Üniversitelerin ‘e-karne’si çıkarıldı

Her üniversitenin makale, atıf, bilimsel doküman, doktora öğrenci sayısı gibi akademik performansını topluca görebildiği sitede, Türk üniversitelerin dünyadaki yerine ilişkin değerlendirmelere de yer veriliyor.

URAP tarafından, ‘Türk üniversitelerinin 5 yıllık akademik performansı raporu’ hazırlandı. URAP'ın Türk üniversitelerine akademik gelişimlerini takip etmede yardımcı olmak için hazırladığı raporda, 125 Türk üniversitesinin son 5 yıllık akademik performansı özetleniyor ve üniversitelerin akademik performanslarını diğer üniversitelerle elektronik olarak grafiklerle karşılaştırması sağlanıyor. Üniversitelerin performans grafikleri, URAP'ın 2009, 2010, 2011, 2012 ve 2013 yıllarındaki üniversite sıralama verileri kullanılarak, "http://tr.urapcenter.org/5_yillik_etkilesimli_rapor/internet" sayfasında etkileşimli olarak yayımlandı.

ODTÜ Enformatik Enstitüsü URAP Başkanı Prof. Dr. Ural Akbulut, üniversite sıralamalarının, gelişmekte olan ülkeler için önemli bir bilgi kaynağı olduğuna işaret etti. Sıralamalar sayesinde her üniversitenin, akademik performansının düzeyi hakkında bilgi edinebildiğini vurgulayan Akbulut, böylece üniversitelerin, kendilerini diğer üniversitelerle karşılaştırma yaparak geliştirebileceği alanları belirleyebildiğini söyledi.

Akbulut, raporla her üniversitenin son 5 yıldaki makale, kişi başı makale, atıf, kişi başı atıf, bilimsel doküman, kişi başı bilimsel doküman, doktora öğrenci, doktora öğrenci oranı ve öğretim üyesi başına öğrenci sayısı gibi performansını topluca görebildiğini belirtti.

Rapora göre, bazı üniversitelerin performansının son 5 yılda hızla artarken bazılarının artış hızının düşük kaldığını gözlediklerini belirten Akbulut, "Rapor sayesinde, her üniversite, hangi kriterdeki artış hızının diğer üniversitelerden yavaş olduğunu belirleyip uygun bulacağı önlemleri alarak performansını geliştirebilir. Son yıllardaki sıralamalarda bazı üniversitelerin henüz beklenen yükselme hızına ulaşamamışken, çok sayıda üniversitemizin ise yükselmeye devam ettiği görüldü" dedi.

Akbulut, URAP Laboratuvarının son 5 yıldır 125 Türk üniversitesini 9 kritere göre, URAP Dünya Sıralamasını da geliştirilen farklı kriterlere göre sıraladığını anımsattı.

10 Türk üniversitesi dünyanın en iyi 500 üniversitesi arasında

Dünya üniversitelerinin URAP'ın da aralarında olduğu 8 kurum tarafından sıralandığını dile getiren Akbulut, buna göre Türk üniversitelerinin yerini şöyle anlattı:
"Dünya genel sıralamalarında akademik performans açısından ilk 100'e girebilen üniversitemiz olmamakla birlikte üniversitelerimizin bazıları bu sıralamalarda oldukça başarılı. Bu başarılardan bir tanesi de Türk üniversitelerinin 10'unun geçen yıl dünya genel sıralamalarından en az birinde ilk 500'e girebilmesi.

Bu üniversitelerden ODTÜ 5 sıralamada, İstanbul 4 sıralamada, Hacettepe 3 sıralamada, Ankara, İ. D. Bilkent ve Ege 2 sıralamada, Koç, Gazi, İTÜ ve Boğaziçi ise 1 sıralama sisteminde ilk 500'e girdi. Dünya genel sıralamalarından birinde ilk 200 içinde Boğaziçi, ilk 225 içinde ise İTÜ ve ODTÜ yer aldı. Dünya üniversiteleri arasında tanınırlık ve saygınlık açısından ODTÜ ilk 71-80 bandındaki üniversiteler arasına girdi. Dünya sıralamalarında 50 yıldan genç üniversiteler arasında Koç 31. sırada ve İ.D. Bilkent 39. sırada yer aldı. "

"Bilimsel makale sayısı arttı ancak atıf yok"

Türk üniversitelerinin son 5 yılda bilimsel makale sayılarını hızla arttırdığını vurgulayan Akbulut, ancak bu yayınların önemli bir kısmının uluslararası bilim ortamında ilgi çekemediğini söyledi.

Üniversitelerin yayımladığı bilimsel makalelerin atıf alma oranının çok sayıda ülkenin gerisinde olduğunun ortaya çıktığını belirten Akbulut, "Yayın başına düşen atıf kriterine göre Türkiye, dünyada son sıralarda yer alıyor. Türkiye bu kritere göre yalnızca gelişmiş ülkelerin değil Yunanistan, Meksika, İspanya, Polonya, Tayvan, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan gibi ülkelerin de gerisinde kaldı" değerlendirmesinde bulundu.

Akbulut, raporun sonuçlarının Türk üniversitelerinin yayın yaparken, her bilim alanının en saygın dergilerine yönelmesi gerektiğini ortaya koyduğunu vurguladı. Uluslararası bilim camiasında henüz yeterince saygınlık kazanmamış dergilerde yapılan yayınların, çok az atıf aldığını ya da hiç atıf alamadığını dile getiren Akbulut, şöyle konuştu:
"Bu tür dergilerde çıkan ve atıf alamayan makale sayısı arttıkça, ilgili üniversitenin ve Türkiye'nin yayın başına düşen atıf sayısı da düşmeye devam ediyor. Üniversite yönetimleri, akademisyenleri saygın dergilere yönelmeye teşvik ederek bu sorunu çözebilir. Saygın dergilerde yayınlanan makalelere teşvik ödülü verilmesi, atama ve yükselme aşamalarında uluslararası atıf sayılarının mutlaka göz önüne alınması çok yararlı olur. Henüz dünya sıralamalarında yer almamış olan üniversitelerimiz, yayın sayılarını yükseltirken yayınlarını saygın dergilere yönlendirerek dünya sıralamalarında yer alabilir.

URAP dünya sıralaması, 2000 üniversiteyi; bilimsel üretkenliğe, yayın kalitesine ve çoklu kritere göre sıralayan tek sıralama sistemidir. Bu nedenle URAP dünya sıralamasında ilk 2000'e girebilen üniversitelerimiz, URAP'ın yayınladığı raporlardan yararlanarak performanslarını artırıp diğer dünya sıralamalarında da yer alma şansına kavuşabilir. URAP ekibi olarak; kendilerini akademik performans açısından hızla geliştirebilen üniversitelerimizin, kısa sürede dünya sıralamalarında hak ettikleri sıralara yerleşip zamanla dünyanın en iyileri arasına girebileceklerine inanıyoruz. URAP'ın hazırladığı 5 yıllık performans raporunun, dünya sıralamalarında üniversitelerimizin üst sıralara yükselmesi için yarar sağlamasını dileriz."