Paralar, bayraklar, dualar ve ulusal marş... Kraliçe'nin ölümünün ardından neler değişecek?
Güncelleme Tarihi:
Bir süredir yaşadığı sağlık sorunlarıyla gündeme gelen Kraliçe 2. Elizabeth, perşembe günü hayata veda etti. İngiltere Kraliçesi'nin ölümünün ardından kurumsal hayatta da pek çok değişiklik gerçekleşecek. İşte, Kraliçe 2. Elizabeth sonrasında Birleşik Krallıkta yaşanacak 10 değişiklik…
Dünyanın en uzun süre tahtta kalan monarklarından biri unvanını elinde tutan İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth 96 yaşında hayatını kaybetti. “Londra Köprüsü yıkıldı” parolasıyla duyurulan ölümünün sonrasında, en büyük oğlu eski Galler Prensi Charles, 3. Charles ismiyle İngiltere'nin yeni kralı oldu.
1952 yılında tahta çıkan ve 70 yıllık görev süresi boyunca İngiltere’nin kurumsal yüzü olan Kraliçe 2. Elizabeth’in ölümünün ardından Birleşik Krallıkta pek çok şey değişime uğrayacak. Oldukça uzun bir süre tahtta kalan ve bir tür ulusal kimlik halini alan Kraliçe 2. Elizabeth’in adının, imajının ve ikonografisinin Birleşik Krallık'tan ve İngiliz Milletler Topluluğu'ndan çıkması bir hayli zaman alacak.
Kraliçe 2. Elizabeth’in ardından İngiltere'de bayrakları paralar, pullar, dualar, kraliyet emirleri ve milli marş zamanla değişime uğrayacak. 3. Charles’ın kamusal alanda adının ve imajının yerleşmesi ise çok daha uzun sürecek. İşte, İngiltere’de baştan sona değişecekler listesi…
1) ULUSAL MARŞ
Teoride en hızlı değişikliklerden birinin, "God Save the Queen" (Tanrı Kraliçeyi korusun) başlığı taşıyan ulusal marşta yapılması bekleniyor. 1745'ten beri gelen “Tanrı Kralı korusun” ifadesi Elizabeth’ten sonra değiştirilmişti. Marştaki bu sözler 3. Charles için yeniden “Kral” ifadesi kullanılarak uyarlanacak.
Britanya taht sıralaması gereği Kral 3. Charles'tan sonra tahta çıkma sırası Cambridge Dükü Prens William’a gelecek. Üçüncü sırada ise Cambridge Dükü'nün en büyük çocuğu olan Prens George var. Bu da çok uzun yıllar milli marşta “Kral” ifadesinin yer alacağı anlamına geliyor.
2) KRALİYET MÜHRÜ VE SANCAĞI
Kraliçe 2. Elizabeth hem Birleşik Krallık hükümdarı hem de İngiliz Milletler Topluluğu Başkanı olarak hükümranlığını sembolize etmek için çeşitli ülkelerde bayrak ve arma kullanmaktaydı.
Kraliçe 2. Elizabeth'in ölümüyle, üzerinde “Elizabeth Regina II” (EIIR) mührü bulunan binlerce logo değiştirilecek. Bununla birlikte, Kraliçe'nin seyahatlerinde, ulaşım araçlarında veya kaldığı konutlarda kullanılan kraliyet sancağı da artık tarih olacak.
Mavi arka plân üzerine bir gül çelengi ile çevrelenmiş Kraliçe Elizabeth'in baş harfini taşıyan binlerce bayrak da bugün itibariyle tedavülden kalkacak. Kraliyet Standardı, Egemenliği, Birleşik Krallığı temsil eden ve üzerinde İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda’yı temsil eden arma da Kral 3. Charles ile değişime uğrayabilir.
3) DUALAR
Kraliçe 2. Elizabeth, 8. Henry’den miras İngiliz Anglikan Kilisesi’nin başı olmanın yanı sıra ülkenin birliğini ve kişiliğinde somutlaşan manevi kimliğini temsil ediyordu. Bu nedenle, Kral veya Kraliçe'ye bağlı olan İngiltere Kilisesi'nde, bazı duaların yeni hükümdara uyarlanması gerekecek.
İngiltere Kilisesi’nin “İnanç savunucusu ve en yüksek valisi” konumundaki hükümdar için 1662 tarihli Ortak Dua Kitabı'nda özel bölümler yer alıyor. Bu değişiklikler yalnızca yasalar veya kraliyet emirleriyle yapılabiliyor. Fakat rahipler geçici olarak duadaki bazı yerleri değiştirebiliyorlar. Pazar ayinlerinde yaygın olarak okunan hükümdar için dualar bölümü, “inancın yeni savunucusu” için hızlıca uyarlanabiliyor.
4) BAĞLILIK YEMİNLERİ
İngiltere'de milletvekillerinin, mevcut hükümdara yemin etmeden Avam Kamarası'nda oturumlara katılması, konuşması, oy vermesi veya maaş alması yasak. Bu nedenle, şu an için 2. Elizabeth'e yemin etmiş olan vekillerin, Kral 3. Charles adına da yeniden yemin etmeleri gerekecek.
İngiliz vatandaşlığına müracaat edenler ise yeminleri esnasında kullandığı, “Majesteleri 2. Elizabeth'e ve onun varislerine sadık kalacağıma ve bağlı olacağıma andiçiyorum” ifadesi İçişleri Bakanlığı tarafından muhtemel olarak değiştirilecek.
Silahlı kuvvetler personelinin göreve başlamadan önce ettiği yeminlerde kullandıkları, “Kraliçe'ye karşı görevimi yerine getireceğime ve gerçek bir bağlılık göstereceğime” sözü de değişime uğrayacak.
5) KÂĞIT VE MADENİ PARALAR
İngiltere Merkez Bankası (BoE), 2. Elizabeth'in portresinin yer aldığı paraların yasal ödeme aracı olmaya devam edeceğini, yas döneminin ardından paralara ilişkin yeni bir açıklama yapılacağını bildirdi.
Üzerinde 2. Elizabeth'in göründüğü 4,5 milyar adet sterlin banknotunun toplam değeri 80 milyar sterlini buluyor. Söz konusu paraların tamamında yeni hükümdarın görselinin kullanılması en az iki yılı bulabilir. Öyle ki, en son 50 sterlinlik kâğıt paraların yenilerinin dolaşıma sokulması ve eskilerinin toplanması 16 ay sürmüştü.
Kraliçe 1952'de tahta çıktığında, hükümdarlar kâğıt paralarda yer almıyordu. İngiltere tarihinde ilk kez 1960 yılında, para tasarımcısı Robert Austin tarafından hazırlanan 2. Elizabeth’in yüzünün bulunduğu 1 sterlinlik kâğıt paralar tedavüle sokulmuştu.
2. Elizabeth'in görüntüsü bugün Kanada'da 20 dolarlık kâğıt paralarda; Yeni Zelanda ve Doğu Karayipler'deki madeni paralar başta olmak üzere ve İngiliz Milletler Topluluğu'nun birçok başka yerindeki paraların üzerinde yer alıyor.
HÜKÜMDARLAR BİRBİRİNE BAKACAK
Madeni paralarda ise 2. Elizabeth’in silueti tedavülden kaldırılmadan, Kral 3. Charles için para basılabilecek. Fakat, bir farkla!
Kral 3. Charles’ın silueti sola dönük olarak gösterecek. Hali hazırda tedavülde olan madeni paralarda 2. Elizabeth'in silueti sağa bakıyor. 17. yüzyıldan kalma bu gelenekte, hükümdarların madeni paranın üzerinde kendilerinden önce gelen hükümdarın ters tarafına bakan bir silueti kullanılıyor.
6) POSTA KUTULARI VE PULLAR
Birçok kraliyet armasının da değişmesi beklenirken, Kraliçe 2. Elizabeth'in portresinin göründüğü ikonik pulların akıbeti merak konusu.
İngiliz basını, Kral 6. George'un göründüğü pulların bile hâlâ tedavülde olduğunu, dolayısıyla 2. Elizabeth pullarının toplanmasının beklenmediğini, bununla birlikte yeni hükümdar için pullar basılacağını yazdı.
Kraliçe Elizabeth'in kraliyet mührü EIIR'yi taşıyan Royal Mail posta kutularının kaldırılması pek olası görünmüyor. Kral 3. Charles’ın heykelleri ve portreleri taç giyme törenin arından kamu binalarına asılacak.
7) PASAPORTLAR
Belki de en büyük zorluk pasaport işlemlerinde yaşanacak. Tüm İngiliz pasaportları kraliçenin ölümüyle beraber değiştirilecek. İngiliz pasaportlarında yer alan ve Kraliçe Elizabeth’i ifade eden “‘Her’ Majesty's Passport Office” (Majestelerinin Pasaport Bürosu) ifadesi Kral 3. Charles’ın tahta çıkmasıyla “‘His’ Majesty's Passport Office” olarak değiştirilecek.
Eski pasaportların değişimi zaman içinde kademeli olarak gerçekleşecek.
8) MADALYALAR
Operasyonel madalyalar ve Kraliçe'nin suretini içeren hizmet takdir belgelerinde, sivil ve askeri nişanlarda değişikliğe gidilecek.
9) DANIŞMAN UNVANI – KRALİÇE’DEN KRAL’A
Kraliçe'nin Danışmanı (Queen's Counsel, QC) Birleşik Krallık ve bazı İngiliz Milletler Topluluğu'nda kullanılan, kıdemli avukatlara Birleşik Krallık Tacı tarafından verilen İngiltere ve Galler barosuna katılma hakkı veren saygın bir unvan.
Tahta çıkacak olan Kral 3. Charles ile, bu danışmanlık unvanı Kral’ın Danışmanı (King's Counsel, KC) olarak değiştirilecek. Bu değişimle birlikte, danışmanların zarflar başta olmak üzere tüm kırtasiye ürünleri ve kartvizitleri baştan aşağıya değiştirilecek.
10) İNGİLİZ MİLLETLER TOPLULUĞU'NUN AKIBETİ NE OLACAK?
En çok merak edilen soru Kraliçe 2. Elizabeth’den sonra İngiliz Milletler Topluluğu'nun akıbetinin ne olacağı.
2. Elizabeth'in ölümü, İngiliz Milletler Topluluğu'ndaki 14 ülke için siyasi çalkantı anlamına gelebilir. Bu ülkelerin birçoğunda, devlet başkanı “kraliçe” olarak göründüğü için anayasaların değişmesi gerekecek. Siyasi yorumcular, Jamaica'da güçlü bir cumhuriyetçi hareketin bulunduğuna, Belize'de ise anayasa değişikliğinin referandum gerektirdiğine dikkat çekiyor.
Barbados adasının 2021'de cumhuriyet olmasının İngiliz Milletler Topluluğu içindeki Karayipler Topluluğu'nun birlikten ayrılma talep etmesi ise bir anlık siyasi krizin ortaya çıkmasına yol açabilir.
Bununla birlikte, geçtiğimiz ay Avustralya yerlisi senatör Lidia Thorpe’ın meclis yemininde Kraliçe 2. Elizabeth’e yönelik “sömürgeci” ifadesi, ilerleyen zamanda İngiliz Milletler Topluluğu'nun çatırdayabileceğinin sinyali olarak görülüyor.
Kral 3. Charles’ın tahta çıkmasıyla, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Tuvalu, Antigua ve Barbuda, Bahamalar, Grenada, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia ve Saint Vincent ve Grenadinler gibi ülkelerin yeni hükümdarın yasal olarak tanıyıp tanımayacağı ise soru işareti.
Şayet, Kral 3. Charles’ın tanınması durumunda yaşanacak değişiklik prosedürleri oldukça maliyetli olacak.