Boğazlar yolunda

1) 25 MİLYON TON TAHIL

Anlaşmayla Odessa başta olmak üzere Ukrayna limanlarında sıkışıp kalan kargo gemileri ile silolardaki tahılın tahliyesi hedefleniyor. Limanlarda mahsur kalan gemi sayısının 80 civarında olduğu, ayrıca silolarda 20 ila 25 milyon ton tahıl bulunduğu hesaplanıyor.

2) MAYINLAR TEMİZLENECEK

Rusya, kargo gemilerinin sorunsuz geçişini garanti edecek, bölgede askeri faaliyette bulunmayacak. Mayınların temizlenmesinin ardından Ukrayna karasularını ihlal etmeyeceğine dair güvence verecek. Kiev yönetimi, denizden Rus çıkarmasına karşı döşenen mayınların temizlenmesi durumunda güvenlik zaafı oluşacağından endişe ediyor.

3) RUS GEMİLERİ DIŞARIDA

Ukrayna denetimindeki Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından gemilere yüklenen tahıl, kılavuz gemiler eşliğinde İstanbul’a gelecek, oradan tüm dünyaya yolculuk edecek. Ukrayna, Rus gemilerinin kendi karasularına hiçbir şekilde girmemesini istiyor.

4) GEMİLER İSTANBUL’DA ARANACAK

Ukrayna’dan tahıl almaya giden gemilerin silah taşımadığından emin olmak için Rusya ve Türkiye’nin gözetiminde arama yapılacak. Gemilerin Karadeniz’e açılmadan önce İstanbul’da aranması planlanıyor.

5) TAM KAPASİTE SEVKIYAT AĞUSTOS SONUNA

Tüm operasyon İstanbul’da kurulacak koordinasyon merkezince izlenecek. İlgili merkezin operasyona hazır hale gelmesi için 3-4 hafta gerektiği, bu nedenle sevkıyatlara tam kapasite başlanmasının ağustosun ikinci yarısını bulabileceği belirtiliyor.

6) BUĞDAY FİYATI GERİLEDİ

Anlaşma haberleriyle buğday fiyatları geriledi, dün sabah piyasa göstergesi Chicago endeksi yüzde 3 düştü. Avrupa’da da hayvan yemi olarak kullanılan tahılda fiyatlar yüzde 3 geriledi.

7) OPERASYON 120 GÜNDE BİTECEK

120 günlük takvim için imzalanan anlaşma süre bittiğinde otomatik olarak yenilenebilecek. Ancak uzmanlara göre limanlardaki tahıl yükünü eritmek için bu kadar süre yeterli. Bu arada Ukrayna ve Rusya birbirleriyle anlaşma imzalamayacak. İki ülke de Türkiye ve BM ile paralel anlaşmalar yapacak.

8) UKRAYNA TAHILINA BAĞIMLI ÜLKELER

Libya ve Pakistan tüm buğday tüketimlerinin yüzde 48’inde Ukrayna’ya bağımlı. Lübnan için bu oran yüzde 81. Moldova buğdayın yüzde 92’sini, Katar yüzde 64’ünü, Tunus yüzde 49’unu, Mısır yüzde 26’sını Ukrayna’dan ithal ediyordu.

GIDA FİYATI ARTIŞINA DA ÇARE OLACAK

TÜRKİYE ve BM tarafından mayıs ayından bu yana yürütülen arabuluculuk çabalarının sonuç vermesiyle imzalanan anlaşmanın, dünyayı saran tahıl krizi ve beraberinde gelen gıda fiyatlarındaki artışa da çare olması bekleniyor. Tahıl koridoru oluşturulmasına dönük çabaların ilk amacı, Odessa başta olmak üzere mayınlar nedeniyle Ukrayna limanlarında sıkışıp kalan tahıl ve diğer gıda ürünleriyle yüklü gemilerin dünya pazarlarına açılmasını sağlamak. Yaklaşık 80 geminin denize açılabilmelerini sağlayacak koridorun oluşması, silolarda alıcı bekleyen yaklaşık 25 milyon ton tahılın da dünya pazarlarına taşınması anlamına geleceği için önem kazanıyor.

Gıda koridorunun oluşturulmasıyla birlikte Ukrayna kendi denetiminde olan Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından ihracata başlayabilecek. Anlaşmaya göre gıda yüklü kargo gemiler, kılavuz gemiler aracılığıyla mayınlı limanlardan Karadeniz’e ulaşacak ve dünya pazarlarına taşınacak. Anlaşma, sevkiyatın İstanbul’da oluşturulacak bir koordinasyon merkezi tarafından gözlenmesini de içeriyor.

TÜRKİYE’NİN RUSYA’YI ETKİLEME KAPASİTESİ

Birleşmiş Milletler eski Genel Sekreter Yardımcısı Lord Malloch-Brown, anlaşmanın Türk diplomasisi için bir zafer olduğunu söyledi. Brown, “Uluslararası piyasalarda buğday fiyatları gerilemeye başladı. Bu anlaşma önemli bir başlangıç noktası. Anlaşma Türkiye’nin gıda fiyatlarındaki artışın vurduğu Afrika’daki etkisini kesinlikle arttıracaktır. Ayrıca Türkiye’nin NATO’nun aksine Rusya’yı etkileme kapasitesi olduğunu da gösterdi” dedi.

Ukrayna Tahıl Tüccarları Sendikası Başkanı Serhii Ivashchenko da “Karadeniz limanlarının yeniden kullanılabilmesiyle lojistik maliyetler ciddi oranda düşecektir. Ukraynalı çiftçiler geçen aylarda ellerindekini zararına satmak zorunda kaldı” dedi.

Buğday fiyatı yüzde 3 geriledi

İstanbul’daki anlaşmayla ilk anda küresel piyasalarda buğday fiyatları yüzde 3’e yakın geriledi.