Türkçe de dışlanıyor, Türkler de!

ALMANYA’nın Hessen eyaletindeki orta düzey okullarda Türkçenin ikinci ya da üçüncü yabancı dil olarak eğitim programlarına alınması yolundaki tartışmalar devam ediyor. Frankfurt’ta ‘Neden Türkçe yok?’ başlığı altında gerçekleştirilen toplantıda, İngilizce, Fransızca ve İspanyolca gibi klasik yabancı dillerin yanı sıra, Çince, Arapça, Portekizce ve Lehçe gibi diller seçmeli yabancı dil olarak kabul edilirken, Türkçenin sadece iki okulda ‘deneme’ statüsüne alınmasının ayrımcılık olarak algılandığına dikkat çekildi. Frankfurt ve çevresindeki çeşitli eğitim, kültür ve sosyal çalışmalar sürdüren kurumlardan Kültür ve Eğitim Derneği’nin (KUBİ) düzenlediği toplantıda Hessen Kültür Bakanlığı’ndan okullardaki yabancı dillerle ilgili dairenin müdürü Christopher Textor, eyalet milletvekilleri Turgut Yüksel (SPD), Yankı Pürsün (FDP), Philipp Breiner (CDU) ve Daniel Day (Yeşiller), Hessen’deki mevcut durumu ve yabancı dillerin geleceğini tartıştılar.

‘TÜRKÇE EN ÇOK KONUŞULAN GÖÇMEN DİLİ’
Dinleyiciler arasında Türkiye’nin Frankfurt Başkonsolosluğu’na bağlı Eğitim Ataşesi Dr. Muhammed Fatih Kılıç ve Almanya Türk Öğretmen Dernekleri Federasyonu (ATÖF) Genel Başkanı Yücel Tuna ile çok sayıda Türk ve Alman eğitimcinin yer aldığı toplantının açılış konuşmasını yapan KUBİ Genel Müdürü Arif Arslaner, “Türkçe, Almanya’da en çok konuşulan göçmen dili. Ancak diğer göçmen dillerinin aksine Türkçe halen Hessen’deki okulların eğitim programlarında ikinci ya da üçüncü yabancı dil olarak yer almıyor. Hessen eyalet hükümeti yaklaşık iki yıl önce Arapça, Çince, Lehçe ve Portekizce’yi ders programlarına dahil etmişti. Türkçeyi ise dışarıda bıraktılar. Halbuki Türkçe Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde uzun süre eğitimin standart bir unsuru. Türkiye kökenli birçok insan için Hessen’deki durumu anlamakta zorlanıyorlar. Türkçe, Avrupa’dan Çin’e kadar birçok ülkede konuşulan bir dil. Bu dilin okullarda öğretilmesi hem sosyal açıdan, hem de ekonomik açıdan Almanya’nın yararına olduğunun görülmesi gerekiyor” dedi.‘UYGULAMA BAŞINDAN BERİ YANLIŞ’
Arslaner, selamlama konuşmasında kısa bir süre önce gerçekleştirilen bir anketin sonuçlarını da sunarak, katılanların çoğunluğunun Türkçe yabancı dil dersiyle ilgili talepleri desteklediğini vurguladı. Frankfurter Rundschau gazetesinden Peter Hanack’ın yönettiği toplantıda söz alan hükümet partilerinin temsilcilerinden CDU milletvekili Breiner, mevcut uygulamayı savunurken ve diğer koalisyon partisi Yeşiller’in temsilcisi Day ise birkaç yıl önceki yeni uygulamanın başında hata yapıldığını kabul etti. Ancak her iki milletvekili de, Kültür Bakanlığı’nın temsilcisi Textor gibi, Türk velilerden yeterli talep olmadığı için Türkçe derslerinin eğitim programında yer almadığını ve yeterli talep olması halinde (her okulda en az beş velinin, çocuğunun Türkçeyi ikinci ya da üçüncü yabancı dil olarak seçmesini istediğini belirtmesi halinde) bu durumun değişebileceğine işaret ettiler. Hessen’de muhalefette olan SPD ve FDP’nin eyalet milletvekilleri Yüksel ve Pürsün ise mevcut uygulamanın başından itibaren yanlış başlatıldığını, Hessen hükümetinin ve Kültür Bakanlığı’nın bu konuda isteksiz olduğunu savundular. Türkçenin seçmeli yabancı dil olarak sadece iki okulun eğitim programında ‘deneme’ statüsünde yer aldığına işaret eden Yüksel ve Pürsün, bunlardan birinin başından itibaren başarısız olduğunu, Kassel’de devam eden ikinci ‘deneme’ uygulamasının geleceğinin de belirsiz olduğunu ileri sürdüler. Türkçenin yanı sıra Yunancanın da eğitim programında yer alması ve bu iki dilin ilk başından itibaren diğer dillerin statüsünde olması gerektiğini savunan Yüksel, bu hedefle başlattıkları Hessen hükümetine yönelik kampanyaya şimdiye kadar 33 bin kişinin imzasıyla katıldığını vurguladı. “Bir dili iyi bilen, diğer dilleri de daha iyi ve kolay öğrenir” diyen Frankfurt doğumlu Pürsün de Almanya’nın ‘küresel’ bir ülke olduğunu vurgulayarak, “Böyle bir ülkede çok dillilik çok önemlidir. Türkçe de” dedi.
‘BİR DİL HANGİ KRİTERE GÖRE ‘DÜNYA DİLİ’ OLUR’
Aralarında Frankfurt Üniversitesi’nden yabancı dil eğitimiyle ilgili bölümden uzmanların, okul müdürlerinin ve öğretmenlerin yer aldığı dinleyiciler de toplantının tartışma bölümüne aktif olarak katıldılar. Oldukça canlı geçen tartışma bölümünde hem ilkokul düzeyindeki okullardaki ‘Türkçe ana dil’, hem de orta düzeydeki okullardaki ‘Türkçe yabancı dil’ uygulaması konusunda Hessen’in bir dönemler Almanya’da ‘örnek’ bir konumda olduğu, ancak CDU’lu hükümet dönemlerinde bu durumun kötüleştirildiği hatırlatıldı. Diğer diller programda ders olarak yer alırken, Türkçeye ‘denenmesi gereken bir dil’ statüsü verilmesinin Türkiye kökenli toplum içinde ‘ayrımcılık’ ve ‘saygısızlık’ olarak algılandığına dikkat çekildi. Yüzlerce Türkiye kökenli öğrencinin olduğu okullarda Türkçe dersi verilmezken, onlardan çok daha az sayıdaki diğer öğrencilere kendi ana dillerini not ortalamasına etki eden ‘yabancı dil’ olarak seçme şansı tanıyan uygulamanın entegrasyon ve toplumsal barış açısından da sorunlu olduğunun görülmesi gerektiğini vurguladılar. Bu arada Hessen’de önümüzdeki ekim ayında eyalet seçimi yapılacağı hatırlatılarak, siyasi partilerin bu konuyu programlarına alması talep edildi. Türkiye kökenli nüfusun oldukça yoğun olduğu Offenbach’taki bir lisede görev yapan Türkiye kökenli bir öğretmenin, Yeşil milletvekili Day’e yönelik sorusu, dinleyiciler arasında yer alan bu partinin eğitim komisyonu sorumlusu tarafından “Evet, bu konuyu programa alıyoruz” diye yanıtlandı. İki saatten fazla süren toplantıda yanıtsız kalan sorulardan biri de “Bir dil hangi kriterlere dayanılarak ‘Dünya Dili’ olarak kabul edilebilir” oldu.