AÄ°HM: RP'nin hedefleri demokratik deÄŸil

7 kiÅŸilik mahkeme heyetinin 4'ü kapatma kararını haklı buldu.Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi 3. Dairesi, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Refah Partisi'nin yaptığı baÅŸvuruyla ilgili kararını verdi. Mahkeme,  kapatılma kararının Avrupa Uluslararası SözleÅŸmelere ve Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'ne aykırı olmadığını açıkladı. ERBAKAN KONUÅžMADIBalıkesir'in Edremit Ä°lçesi'ne baÄŸlı Altınoluk Beldesi'nde tatilini geçiren kapatılan Refah Partisi Genel BaÅŸkanı Necmettin Erbakan, Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nin verdiÄŸi kararla ilgili açıklama yapmadı. Günü, Altınoluk'taki yazlığında geçiren Erbakan, AÄ°HM'in kararının açıklamasından sonra evin önünde toplanan medya mensuplarının görüşme tekliflerini yanıtsız bıraktı. 7 kiÅŸiden oluÅŸan AÄ°HM 3. Dairesi'nin 4 üyesi Refah Partisi'nin kapatılma kararını haklı bulduÄŸunu bildirdi ve oy çokluÄŸuyla RP'nin baÅŸvurusu reddedildi.Mahkeme tarafından yapılan açıklamada, parti kapatma davasıyla ilgili olarak RP yöneticilerinin Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi’nin (AÄ°HS) 11. maddesinin ihlal edildiÄŸi yolundaki iddiasının reddedildiÄŸi bildirildi.Ayrıca RP'nin iktidarda iken halkı kışkırtıcı ve ÅŸiddete teÅŸvik eden faaliyetlerde bulunduÄŸu belirtildi. Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi’nin parti kapatmayla ilgili 11. maddesine iliÅŸkin baÅŸvuruyu reddeden mahkeme, RP yöneticilerinin yine Türkiye aleyhinde yaptığı diÄŸer ÅŸikayet baÅŸvurularını incelemeye alınmasına gerek görmedi. AÄ°HS’nin 11. maddesi, örgütlenme hakkını içeriyor.RP ÅžERÄ°ATTAN SOYUTLANAMAZLAÄ°KLÄ°K AÇISINDAN DEÄžERLENDÄ°RÄ°LDÄ°Prof. Dr. Aslan Gündüz Marmara Ãœniversitesi Devletler Hukuku Ana Bilim Dalı BaÅŸkanıAÄ°HM'in kararı Anayasa Mahkemesi'nin kararına dayanıyor. Anayasa Mahkemesi'nin kararı sözleÅŸme ile uyumlu bulundu. Daha önceden AÄ°HM zaten YAÅž davaları ile yani ordudan atılmalarla ilgili davalar nedeniyle bu konuda tecrübeliydi o noktada taktir hakkını bu yönde kullandı AÄ°HM laikliÄŸin Türkiye açısından önemini biliyordu. AÄ°HM bu kararı ile RP'nin tehlike teÅŸkil ettiÄŸini kabul etmiÅŸ durumda. Daha önce parti kapatmalar ile ilgili olarak üç dava vardı. Ve üçü de aleyhimizde sonuçlanmıştı. Ancak AÄ°HM bu davayı parti kapatma, örgütlenme özgürlüğünün kısıtlınması olarak ele almadı ve laiklik açısından deÄŸerlendirdi. Parti yöneticilerinin ÅŸiddeti çaÄŸrıştıran söylemlerini de dikkate alan mahkeme, partinin hedeflerinin demokratik kurallara aykırı olduÄŸunu kaydetti. Kararda, Refah Partisi'nin Ä°slami kurallara yönelik eylemleri yüzünden Åžeriat'tan soyutlanmasının mümkün olmadığı görüşü dile getirildi.  Kapatılan Refah Partisi'nin sivil barışı ve demokratik rejimi riskli hale getirdiÄŸi görüşüne de gerekçeli kararda yer verildi. Açıklamada, kapatılan Refah Partisi'nin baÅŸta eski genel baÅŸkanı Necmettin Erbakan olmak üzere yetkililerine yönelik yaptırımların, ''demokratik toplumun korunması için vazgeçilmez bir sosyal ihtiyaç olarak deÄŸerlendirilebileceÄŸi'' görüşü dile getirildi.Kararda ayrıca Refah Partisi yöneticilerinin, ''laiklik ilkesine farklı bir içerik kazandırma bahanesiyle inanç ayrımcılığı temelinde çok hukuklu bir sistem ve Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'nin (AÄ°HS) temel deÄŸerlerine açıkça aykırı olan bir Åžeriat devleti kurma isteklerini ilan ettiklerini ve iktidara gelmek ve iktidarda kalmak için güce baÅŸvuracakları yönünde bir şüpheye meydan verdikleri'' belirtildi. Mahkeme kararında özetle şöyle denildi:"ÇoÄŸulculuk demokrasinin ayrılmaz bir parçası olsa dahi, ilgili devlet, AÄ°HS ile uyuÅŸmayan, ülkede iç barış ve demokratik rejimi tehlikeye atacak siyasi bir hedefin gerçekleÅŸmesini, eylemler somut hale dönüşmeden engelleyebilir.''KAPATMA HAKLI KAPATMA HAKSIZTÃœRK AVUSTURYARıza Türmen Willi FuhrmannFRANSIZ Ä°NGÄ°LTEREJean Paul Costa Nicolas BratzaNORVEÇ KIB. RUM KESÄ°MÄ°Hanne Sophie Loukis LoucaidesARNAVUTLUKKristaq TrajaHEYETTE TÃœRK YARGIÇ DA VARDIAÄ°HM'nin 3. Dairesi tarafından görülen davada, Mahkeme Heyeti BaÅŸkanlığını Fransız Yargıc Jean Paul Costa yaptı. Türk yargıç Rıza Türmen'in de yer aldığı Mahkeme Heyeti'nde karara imza atan diÄŸer yargıçlar ise ÅŸunlar:  Arnavutluk'tan Kristaq Traja, Norveç'ten Hanne Sophie, Ä°ngiltere'den Nicolas Bratza, Avusturya'dan Willi Fuhrmann, Rum Kesimi'nden Loukis Loucaides.   TEMYÄ°Z HAKKI VARRefah Partisi'nin bu karara itiraz ederek temyiz etme hakkı var. Üç ay içinde yapılması gereken itiraz AÄ°HM'in 5 kiÅŸiden oluÅŸan Alt Kurulu tarafından kabul edilirse temyize gidecek Dava temyize giderse 17 kiÅŸiden oluÅŸan üst kurulda görüşülecek.SÄ°YASETE DÖNÜŞ HESABI TUTMADIRP'nin Fransız avukatı Laurent Hinckel kararı eleÅŸtirdi Refah Partisi'nin (RP) Fransız avukatı Laurent Hinckel, Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi'nin bugün açıkladığı kararı eleÅŸtirdi. Hinckel, AÄ°HM'nin bu kararı verirken, ''Türkiye'de demokrasinin iÅŸlemediÄŸini görmezlikten geldiÄŸini'' ileri sürdü. Fransız avukat, Türkiye'de gerçek bir muhalefetin olmamasının demokrasinin eksikliÄŸinin en önemli göstergesi olduÄŸunu öne sürdü. Türkiye'nin Avrupa BirliÄŸi'ne (AB) tam üyeliÄŸinin zor olacağını iddia eden Hinckel, mahkemenin, Hıristiyan demokrat partilerin Batılı sistemlerde kendilerine nasıl yer edindiÄŸini görmemezlikten geldiÄŸini söyledi. RP'nin halkın oylarıyla iktidara geldiÄŸini kaydeden Fransız avukat, parti yöneticilerinin yıllar önce yaptıkları konuÅŸmaların parti kapatılmasıyla ilgili davada gerekçe gösterilmesinin adil olmadığını da iddia etti. AÄ°HM, RP'nin kapatılma kararını haksız bulsaydı, Necmettin Erbakan siyasi yasağının kalkması için Anayasa Mahkemesi'ne baÅŸvurabilecek ve yeniden meydanlara inebilecekti.Anayasa Mahkemesi'nin Erbakan için getirdiÄŸi siyaset yasağı 2003 yılına kadar devam ediyor. Ancak AÄ°HM, kapatma kararını Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'ni (AÄ°HS) aykırı bulsaydı Türkiye buna uymak zorunda kalacaktı. Çünkü AÄ°HS'nin 46. maddesine göre akit devletler divanın vereceÄŸi kararı yerine getirmeyi taahhüt ediyor. Bu madde Türkiye açısından da baÄŸlayıcı.Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Refah Partisi yöneticileri Necmettin Erbakan, Åževket Kazan ve Ahmet Tekdal, 1998 yılında AÄ°HM'ye yaptıkları ÅŸikayet baÅŸvurusunda, Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'nin 11 ayrı maddesinin Türkiye tarafından ihlal edildiÄŸini ileri sürmüşlerdi.  AÄ°HM, 3 Ekim 2000 tarihinde verdiÄŸi kararda, Refah Partisi yöneticilerinin yaptığı baÅŸvurunun incelenmeye alınmasına karar vermiÅŸti. Strasbourg Mahkemesi, 16 Ocak 2001 tarihinde yaptığı duruÅŸmada, kapatılan Refah Partisi'nin ve Türk Hükümeti'nin avukatlarını dinlemiÅŸti. DuruÅŸmada, AÄ°HM yargıçları, kapatılan RP'nin ÅŸeriat yanlısı bir parti olup olmadığı yolunda avukatlara sorular yöneltmiÅŸlerdi.  Â