“Oğlum senden, benden daha sağlıklıdır, yediği şeyleri görsen bayılırsın!”

Veganlık son yıllarda hem dünyada hem Türkiye’de hızla benimseniyor. Sadece hayvansal gıdaları değil, hayvan deneylerinin yapıldığı ürünleri de hayatından çıkaran veganlara yönelik birçok kafe, restoran ve market hizmet vermeye; okul ve işyerleri veganlara özel menüler hazırlamaya başladı. Hayvan sömürüsüne dur demek için ortaya çıkan veganlık, hayvansal ürün tüketiminin küresel ısınma, karbon salımı ve insan sağlığı konularına etkisinin de altını çiziyor. 1 Kasım, 1994’ten beri hayvan hak ve özgürlükleri konusunda farkındalık yaratmak amacıyla Vegan Günü olarak kutlanıyor. Biz de bu gün vesilesiyle vegan gençler ve vegan ebeveynlerle konuştuk. Ne yiyip ne içiyorlar, çevrelerinden nasıl tepkiler alıyorlar, vegan beslenmek pahalı mı diye sorduk.

‘SEVGİ ÖLDÜRMEZ, YAŞATIR’
Deniz Turan, 21 - Öğrenci

Temmuz 2018’de bir anda vegan olmaya karar verdim. Ben sevgiye inanıyorum; her şeyi sevmeye ve anlamaya çalışıyorum. Bir gün, ‘Madem her şeyi seviyorum, neden hayvanları yiyorum’ diye düşündüm. Bu sorgulama içimde büyüdü. Onlar da yaşayan, acı çeken, hisseden varlıklar. ‘Sevgi öldürmez yaşatır’ dedim ve dayanamayıp vegan oldum. Ailemin buna alışması başlarda zordu. Birçok şeyi defalarca açıkladım. Yemek yapılırken izledim, ikaz ettim. Şu an birçok yemeği bana göre yapıp hayvansal malzemeler kullanmamaya özen gösteriyorlar. Zaten genelde ev yemekleri yiyorum. Herhangi bir vegan gibi pilav, makarna, patates, mantar yiyorum. Ailemi vegan olmaya ikna etmeyi denedim ve hâlâ da deniyorum. Vegan olmak sanıldığı kadar pahalı değil. Vegan olmayan biri marketten pirinç, mantar, patates almak için ne kadar harcıyorsa biz de o kadar harcıyoruz. Çünkü vegan sucuk vs. dışındaki ürünler zaten her markette bulunan ürünler.

‘DANANIN KEDİDEN FARKI YOK’
Alara İdil Can, 25 - Aşçı

Pandemiyle beraber hayatı sorgulamaya başladım. Araştırdıktan sonra doğru olanın bu olduğuna karar verdim. Bir kediyi severken, dananın ondan farkı olmadığını keşfettim. Ailemde en son ben vegan olduğum için herkes destekleyici oldu. Hiç zorlanmadım. Genellikle zeytinyağlı yemekler yiyorum. 

‘VEGANLIK PAHALI DEĞİL’
Dorukhan Aydın, 28 - Heykeltıraş

Hayatı sorguladığım bir dönemde tabağımdaki şey beni rahatsız etmeye başladı. Gözleri, kulakları vardı ve bu gerçeğe ne kadar yabancı olduğumuzu fark ettim. Hayvanlara yapılanları sorguladıkça ve araştırdıkça etik olarak vegan oldum. Hayvanları ‘kaynak’ olarak görmeyeli 10’uncu yılım bitti fakat son 6 yıldır etik olarak veganım diyebiliyorum. Ailemin başta tereddütleri oldu elbette. Beni gördükçe sağlık açısından daha iyi olduğunu fark ettiler. Annemin desteği ve çabası çok büyük; kendisine minnettarım. Birisi veganlığıma yönelik endişe belirttiğinde; “Doruk senden, benden daha sağlıklıdır, yediği şeyleri görsen bayılırsın” der hep. Vegan peynirler, sucuklar, köfteler tüketiyorum. Veganlığın pahalı olduğunu düşündürten tek şey ithal bitkisel sütler maalesef. Onun dışında durum gayet ekonomik. 

‘BELGESELLER ETKİLEDİ’
Aybüke Hasbudak, 23 - Psikolog

Vegan olmadan önce 3 yıl boyunca vejetaryendim. İzlediğim belgeseller, okuduğum kitaplar vegan olmama yol açtı. Dünya için, kendim için, hayvanlar için vegan oldum. Ailem başlarda herkesin verdiği klasik tepkileri verdi ama hızlıca alıştılar ve destek oldular. Onları vegan yapma çabam olmadı. 

‘İSTANBUL CENNET’
Sema Bakır, 21 - Öğrenci

Çocukken vejetaryendim, ergenlik yıllarındaysa endüstrideki farklı sömürüleri görerek vegan oldum. İstanbul veganlar için bir cennet, canım ne çekerse çok kolay erişebiliyorum. İstiridye mantarı ve humus en sevdiğim yiyecekler. Şanslıyım ki bir yandan en sevdiğim vegan restoranda çalışıyorum. 

VEGAN EBEVEYNLER ANLATIYOR...

‘ŞANSLI COĞRAFYADAYIZ’
İlter Yenidede, 40 - Doktor

Çocuğum ben vegan olana kadar veganlık nedir duymamıştı. Ne zaman ki yemek yerken bazı seçimler yaptığımı fark etti, o zaman o da sorgulamaya başladı. Veganlık pahalı değil çünkü çok şanslı bir coğrafyadayız, hemen her şeyi ülkemizde yetiştirebiliyoruz.

‘KIZIM SAYESİNDE...’
Özden Koç, 58 - Mali danışman

Kaz ciğeri ezmesinin yapılışını görünce bir daha et yemedim. Benden sonra kızım önce vejetaryen, sonra vegan oldu. Onun yumurta ve peynirle ilgili anlattıklarından sonra ben de sayesinde vegan oldum. O zamana kadar inekler sürekli süt verir sanırdım. 

‘İLAÇLARI BIRAKTIM’
Nilgün Kıvırcık, 55 - Y. Mimar

Uzun yıllar vejetaryen beslendikten ve 10 yıl tip 2 diyabet ilacı aldıktan sonra kızlarım sayesinde tanıştığım vegan beslenmeyle birlikte ilaçsız bir dünyaya kavuştum. Veganlık çok ekonomik bir mutfak. Maliyetlerimiz artmadı.

‘AİLELER ÇOCUKLARINA AYLIK VEGAN PAKET GÖNDERİYOR’
Deniz Yoldaç , Moda’daki Vegan Kasap’ın kurucu ortağı, Hürriyet Lezzetli Hayat yazarı

- Bir keresinde dükkâna bir-anne baba geldi. İstanbul’u gezmeye gelen bu ailenin şehirdeki rotasını 14 yaşındaki vegan kızları vegan restoranların lokasyonuna göre planlamıştı. Bursa’da yaşayan bir gençse vegan iskender yemek için ailesini İstanbul’a gelmeye ikna etmişti.

- Başka şehirde okuyan çocuklarına bizden aylık paket gönderen aileler  var.

- Çocuklarını bu beslenme biçiminin sağlıksız olacağına ikna etmek için araştırma yaparken aslında ne kadar sağlıklı olduğunu fark edip 50-55 yaşından sonra vegan olan anne-babalarla tanıştım.