Hak ehliyeti nedir? Ne zaman başlar ve sona erer? Hak ehliyeti ne zaman kazanılır?

Hak ehliyeti, borç sahibi ve hak sahibi olabilmeye denir.

 Hak Ehliyeti Nedir?

 Medeni kanuna göre her insan doğuştan bir hak ehliyetine sahiptir. Kanunlar ve hukuk dahilinde tüm insanların çeşitli haklara ve borçlara sahip olma ehliyeti de eşittir. Bu anlamda hak ehliyeti ise, eşitlik ve genellik ilkeleri üzerinden kurulur.

 Hak Ehliyeti Ne Zaman Başlar ve Sona Erer?

 Kişiler doğumdan itibaren hak ehliyetine sahip olur. Aynı zamanda sağ doğmak şartı ile anne karnındaki cenin de hak ehliyetine sahiptir. Tüzel kişiler için hak ehliyetinin başlangıcı ise, kanuna göre kuruluş işlemlerinin tamamlanması ile birlikte başlar.

 İnsanlar ise, doğduktan sonra hak ehliyeti edilirler. Aynı zamanda sağlıklı doğmak kuralı ile birlikte anne rahminde bulunan cenin içindeyken hak ehliyeti olur. Meşru kişiler için hak ehliyetinin bidayeti ise, yasaya göre işlemler bittikten sonra başlar.

 Hak Ehliyeti Ne Zaman Kazanılır?

 İnsanın tam ve sağ doğmak şartı ile hak ve borç sahibi olabilme iktidarı bulunur. İnsanlar tam ve sağ doğmak şartıyla anne karnına düştüğü andan itibaren hak ehliyeti kazanmış olur. İnsanlar hak ehliyetinden ise, hiçbir zaman vazgeçemezler. Hakların da kazanılmasını ifade eder.

 Hak Ehliyeti ile Fiil Ehliyetinin Farkı

 Bir kişinin kendi eylemleri sonucunda borç ya da hak sahibi olabilmesine fiil ehliyeti ismi verilir. Bu anlamda ise, fiil ve hak ehliyetlerinin ayrımını ise kesin olarak yapmak oldukça zordur. Bir kişinin fiil ehliyetine getirilmiş olan sınırlama ise, aynı şekilde hak ehliyetini de önemli ölçüde sınırlandırır. Ama her kişi hak ehliyetine sahiptir. Aynı zamanda, her durumda fiil ehliyetinin varlığından da söz edilemez. Fiil ehliyeti ise, hak ehliyetinden farklı olarak daha sonradan kazanılır. Ehliyetin kullanımı açısından da eşitlik ilkesi de söz konusu değildir. Fiil ehliyetinden söz edilebilmesi için de kişinin reşit olması, kısıtlı olmaması ve ayırt etme gücüne de sahip olması gerekir.

 Fiil ehliyeti, bir kişinin bizzat uygulaması sonucunda borç ya da hak sahibi olmasına denir. Bu konuda fiil ve hak ehliyetlerinin farkının tam olarak anlaşılacak bir şekilde açıklamak ise oldukça zordur. Fiil ehliyetine getirilen insanın bir limitleme aynı şekilde hak ehliyetinde de bulunur. Ama herkes hak ehliyetini edinebilse bile her durumda fiil ehliyetini edinme imkanı söz konusu olmaz.

 Fiil ehliyeti, hak ehliyetinden ayrı olarak doğumda değil de 18 yaşından sonra kazanıldığı için daha farklıdır. Ehliyetin kullanımı konusunda da herhangi bir eşitlik kuralı bulunmaz. Aynı zamanda fiil ehliyeti hakkında konuşulması için de insanın özgür olup 18 yaşını doldurarak reşit bir insan olması gerekir. Aynı zamanda doğru ve yanlışı olduğu gibi diğer pek çok unsuru da farkına varma anlayışını bilmesi gerekir. Hak ehliyeti, insanların anne karnına cenin olarak düştüğü anda kazandığı bir haktır. Bebeğin sağlıklı ve tam doğmak şartı ile kazandığı bu hakka kimse engel olamaz ve hakkını da kısıtlayamaz. Bu da insanların vazgeçemeyeceği, devredemeyeceği en temel hakları arasında yer alır. İnsanların hak ehliyetine sahip olarak doğması, insanca yaşaması için gereklidir.