ÇİFTÇİMİZ DURMADI

DÜNYADA küresel gıda krizi ile ilgili kara senaryolar konuşulurken, Antalya özellikle örtü altında yetiştirilen yaş meyve sebze üretimiyle dikkat çekiyor. Antalya Ticaret Borsası’nın (ATB) derlediği 2021 ve 2022 verileri, bölgenin tarım üretim ve ihracatında son durumu ve tüketim alışkanlıklarında yaşanan dönüşümü gözler önüne serdi. Tarım sektörünün pandemiyle birlikte giderek yükselen arz potansiyeli, rakamlara yansıdı.

ALAN VE MİKTAR ARTTI
2021 yılında bir önceki yıla göre örtü altı sebze üretimine ilişkin ATB’nin verilerine göre, Antalya’da hem alan hem de miktar olarak yüzde 17 arttı. 2021 yılında bir önceki yıla göre örtüaltı sebze üretiminde; Antalya’nın Türkiye içindeki payı, alan olarak yüzde 41’den yüzde 43’e çıktı; miktar olarak ise yüzde 49’dan yüzde 50,7’ye yükseldi. 2021 yılında Antalya, Türkiye’de üretilen örtüaltı domatesin yüzde 61,5’ini üretti. Bir önceki yıla göre Antalya’da örtüaltı domates üretim alanı yüzde 6,4, üretim miktarı ise yüzde 9,9 arttı. ATB’nin 2021 yılı rakamlarına göre, Türkiye’de üretilen örtü altı biberin yüzde 60’ını Antalya üretti. Bir önceki yıla göre Antalya’da örtü altı biber üretim alanı yüzde 49, üretim miktarı ise yüzde 50 arttı. 2021 yılında Antalya, Türkiye’de üretilen örtü altı hıyarın yüzde 40’ını üretti. Geçen yıl Antalya, Türkiye’de üretilen örtü altı patlıcanın yüzde 56’sını üretti. Bir önceki yıla göre Antalya’da örtü altı patlıcan üretim alanı, yüzde 6 artarken, üretim miktarı yüzde 19 arttı. Geçen yıl genelinde Antalya, Türkiye’de üretilen örtü altı taze fasulyenin yüzde 63’ünü üretti.

2022’NİN İLK AYLARI YÜZ GÜLDÜRDÜ
ATB’nin derlediği ocak ayından bugüne kadar gerçekleşen üretim ve ihracat verileri ise şöyle:
“Antalya 2022 Şubat ihracatı, geçen yılın şubat ayına göre yüzde 21 artışla 168 milyon dolara ulaştı. İhracatımızın yüzde 57’sini ise tarım sektörü oluşturdu. Tarım sektörümüzün ihracatı şubat ayında geçen yıla göre yüzde 16 artışla 96 milyon dolara ulaştı. Antalya’nın Ocak-Şubat 2022’de iki aylık toplam ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.9 artışla, 318 milyon 203 bin dolar oldu. İki ay toplamında tarım ihracatı yüzde 12 artışla 189.3 milyon dolar oldu. Türkiye’nin iki aylık yaş meyve ve sebze ihracatının yüzde 21.8’i, süs bitkileri ve mamulleri ihracatının 49.1’i, tarım ve gıda ihracatının yüzde 3.5’i Antalya’dan yapıldı. Antalya’nın iki aylık toplam ihracatının yüzde 59’u tarım sektöründen oluşurken, tarım sektöründe geçen yıla göre yüzde 7.8’lik artışla 117 milyon 806 bin dolarlık ihracatla yaş meyve sebze sektörü ilk sırada bulunuyor.”

8 MİLYON TONU AŞAN ÜRETİM
ATB ve ATAK Başkanı Ali Çandır, veriler ışığında yaş meyve sebze sektörünün içinde bulunduğu durumu Hürriyet’e değerlendirdi. Pandemi ve savaş ve küresel ekonomik krizlerin gölgesinde Antalya’nın yılmadan ürettiğini belirten Başkan Çandır, pandemiyle birlikte yeniden şekillenen ve giderek daha hayati hale gelen tarım üretiminin kentteki durumunu şöyle anlattı: “Antalyalı üretici tüm zorluklara rağmen üretiyor, ürettiğini de ihracat kanalıyla dünya sofralarına ulaştırıyor. Antalya tarımı, kentin kılcal damarlarına kadar nüfuz eden bir üretim ve ticaret alanına sahip. Antalyalı üretici, yılın 365 günü durmadan, yorulmadan üretiyor. Örtü altı tarım ise lokomotifimiz. Antalya, 8 milyon tonu aşan üretim ve 2 milyar doları aşan değer ile bitkisel üretimle önemli bir kapasiteye sahip.”

GİRDİ FİYATLARINDA REKOR ARTIŞ
Tarımda üretimin en önemli sıkıntılarının başında girdi maliyetlerinin yüksekliğinin geldiğini belirten Başkan Çandır, “Tarımsal girdi fiyatları her geçen artıyor. TÜİK’in son açıkladığı Aralık ayı rakamlarına göre, tarım girdi fiyatları aylık yüzde 9.82 ve yıllık yüzde 45.61 arttı. Verilere göre bu rakamlar aylıkta ve yıllıkta endeks tarihinin rekorları olarak kayıtlara geçti. Üretici, en girdi kalemlerden olan gübrede yıllık yüzde 152.42, ilaçta yüzde 25.50, tohumda yüzde 19.54, yemde yüzde 40 artışla karşı karşıya. Çiftçi bu girdi fiyatlarıyla nasıl üretecek. Yapılan tahminlerde girdi fiyatlarındaki artışın önümüzdeki aylarda da artacağı öngörülüyor” dedi.

ÜRETİCİNİN ZARARI KATLANIYOR
Üretimin üzerindeki maliyet baskısından da söz eden Çandır, zor şartlara rağmen ürünün en iyisini üreten Antalyalı üreticinin önünün açılmasını istedi. Bölge bazlı desteklerin önemine işaret eden Çandır, “Girdi maliyetleri artarken, üretici bu maliyetleri ürün fiyatlarına yansıtamıyor. Aralık ayında tarımsal üretici fiyat endeksine baktığımızda girdi maliyetlerinin çok çok altında rakamlarla karşı karşıyayız. TÜFE Aralık 2021’de aylık yüzde 13.58 ve yıllık ise yüzde 36.08 olarak ilan edildi. Yani üretici ürettiği ürünün maliyetini tüketiciye ulaştırırken satış fiyatına yansıtamadı, üreticinin zararı her geçen gün katlanıyor. Antalyalı üretici üretir, daha çok üretir, en iyisini üretir yeter ki önü açılsın” diye konuştu.