Avuç içi kadar mutluluk

Gizem: Melis, 17 Kasım Dünya Prematüre Günü’ymüş. Sen ikizlere hamileyken erken doğum riskin olmuş muydu?

Melis: Sorunlu bir gebelik olduğu halde erken doğum riskim olmamıştı ama korkum hep olmuştu. Çünkü annem, ben 3 yaşımdayken ikiz kızlarını erken doğum (6 aylıkken) sonrası kaybetmiş. 40 yıl önce prematüre bebekleri yaşatamıyorlarmış genelde, ama artık 1 kilonun altında doğan bebekleri bile yaşatabiliyorlar.

Gizem: Evet, artık bebekler ve tabii aileleri daha şanslı. Ebeveynlerin ama özellikle annelerin durumu çok zor. Biraz okudum da kucağına alamadan kuvöze gitmesi, uzun süre orada kalması gibi durumlar ciddi kaygılar oluşturuyormuş annelerde haklı olarak. Çocuğuyla bağ kuramamış gibi hissediyormuş birçoğu.

Melis: Düşünsene biz 2.5-3 kilo bebeklerimize bile küçücük diye dokunmaya kıyamıyorduk. Avuç içi kadar yavrusuna endişe duymasın da ne yapsın bir anne!

Gizem: Elbette. Bu annelik ve bakım verme işinde kapı hep sosyal desteğin önemine çıkıyor. Büyüklere buradan sesleniyorum, lohusaları desteksiz bırakmayın. Hem lohusa hem prematüre annelerini hiç bırakmayın.

Melis: Öyle zor ki… Ben prematüre ikizleri olan bir arkadaşımın, akciğer ameliyatına giren bebeği için yanındaydım. Kızcağız “Yüzde 50 çıkar bu ameliyattan” denen bebeği için umutla bekledi. Yaşadığı şey dayanılır gibi değildi ve o bebek şimdi ilkokulda.

Gizem: İşte tam bir ‘Avuç içi kadar mutluluk yeter’ hikâyesi. Çok daha güzel günleri olsun… El Bebek Gül Bebek Derneği’ni duydun mu hiç? Anne karnında gelişimini tamamlamadan önce doğan bütün bebeklerin sağlıklı bir geleceğe kavuşmaları hedefleri. Tıbbi bakım, psikolojik ve gelişimsel alanlarda gerekli desteklerin verilmesi, onların ve ailelerinin toplumsal ve politik düzeyde sesi olmak için çalışan bir sivil toplum kuruluşu.

Melis: Neler yapıyorlarmış?

Gizem: Gerçekten bir sürü şey... Geçen hafta bir basın bülteni göndermişlerdi, sonrasında okurlarımız da faydalansın diye hem prematüre bebek bakımı hakkında uzman doktorlarla hem de dernek başkanı İlknur Okay’la konuştum. Dernekle aynı ismi taşıyan bir akademi kurmuşlar. Alanında uzman hekim ve sağlık çalışanlarını prematüre ebeveynleriyle ücretsiz olarak buluşturdukları eğitim programları varmış. Çevrimiçi  ve interaktif olarak gerçekleşen eğitimler yıl boyunca da devam ediyormuş.

Melis: Çok güzel bir proje. Prematüre aileleri nasıl ulaşabilir peki bu derneğe?

Gizem: Ebeveynler El Bebek Gül Bebek Derneği’ne @prematurebebek Instagram hesabı üzerinden ve elbebekgulbebek.org sitesi aracılığıyla ulaşabilir.

Melis: Peki konuştuğun uzman doktorlar prematüre bebek bakımı için ne dedi? Merak ettim, ayrıca bir şey yapmak gerekiyor mu?

Gizem: Evet, değil mi? İnsan nasıl davranacağını bilemez. Ama doğduğu andan itibaren kuvöz üstündeki örtüsü bile önemliymiş. Bebeği rahatsız edecek ses ve ışıkları azaltıyormuş. Konuyu bir fizyoterapistle konuştum, anlattıkları aşağıda...

Düzeltilmiş yaş hesabına göre yönlendirme yapılmalı

 Yonca Görgül, Yataş Uyku Kurulu’ndan uzman fizyoterapist

*Öncelikle belirtmek isterim ki hastane sonrası ilk değerlendirmede düzeltilmiş yaş hesabı yaparız. Doğması gereken ayı baz alarak kaç aylık olduğunu hesaplıyoruz ve ona göre bir yönlendirmede bulunuyoruz.

* Kuvöz içinde pozisyonlamalar önemli… Bebeğin farklı pozisyonlanması vücut algısı ve tüm hareketleri kontrol eden denge sisteminin aktivasyonu için önemlidir. Hastaneden
eve gittiği andan itibaren özellikle birçok alternatif oluşturarak yapılan ‘tummy time’ dediğimiz yüzüstü
pozisyon, bebeğin kas ve duyusal gelişimini destekler.

*Kuvözde ışık, ses gibi birçok uyarana maruz kalan bebek eve entegre olmakta zorlanır. Bu nedenle bebekle olan temas çok önemlidir. Kanguru bakımını (çocuğu giymeyi, göğüs göğüse temas kurmayı) ilk ayda yoğunlukla öneriyoruz. Daha sonra yer zamanı
dediğimiz alana yönlendirilecek çalışmalar da bebeğin duyusal motor (hareket) gelişimine katkı sağlar.

* Düzeltilmiş 4.5 aylık itibariyle gün içinde kısa kısa oturma çalışmalarına başlatmak bilişsel, duyusal ve motor açıdan destekleyicidir.