LENS KULLANIMI HAKKINDA HER ŞEY | Gözünde 23 lens unutan da var, duşa girip kör olan da...
Güncelleme Tarihi:
Görme bozukluklarının düzeltilmesinde en sık kullanılan yöntemlerden biri olan kontakt lensler her geçen gün daha da popüler hale geliyor. Ancak lenslerin yanlış kullanımda görme kaybına kadar giden etkileri de var. Geçtiğimiz günlerde İngiltere'de yaşayan 54 yaşındaki bir kadının lens kullanırken yaptığı hatalar nedeniyle kör olduğuna ilişkin haberler çok konuşuldu. Buradan hareketle "Lens kullanımında nelere dikkat edilmeli?" diye sorduk uzmanlar yanıtladı...
Küçük yaşlarda gözlük takmak ilgi çekici olsa da büyüdükçe hem görsel hem de fiziksel kaygılar nedeniyle lense geçenlerin sayısı günden güne artıyor. Hatta sadece göz rengini değiştirmek amacıyla bile lens kullanan çok insan var. Kullanımın bu denli yaygınlaşması da son zamanlarda basında lens takmanın riskleriyle ilgili çok fazla haber görmemize sebep oldu.
Bunlardan biri de İngiltere’de yaşayan 54 yaşındaki Marie Mason adlı kadınla ilgiliydi. Gözünde sürekli rahatsızlık veren bir şeyin olduğunu hisseden Mason ilk olarak lensinde bir sorun olduğunu düşündü. Lensini aldığı optik mağazaya başvuran kadına görevliler derhal bir doktora görünmesini tavsiye etti. Mason doktorun söylediklerini duyunca çok şaşırdı.
İngiltere'de her yıl yaklaşık 150 ila 200 kişi enfeksiyona yakalanıyor. Çok az sayıda kişi gözünü kaybediyor, ancak yaklaşık yarısı önemli düzeyde görme kaybı yaşıyor.
İngiltere’deki UCL Oftalmoloji Enstitüsü'nden Prof. Dr. John DartMUSLUK SUYU GÖZDE TEHLİKELİ ENFEKSİYONLARA YOL AÇABİLİR
Doktorlar Mason'a Acanthamoeba keratit teşhisi koydu. Mason, defalarca hastaneye gitti, çeşitli ilaçlar kullandı ve ameliyatlar geçirdi ama hepsi başarısız oldu. Bu durum yüzünden zamanla görmemeye başlayan ve işini bırakmak zorunda kalan kadın, sebebinin musluk suyu olduğunu anlayınca dehşete düştü. Enfeksiyon, musluk suyunda bulunan mikroskobik bir amipin, kontakt lensi ile korneası arasına girmesinin sonucunda sol gözünde ortaya çıknıştı.
Gözde kontakt lens varken su ile hiçbir temasın olmaması gerektiğini söyleyen Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Yalçın İşcan, “Çok ciddi göz enfeksiyonlarına yol açabileceğinden duş alırken kesinlikle lensler çıkarılmalı. Aynı şekilde sabun, kozmetik ürünleri gibi malzemelerin de lenslerle temasına izin verilmemeli. Bu ürünler enfeksiyonu önlemez, aksine kimyasal tahriş ile korneanın bariyer olan ön kısmını bozarak enfeksiyonun yerleşmesini ve çoğalmasını kolaylaştırır. Sabun ve kimyasal olmadan da musluk suyu bu tehlikeli enfeksiyonlara tek başına yol açabilir” ifadelerini kullandı.
Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Muhsin Eraslan ise lensleri musluk suyuyla yıkamanın da oldukça tehlikeli olduğundan bahsederek, “Sularda barınan mantar ile bakteriler, kalıcı görme kaybına neden olacak kornea enfeksiyonları açısından büyük tehlike arz eder. Benzer biçimde havuz ve deniz sularında barınan mantar ve bakteriler de kontakt lens yüzeyinde birikip çoğalabilir ve sonucunda kalıcı göz kaybı görülebilir. Bu sebeple deniz ve havuz gibi yerlerde de lens kullanılması kesinlikle tavsiye edilmez” dedi.
BEŞ YILLIK MÜCADELE SONUNDA SOL GÖZÜ ALINDI
Mason bir şeylerin ters gittiğini ilk olarak 2015 yılında fark etmeye başladı. BBC News'e yaptığı açıklamada, "Gözümde kum tanesi gibi yabancı bir cisim varmış gibi hissetmeye başladım. Ovuşturduğunuzda normalde geçer, ama geçmiyordu" dedi.
Acanthamoeba keratitin en belirgin bulgusunun çok şiddetli ağrı olduğunu söyleyen İşcan, “Görmede azalma, gözde kızarıklık, ışık hassasiyeti ve tıpkı Marie’nin başına geldiği gibi gözde yabancı cisim varmış hissi de görülebilen diğer belirtiler” dedi.
Beş yıllık bir mücadelenin sonunda Mason'ın sol gözünün alınmasına karar verildi. Ameliyattan bu yana bir protez kullanan ve hayatı neredeyse normale dönen kadın, eskisi gibi olmayan tek şeyin araba kullanmak olduğunu söyledi.
Görmeyi tehdit eden bir enfeksiyon riskini ortaya koyan yeni bir araştırmaya göre, yeniden kullanılabilir kontakt lens kullanan herkes yüzerken ya da duş alırken lens takmaktan kaçınmalıdır; çünkü yeniden kullanılabilir lens kullananların nadir görülen ve görmeyi tehdit eden bir göz enfeksiyonuna yakalanma olasılığı, günlük tek kullanımlık lens kullananlara kıyasla neredeyse dört kat daha fazladır.
GÖZÜNDE ÇIKARAMADIĞI BİR ŞEY VARDI
Lenslerle ilgili sorun yaşayan tek kişi Mason değil tabii ki…
Bir diğer olay da ABD’de yaşandı. 70’li yaşlarının başlarındaki bir kadın gözünde çıkaramadığı bir şey olduğunu söyleyerek göz doktoruna başvurdu. Kadın görüşünün bulanıklaştığını ve gözünde bir acı olduğunu söyledi.
Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Katerina Kurteeva hastanın şikayetlerine istinaden aklına gelen olasılıkları şöyle sıraladı:
“Kırık bir kontakt lens parçası, korneada bir çizik, bir enfeksiyon, kirpik veya makyaj kalıntısı olabileceğini düşündüm. Ancak muayene ettikten sonra emin olabilirdim. İlk muayenede korneada bir şey göremedim, bu yüzden üst veya alt fornikste bir şey olup olmadığına baktım. Bunlar gözün derin köşeleridir ve zaman zaman bir şeyler sıkışabilir. Ancak tahrişe karşı doğal bir tepki olan mukustan başka bir şey göremedim.”
GÖZÜNDEN TAM 23 LENS ÇIKTI
Araştırmaya devam etmek için göz kapağı spekulumu adı verilen ve hem üst hem de alt kapağı aynı anda daha uzun süre açık tutacak bir alet kullanan Dr. Kurteeva, “Ondan aşağıya bakmasını istediğimde, birbirine yapışmış birkaç lensin kenarlarını görebiliyordum. Neredeyse ikinci bir göz bebeği gibi görünüyordu. Çektikçe lensler zincirleme olarak göz kapağından aşağı sarkmaya başladı. Yaklaşık 20 yıllık meslek hayatımda hiç böyle bir şey görmemiştim" dedi.
Ardından lensleri teker teker peçetenin üzerine koyan Kurteeva, tam 23 tane olduğunu söylediğinde hasta bile buna inanamadı ve doğru sayıp saymadığını sordu. Kurteeva, bu ilginç muayenenin videosunu sosyal medyada paylaştıktan sonra hemen viral oldu.
GÖZÜN OKSİJEN İHTİYACI KARŞILANMALI
Eraslan, lens kullanımının en doğru yöntemini şöyle özetledi:
“Lenslerin uzun süre takılmaması ve mümkünse gün içerisinde takılıp akşam eve dönüldüğünde çıkartılması gerekir. Evde gözlük tercih etmek daha uygun olabilir. Çünkü lensler çıkarılarak gözün oksijen ihtiyacının maksimum seviyede karşılanması gerekir.”
Sadece sağlık amaçlı değil kozmetik sebeplerle de lensler kullanılabilir. Kornea yüzeyine takılacak bu lenslerin düzgün kullanımı ve hijyen özeni de oldukça önemli. Oksijen geçirgenliği ve üretim kalitesi açısından iyi marka ve modeller tercih edilmelidir.
Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Muhsin EraslanHİSSETMEMESİNİN SEBEBİ 30 YILDIR LENS KULLANMASI OLABİLİR
Kurteeva’ya göre bu hasta çok şanslıydı. Görme yetisini kaybedebilir, korneası çizilebilir veya enfeksiyon kapabilirdi. Kurteeva, hastaya bir daha kontakt lens takmaması ve gözlerini dinlendirmesi için yalvarsa da kadın hemen lens takmaya başladı.
Kurteeva, “Tüm o lensleri çıkarmayı nasıl unuttuğundan emin olamasam da bunun nedeni 30 yıldır kontakt lens kullanıyor olması olabilir. Ancak yaşından da kaynaklanıyor olabilir. Yaşlı insanların göz kapağı forniksi, çok daha derindir ve kontakt lensler bir süre onu rahatsız etmeden orada durabilir” dedi.
KORNEADAKİ İNCELME 10 GÜNDE NORMAL HALİNE DÖNER
Uzun yıllar lens kullanmanın korneada incelmeye neden olabileceğini ifade eden Eraslan, “Ancak bu incelme lensin takılmadığı 10 günlük bir sürenin sonunda normal kalınlığına geri döner. Ayrıca kötü lens kullanımı, yani hijyenik olmayan kullanım kornea enfeksiyonlarına ve dolayısıyla kalıcı skar oluşumuna neden olabilir. Bunların yanı sıra gece lens ile uyuma uzun dönemde kornea damarlanma artışına yol açar” açıklamalarında bulundu.
GÖZ BOZUKLUĞUNDA EN UYGUN YÖNTEM HANGİSİ?
Lens konusunda dikkat edilmesi gereken çok fazla unsur var. Ancak görme bozukluğunun düzeltilmesinde uygulanan tek yöntem lens değil. İşcan, tedavide en uygun yöntemin hastaya göre değişebileceğini söyleyerek, “Gözlükten kurtulmak isteyen 18 yaş altı bir hastaysanız ve son altı aydır göz numaralarınız ilerlemiyorsa, kornea yapınız uygun ve sistemik olarak bir engel bulunmuyorsa halk arasında göz çizdirme olarak bilinen excimer lazeri uygulamasını öneririm” dedi ve ekledi:
“Göz bu yönteme uygun değilse ve kişi gözlükten kurtulmak istiyorsa da göz içine takılan trifokal ve fakik lens olarak adlandırılan merceklerden olumlu sonuç alınabilir. Kontakt lens ise sadece hiçbir cerrahi işlem istemeyen ve gözlük kullanmayı da sevmeyen hastalar için önerilir.”