Pulmoner emboli nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? Risk faktörleri ve tanısı

Damarlarda meydana gelen tıkanıklıklar akciğerin kan akışını engelleyebilir. Bu durum hayatı tehdit edebilen oldukça ciddi bir durumdur. Erken teşhis bu rahatsızlıkta son derece önemlidir. Erken uygulanan tedaviler ölüm riskini azaltabilir hatta tamamen iyileşmeyi de sağlayabilir.

 Pulmoner Emboli Nedir?

 Akciğer embolisinin tıptaki adı pulmoner embolidir. Akciğerlere giden bir damarın tıkanması neticesinde ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorudur. Akciğer atardamarında meydana gelen bu tıkanıklık, yeterli oksijen alamayan organlara ve akciğer ciddi ölçülerde zarar verebilmektedir. Son derece ciddi bir durum olan pulmoner embolinin tedavi süreci uzun sürebilmektedir.

 Kalbin sağ karıncığındaki oksijen seviyesi düşük kan, pulmoner arter olarak isimlendirilen atardamar ile akciğere taşınır. Akciğerler sayesinde oksijen açısından zenginleşen kan, akciğer toplardamarı ile tekrar kalbe gönderilir. Oksijen açısından zenginleşen kan, kalp tarafından vücudun geri kalanına pompalanır. Kalpten akciğere kan taşıyan atardamarlardan birisinde pıhtılaşmış kan bulunur ise buna pulmoner emboli adı verilir. Meydana gelen bu pıhtı rutin olarak gerçekleşen kan akışının önüne geçerek bazı belirtilere sebep olur.

 Pulmoner Emboli Belirtileri Nelerdir?

 Pulmoner emboli belirtileri pıhtının büyüklüğüne, akciğerlerin ne kadar etkilenmiş olduğuna, kalp ile ilgili herhangi bir problem olup olmadığına göre değişkenlik gösterir. Akciğer embolisinin en yaygın gözlemlenen belirtileri ise şunlardır;

Karakteristik olarak bir anda meydana gelen, sarf edilen efor ile şiddeti artabilen nefes darlığı.

Derin nefes alma esnasında, yemek yenirken, hareketsiz kalındığında, öksürürken ya da eğilirken meydana gelen göğüs ağrısı.

Sırt ağrısı

Baş dönmesi

Kanlı ya da balgamlı öksürük

Aşırı terleme

Mavi tırnak ve mavi dudak

Bayılma

Sersemlik

Bacak şişmesi ya da bacak ağrısı

Düzensiz ve hızlı kalp atışı

Pulmoner Emboli Tedavi Yöntemleri

 Pulmoner emboli, oldukça acil bir durum olduğundan dolayı kesin tanı için yapılan test sonuçları beklenmeksizin hastaya direkt olarak pıhtılaşma önleyici ilaç enjeksiyonu uygulanır. Uygulanan bu ilaç pıhtı oluşumunu engeller ve var olan pıhtıların büyümesinin önüne geçer. Yapılan testler akciğer embolisinin varlığını doğrularsa en az 5 gün boyunca pıhtı önleyici ilaçlara devam edilir. Aynı zamanda 3 aylık bir süreçte ağızdan alınan pıhtı önleyici ilaçlara devam edilir. Erken teşhis ile tedavi olumlu sonuçlanır ve tam iyileşme sağlanır. Nadiren de olsa akciğerlerden pıhtının çıkarılması için operasyon yapılabilir.

 Pulmoner Emboli Risk Faktörleri Nelerdir?

Hastanın Tıbbi Geçmişi: Hastanin ailesinden biri ya da kendisi daha önceden venöz kan pıhtısı ya da pulmoner embolisi geçirmiş ise yeni bir emboli için oldukça yüksek bir risk oluşturur. Pıhtılaşma bozukluklarına yatkınlık kalıtsal bozukluklar nedeni ile de olabilmektedir.

Uzun Süreli Hareketsizlik: Uzun yolculuklar, yatak istirahati gibi durumlar pulmoner emboliye davetiye oluşturabilir. Sabit kalınan zamanlarda kan akışında yavaşlama gözlemleneceğinden vücut savunmasız bir hale gelir.

Tütün ve tütün ürünleri tüketimi bazı insanları akciğer embolisi için hedef haline getirmektedir.

Östrojen takviyesi almak. Hormon replasman terapisinde kullanılmakta olan östrojen, doğum kontrol hapları pulmoner emboli riskini artıran faktörler içerisindedir.

Gebelik. Anne karnındaki fetüsün ana rahmi çevresinde yer alan damarlara baskı yapması sonucu bacaklardan kanın geri dönmesini yavaşlatabilir. Bu durum pulmoner emboli için risk faktörüdür.