TELEFON ŞARJI İÇİN EK ÜCRET İSTENEMEZ

Peki bir ürünün ayrılmaz parçasından ek ücret istenebilir mi?

Siz bir ürün satacaksınız ve kafanıza göre böl parçala tüketiciden ek ücret iste. Yok böyle bir şey. Satıcı ve hizmet sağlayıcılar ne hikmetse kendi kafalarına göre kural ve kanun icat etmede üstlerine yok.

Gelin önce tüketicimizin şikâyetine bakalım, “... marka telefon aldım ne kulaklık var ne şarj bu nasıl bir şey ben anlamadım. Telefona o kadar ücret ödüyoruz, şimdi yeniden şarj aleti neden alayım?“

Savunma ise “Değerli müşterimiz, öncelikle firmamızı tercih etmiş olduğunuz için teşekkür ederiz. Başvurunuz ile ilgili, şikâyet çözüm merkezimiz sizinle irtibata geçecektir.” Geçtiler mi bilemiyorum. Ancak geçmiş olsalardı bize şikâyette bulunulmazdı. Yani verilen cevap maktu ve önemsememek.

Medeni Kanun’un 684. maddesinde, “Bütünleyici parça” kavramı ile ilgili bir hüküm öngörülmüştür. Bir de 686. maddesinde ise “Eklenti” kavramı üzerinde zorunluluğundan bahsetmiştir.

Bütünleyici parçalar birbirleriyle işlevsel olarak bir üst – alt ilişkisi içinde bulunuyor, birincil (asli) – ikincil (fer’i) bütünleyici parçalar söz konusuysa, birleşik eşyanın niteliğini, birincil bütünleyici parça belirlediği için, birincil bütünleyici parça, artık asıl şeyi ifade eder.

Daha iyi anlaşılabilmesi için sizlere birkaç örnek vereyim. Öncelikle bir şeyin ne zaman diğerinin bütünleyici parçası sayılacağı her zaman kolaylıkla belirlenemez.

Örneğin, bir gözlüğün camının, gözlüğün bütünleyici parçası olduğu kolayca anlaşılır.

Keza bir otomobilin tekerleği için de durum böyledir. Diğer bir deyişle, tekerlek, otomobilin bütünleyici parçasıdır.

Taşınırlarda da bütünleyici parçadan söz edilir. Örneğin, bir dolmakalemin kapağı gibi.

Bütünleyici parça ile asıl şey arasındaki bağlantıya son verilmiş ise asıl şey ‘eksik’ kalmış sayılır.

Cep telefonu şarj cihazı da bütünleyici parçadır.

Bir şeyin bütünleyici parça olup olmadığı konusunda tereddüde düşülür ise yerel âdete (mahalli örf) başvurulur. (TMK m. 684 /2)

Burada asıl şeyle mütemmim cüzüleri arasında, dıştan görülebilir bir bağlılık olmalıdır. Bu bağlılık, asıl şey veya cüzü tahrip edilmeden veya değişikliğe uğratılmadan birbirinden ayrılmasının mümkün olmayacağı düzeyde olmalıdır.

Kısaca cep telefonunun şarj cihazı bir ürünün bütünü ve ayrılmaz parçasıdır ve ek bir ücretle satılmaz.

Tüketicilerimiz ödedikleri bedelleri hakem heyetlerinden talep edebilir ve aynı zamanda Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunun. Çünkü bu bir ayıplı hizmettir.

Aynı oyunu Brezilya’da da oynadılar. Ancak Brezilya hükümeti tüketicilerin haklarını gözeterek ABD şirketi olan bir firmayı, şarj aletini tüketicilere vermediği için 19 milyon dolarlık cezaya çarptırmıştır.

Biz de aynı duyarlılığı Ticaret Bakanlığı’mızdan bekliyoruz. Çünkü bu diğer firmalarda ilham verip tüketici aleyhine yaygınlaşmaktadır.