Salman Rüşdi’nin durumu ağır
Güncelleme Tarihi:
ABD’de bıçaklanan ‘Şeytan Ayetleri’ kitabının yazarı Salman Rüşdi’nin karaciğerinin hasar gördüğü, bir gözünü kaybedebileceği ve solunum cihazına bağlı olduğu açıklandı. Saldırgan Hadi Matar’ın (24) İran Devrim Muhafızları sempatizanı olduğu öne sürüldü. İran, 1989’da İslam âleminde büyük tepki çeken kitap nedeniyle Rüşdi aleyhine ölüm fetvası çıkarmıştı.
New york’ta önceki gün bir edebiyat etkinliğinde bıçaklanan yazar Salman Rüşdi’nin (75) durumunun ağır olduğu bildirildi. Saldırgan Hadi Matar, olay yerinde katılımcılar tarafından kontrol altına alınırken kanlar içinde kalan Rüşdi ise helikopterle hastaneye kaldırıldı ve acilen ameliyata alındı. Rüşdi’nin menajeri Andrew Wylie, edebiyat ve siyaset dünyasında büyük ses getiren saldırıda yazarın karaciğerinin ve bir kolundaki sinirlerin hasar gördüğünü, muhtemelen bir gözünü kaybedeceğini belirtti.
İZLEYİCİLER YAKALADI
Amerikan Üniversitesi siyaset profesörü Carl LeVan, AFP’ye yaptığı açıklamada Rüşdi’nin sahnede otururken saldırganın sahneye fırladığını ve yazarı defalarca ve şiddetle bıçakladığını söyledi. LeVan’a göre saldırgan öldürme saikiyle hareket ediyordu. Katılımcılar dehşet içindeydi. Bir grup izleyici sahneye atlayıp Rüşdi’yi kurtarmaya çalışırken saldırgan da kontrol altına alındı. İzleyiciler arasında bulunan bir doktor sırtından ve karnından bıçaklanan Rüşdi’ye ilk müdahaleyi yaparken saldırgan ise tutuklandı.
NİYE YAPTIĞI HENÜZ BELLİ DEĞİL
FBI, saldırgan Matar’ın New Jersey’deki evinde arama yaptı. Matar’ın tek başına hareket ettiği belirtilirken, motivasyonu henüz netlik kazanmadı. Lübnan asıllı anne-babadan ABD’de doğduğu belirtilen zanlı, Hizbullah çağrışımı yapan Hasan Mugniyeh adlı sahte bir ehliyet taşıyordu. Hasan, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın ön adı. Mugniyeh ise 2008 ‘de Suriye’de öldürülen Hizbullah liderlerinden İmad Mugniyeh’nin soyadı. New York Post gazetesi, güvenlik güçlerini kaynak göstererek Matar’ın İran rejimi ve Devrim Muhafızları Ordusu’na sempati duyduğunu öne sürdü. Hafta arasında ABD, Devrim Muhafızları’ndan bir kişiyi eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’u, Devrim Muhafızları komutanı Kasım Süleymani’ye yönelik 2020 yılındaki suikasta misilleme olarak öldürme planı yapmakla suçlamıştı.
Eski bir sınıf arkadaşı Hadi Matar’ı ‘çok dindar’ ve ‘nazik’ biri diye tarif etti.
CİNAYETE TEŞEBBÜSLE SUÇLANDI
Matar cinayete teşebbüsle suçlanırken saldırının İran’ın Rüşdi aleyhine yayınladığı fetvayla ya da Kasım Süleymani’nin ölümüyle ilgisi olup olmadığı şimdilik bilinmiyor. 1989’da ‘Şeytan Ayetleri’ kitabı nedeniyle İran, Rüşdi için ölüm fetvası yayınlamış, çeşitli organizasyonlar başına milyon dolarlık ödüller koymuştu. 2 hafta önce bir Alman dergisine röportaj veren Rüşdi, “ölüm tehditlerinin geride kaldığını ve önüne bakmak istediğini” söylemişti.
İRAN’DAN SALDIRIYA ÖVGÜ
-İran’ın muhafazakâr Kayhan gazetesi, saldırganı ‘Bravo’ diye överek “Şeytanın boynu jiletle kesildi” yorumunu yaptı.
- Ancak İran kamuoyunun ikiye bölündüğü belirtiliyor. Kimi “İyi oldu” yorumunda bulunurken kimi ise saldırının İran’ın daha da izole edilmesi için yapıldığını öne sürdü.
35 YILDIR KAÇIYORDU
Hindistan doğumlu İngiliz-ABD vatandaşı Salman Rüşdi, 1988 tarihli Şeytan Ayetleri kitabı nedeniyle İslam dünyasında büyük tepki çekmiş, protestolarda 45’ten fazla kişi ölmüştü.
- 1947 - Hindistan’ın Mumbai kentinde Müslüman bir ailenin oğlu olarak doğdu.
- 1981 - İkinci romanı ‘Geceyarısı Çocukları’ Booker ödülü aldı.
- 1988 - Hz. Muhammed’e ithamda bulunduğu gerekçesiyle yeni kitabı ‘Şeytan Ayetleri’ büyük tepki çekti.
- 13 Şubat 1988 - Pakistan’da Salman Rüşdi aleyhine düzenlenen gösterilerde ateş açıldı. 5 kişi öldü.
- 24 Şubat 1989 - İran dini lideri Ayetullah Humeyni ölüm fetvası yayınladı.
- Ağustos 1989 - Londra’da Rüşdi’ye karşı suikast girişimi ortaya çıkarıldı.
- 3 Temmuz 1991 - Kitabın İtalyan çevirmeni Ettore Capriolo, İranlı bir kişi tarafından Milano’da bıçaklandı.
- 12 Temmuz 1991 - Japon çevirmen Hitoshi Igarashi, Tokyo’da bıçaklanarak öldürüldü.
- 1998 - İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, hükümetin Rüşdi’nin öldürülmesini desteklemediğini açıkladı.
- 2000 - Yıllarca gizlenmek zorunda kalan yazar ABD’de yaşamaya başladı.
- 2007 - İngiltere’de şovalyelik unvanı verildi.
- 2010 - Terör örgütü El Kaide’nin ölüm listesinde adı yer aldı.
- 2012 - İran’da bir vakıf, başına konan ödülü 3.3 milyon dolara çıkardı.
- 2016 - İran’da resmi medya kurumu 600 bin dolarlık yeni ödül açıkladı.