Babaların izinde Sicilya'da: Beni yorma, üç parmağını kendin kes, yolla

Belki de filmin unutulmaz repliğiyle başlamak en iyisi: Size reddedemeyeceğiniz bir teklif sunacağım... Aklımızda ‘The Godfather-Baba’ filminden unutulmaz kareler, hafızamızda yakın tarihin en korkunç cinai şebekeleri, kulaklarımızda yüzlerce şehir efsanesiyle, Sicilya’da mafyanın ayak izindeyiz.

Sabahtan akşama kadar Monreale Meydanı’nda oturan 2. Dünya Savaşı gazisi Gaspar Ritzo, istediği kadar “Sicilya’da mafya falan yok, o eskidendi” desin... Burası, kesilip domuza yedirilen parmakların, sokakla birlikte havaya uçurulan savcıların, polis korumasındaki itirafçıların ve dünyanın en güçlü antimafya hareketinin toprakları.

Gaspar Amca inkâr ededursun... Catania, Palermo ya da Corleone... Babaların izinde olduğumuzu anlayınca, dükkânına davet edip duvarlara astığı mafya fotoğraflarını gururla gösteren esnafın adası burası.

Palermo’daki Antica Focacceria restoranını diğerlerinden ayıran, mafyaya ilk başkaldıran Conticello Kardeşler’e ait olması. “Evet benden haraç istediler” demenin ve üstelik de bunu mahkemede dile getirmenin bir bedeli oldu elbette: Senelerce saklanarak yaşamak ve sonunda ortaya çıkınca da sürekli polis korumasında olmak...

Gaspar Amca varsın, bilmeze yatsın... ‘Mafia’ kelimesinin kökeni, 1283’teki bir direniş sloganına kadar uzanıyor bu coğrafyada: “Morte Alla Francia Italia Anelia!” (İtalya, Fransa’ya ölüm haykırıyor)... Birleştir baş harflerini, bakalım ne çıkıyor ortaya Gaspar Efendi...

Corleone’de mafya üyelerinin buluşma noktası Gelateria Bar.

90’lık delikanlı gazete falan da karıştırmıyor olmalı. Çünkü İtalyan medyasında yılda dönen karapara miktarını 180 milyar Euro’ya kadar çıkaran kalemler var.

Ama durun. Monreale, gezinin en sonu. Biz en baştan başlayalım, adanın doğu kıyısındaki Catania’dan. ‘Avcı’ lakaplı acımasız Nitto’nun memleketi... Falcone Bahçesi’nin huzurunu seyrederken burada daha 10 gün önce 29 mafya üyesinin tutuklandığını hayal etmek zor. Heyhat bahçeye bu ismin verilmesinin nedeni mafya avcısı kahraman savcı Falcone’nin karısı ve üç korumasıyla birlikte havaya uçurulmasıydı. Catania, başkent Palermo ve Corleone’yle birlikte mafyanın ilk yerel örgütlenmesini oluşturduğu şehirlerden. Üstelik Savoca’ya sadece iki saat mesafede.

Savoca, ‘The Godfather-Baba’ filminin çekildiği dağ kasabası. Çoğunluk kitaptan ve filmden dolayı yanlış biliyor: ‘Corleone’, bir aile adı değil, birçok ünlü mafya ailesinin çıktığı bir kasaba. Ve yine sanıldığının aksine ‘Baba’, Corleone’de değil, Savoca’da çekildi. İşte bakın şu tepedeki, filmin başında ayin düzenlenen manastır... Bakın burası da Al Pacino’nun âşık olduğu kızı babasından istediği kafe. Hâlâ açık. Limonlu buzlaçları harika!

Bir sonraki durak Nakso’s Bahçeleri’nden bu yana sefahatin ve ihtişamın mabedi Toarmina. Dikkatli bakarsanız tren istasyonunun serinin üçüncü filminde geçen Bagheria İstasyonu olduğunu görebilirsiniz.

Tabii bunları bilin ama siz siz olun kimselere söylemeyin. ‘Omerta’ yani ‘mertlik kanunu’ gereği, herbirinizin dudağına birer öpücük konduruyorum ve bildiklerinizi sonsuza dek ağzınızda mühürlüyorum.

BERBER CARLO'DAN 'BABA TIRAŞI'

Al Pacino’nun da memleketi olan Corleone, Palermo’ya iki saat mesafede bir dağ kasabası. 11 bin nüfuslu bu sıradan kasabayı bu kadar önemli kılansa, Michele Navarra, James Lovello, Leoluca Bagarella ve Bernardo Provenzano gibi pek çok mafya patronun doğum yeri olması. Ahali mafyayla aşk/nefret ilişkisi yaşıyor. Bir yanda kasabanın mafyayla anılmasına karşı çıkan Movimento Antimafia taraftarları, diğer yanda dükkânlarına mafya karakterlerinin fotoğraflarını asan esnaf. Kasabanın en eski berber dükkânı Calogero Saporito Salone (altta solda). Bu koltuğa kim bilir kimler oturdu... Tevekkeli değil, sözkonusu ‘baba tıraşı’ysa, berber Carlo nasıl yapılacağını çok iyi biliyor. Belki müşterileri arasında Sicilya mafyasının şu an hapiste olan eski lideri Salvatore Riina da vardı. Berber koltuğuna hiç oturdu mu bilinmez ama Bentivegna Caddesi’nin sonundaki Gelataria Bar’da vakit geçirmeyi pek sevdiği bilinen bir şey (en altta solda).

GÖRKEMİN ADI TEATRO MASSIMO

Palermo sadece Sicilya’nın idari merkezi değil, içki yasağı döneminden itibaren Korsika’dan New York’un arka sokaklarına kadar çok geniş bir coğrafyada faaliyet gösteren mafya örgütlenmesinin de beyni. Gördüğünüz birçok büyük kilise, lüks otel, görkemli binanın bu değirmenin suyuyla yapıldığı anlatılıyor. Ama Palermo’da görkem deyince ilk akla gelen bina Teatro Massimo. Yani Büyük Sahne. Evet evet, doğru hatırlıyorsunuz: Üçüncü filmin sonunda, Don Corleone’nin merdivenlerinde vurulan kızına ağladığı yer...

BİR RESTORAN VE BİR GAZİ

Palermo’ya yarım saat mesafedeki Monreale Katedrali’nin önü... Dünya Savaşı Gazileri sabahtan akşama kadar bu lokalde vakit geçiriyor. Dernek üyelerinden Gaspar Ritzo, “Sicilya’da mafya falan yok, o eskidendi” diyor; “Varsa da ancak dünyanın her yerinde olduğu kadar var!”