Dünya Hipertansiyon Günü: Stresi azaltın, egzersize başlayın
Güncelleme Tarihi:
Hipertansiyon yaygın olarak yüksek ‘tansiyon’ olarak bilinen, çok sayıda insanı etkileyen kardiyovasküler bir durum. Tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. 17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü vesilesiyle konuyla ilgili uzmanlara danıştık, öneriler aldık: “Kalp dostu bir diyeti benimseyin, sağlıklı kilonuzu koruyup sigarayı bırakın.”
Hipertansiyon ana damarlarda sürekli yüksek kan basıncı seviyelerine işaret eder. Kan basıncı, damarlarımızda dolaşan kanın damar duvarlarına karşı uyguladığı kuvvettir. Uzmanlar doğru tanı için kişinin evde aralıklı olarak tansiyon ölçen cihazla kendi kan basıncını takip etmesini öneriyor.
Dr. Hamdi Toköz “İstirahat halinde her iki koldan ölçülen kan basıncının büyük 140 mmhg ve küçük 90 mmhg’nin üzerinde olması hipertansiyondur. Ölçüm esnasında kişi oturur ya da yatar pozisyonda olmalı ve tansiyon ölçülen cihazın manşonu (şişerek basınç uygulayan kol bandı) kalp seviyesinde olmalı. Tansiyon ölçülürken kişi tamamen hareketsiz olmalı ve konuşmamalı. Kollar arasında fark görülürse yüksek olan dikkate alınmalı” diyor.
Prof. Dr. Bekir Sıtkı Cebeci ekliyor: “Hipertansiyon tanısı genellikle farklı zamanlarda alınan birden fazla kan basıncı ölçümüne dayanır. Amerikan Kalp Derneği (AHA) gibi sağlık kuruluşlarının belirlediği kılavuzlara göre, kan basıncı sürekli olarak 130/80 mmHg veya daha yüksek ölçüldüğünde teşhis edilir.”
GENETİK YATKINLIK VE OBEZİTEYE DİKKAT!
NEDEN OLUR?
◊ Genetik yatkınlık, obezite, tuzlu yemek, stresli kişilik, aşırı alkol ve sigara, nonsteroidal antienflamatuarlar (bazı ağrı kesiciler), hareketsiz hayat, potasyum azlığı gibi faktörler esansiyel hipertansiyonun nedenleridir. (Dr. Hamdi Toköz)
◊ Büyük çoğunluğunda genetik faktörler rol oynar. Böbrek hastalıkları, tiroit bozuklukları ve uyku apnesi gibi bazı tıbbi durumlar da hipertansiyona neden olabilir. (Prof. Dr. Bekir Sıtkı Cebeci)
ÇOK YÜKSELMEDEN ANLAŞILMAZ
BELİRTİLERİ NELERDİR?
◊ Hipertansiyon kişinin tansiyonu çok yükselmedikçe belirti göstermez ve uzun süre yüksek tansiyona maruz kalmak vücuda önemli zararlar verir. Sıklıkla baş ağrısı ve baş dönmesi,
sık idrara çıkma ya da geceleri uyanıp idrar yapma, halsizlik, yorgunluk, isteksizlik, kulak çınlaması, burun kanaması, çarpıntı ve göğüs ağrısı, nefes darlığı, bacaklarda şişlik, bulanık ya da çift görme gibi belirtiler görülür. (Dr. Hamdi Toköz)
◊ Evde bir kan basıncı monitörüyle düzenli olarak izlemek ilerlemeyi takip etmeye ve herhangi bir dalgalanmayı tespit etmeye yardımcı olabilir. (Prof. Dr. Bekir Sıtkı Cebeci)
İLAÇ, YOGA, NEFES...
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
◊ Tanı konduktan sonra tedaviye yanıt ve tansiyon değerlerinize göre bir veya birkaç grup ilaçla tansiyonunuz kontrol altına alınır. (Dr. Hamdi Toköz)
◊ Kalp dostu bir diyeti benimseyin (örneğin DASH diyeti), sodyum alımını azaltın, düzenli egzersiz yapıp sağlıklı kilonuzu koruyun, alkol tüketimini sınırlayıp sigarayı bırakın. (Prof. Dr. Bekir Sıtkı Cebeci)
◊ Meditasyon, yoga ve nefes egzersizleri stresi azaltabilir. Haftada en az 150 dakika aerobik egzersiz kan basıncını düşürebilir. (Prof. Dr. Bekir Sıtkı Cebeci)
SICAK-SOĞUK ZARARLI
BUNLARA DİKKAT!
◊ Hipertansiyon hastaları, çok sıcak ya da çok soğuk havalarda dışarı çıkmayın. Sıcak havalarda bol su içmeye özen gösterin. Tuzu ve alkolü azaltın. Şekerli besin ve içeceklerden kaçının. (Dr. Hamdi Toköz)
ÖNLEM ALIN (Prof. Dr. Bekir Sıtkı Cebeci)
◊ Kontrolsüz hipertansiyon, kalp krizi, felç, anevrizma ve kalp yetmezliği gibi riskleri önemli ölçüde arttırabilir. Zamanla böbrek fonksiyonunu etkileyebilir, görmeyi bozabilir.