Burun değil dedektör
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 22, 2012 12:05
Santa Barbara Kaliforniya Üniversitesi araştırmacıları, köpek burnunu taklit eden patlayıcı dedektörü geliştirdi.
Doğa Bilimleri Genel Sekreteri Müge Kanay, yaptığı açıklamada, köpeklerin koku duyarlılıklarının insandan bin kat yüksek olduğuna işaret etti.
İnsan burnunda sadece 5 milyon koku alıcısı varken köpeklerde bu sayının 220 milyondan fazla olduğunu belirten Kanay, bu sayede köpeklerin, insanın fark etmesi bile mümkün olmayan kokuları çok başarılı şekilde tespit edebildiğini vurguladı.
Köpeklerin burnunun sürekli nemli olmasının da koku algılamalarını kolaylaştırdığını anlatan Kanay, burunlarındaki nemli salgıya gelen koku moleküllerinin, burada çözünerek kokuyu daha net ve doğru algılamalarını sağladığını bildirdi.
Köpeklerin ayrıca üst kesici dişlerinin arkasındaki kanalla ağız bölgesine bağlanan “vomeronasal organ” adında bir koku organının daha bulunduğunu dile getiren Kanay, köpeklerin, dillerini bu dişlerin arkasına hızla çarptıkça kokuyu daha iyi algıladıklarını kaydetti.
Bu özellikleri nedeniyle uzun zamandır patlayıcı ve narkotik maddelerin bulunmasında köpeklerden yararlanıldığını hatırlatan Kanay, köpeklerin, patlayıcı maddenin kokusuna başka kokular karışsa da hassas burunları sayesinde bu maddeleri hatasız ayırt edebildiğini söyledi.
Araştırmacılara ilham oldu
Kanay, köpeklerin bu başarılı koku alma özelliklerinin ABD'de bulunan Santa Barbara Kaliforniya Üniversitesi'ndeki araştırmacılarca incelendiğini ve yeni bir portatif dedektörün geliştirilmesine ilham kaynağı olduğunu bildirdi.
Köpekler yorulduğunda devreye sokulabilecek bu dedektörün, köpek burnunun algıladığı şekilde molekülleri algıladığını dile getiren Kanay, ardından da ne tür molekül tespit ettiğinin bilgisini bilgisayara yansıttığını belirtti.
TNT patlayıcılarından yayılan 2,4-Dinitrotoluen moleküllerini yakalayıp bildirebilen cihazın, köpeklerdeki hava moleküllerini emerek konsantre eden sistemin mikro boyuttaki kopyası gibi işlediğini bildiren Kanay, şunları kaydetti:
“Köpeklerdeki kesici dişlerin arkasındaki kanal taklit edilerek geliştirilen, saç telinden 20 kat daha ince bir mikrokanal, molekülleri yakalayıp hapsederek, onları tespit edecek bir lazer tarafından çalışan mini bir spektrometreye gönderiyor. Burada da gelen molekül belirlenerek, bilgisayara iletiliyor.
Şu an patlayıcıların tespitinde kullanılmak için üzerinde çalışmalar yapılan cihaz, gelecekte narkotik tarafından da kullanılabilir ya da kişilerin nefeslerinden gelen molekülleri inceleyerek hastalık tespiti yapabilir.”
İnsan burnunda sadece 5 milyon koku alıcısı varken köpeklerde bu sayının 220 milyondan fazla olduğunu belirten Kanay, bu sayede köpeklerin, insanın fark etmesi bile mümkün olmayan kokuları çok başarılı şekilde tespit edebildiğini vurguladı.
Köpeklerin burnunun sürekli nemli olmasının da koku algılamalarını kolaylaştırdığını anlatan Kanay, burunlarındaki nemli salgıya gelen koku moleküllerinin, burada çözünerek kokuyu daha net ve doğru algılamalarını sağladığını bildirdi.
Köpeklerin ayrıca üst kesici dişlerinin arkasındaki kanalla ağız bölgesine bağlanan “vomeronasal organ” adında bir koku organının daha bulunduğunu dile getiren Kanay, köpeklerin, dillerini bu dişlerin arkasına hızla çarptıkça kokuyu daha iyi algıladıklarını kaydetti.
Bu özellikleri nedeniyle uzun zamandır patlayıcı ve narkotik maddelerin bulunmasında köpeklerden yararlanıldığını hatırlatan Kanay, köpeklerin, patlayıcı maddenin kokusuna başka kokular karışsa da hassas burunları sayesinde bu maddeleri hatasız ayırt edebildiğini söyledi.
Araştırmacılara ilham oldu
Kanay, köpeklerin bu başarılı koku alma özelliklerinin ABD'de bulunan Santa Barbara Kaliforniya Üniversitesi'ndeki araştırmacılarca incelendiğini ve yeni bir portatif dedektörün geliştirilmesine ilham kaynağı olduğunu bildirdi.
Köpekler yorulduğunda devreye sokulabilecek bu dedektörün, köpek burnunun algıladığı şekilde molekülleri algıladığını dile getiren Kanay, ardından da ne tür molekül tespit ettiğinin bilgisini bilgisayara yansıttığını belirtti.
TNT patlayıcılarından yayılan 2,4-Dinitrotoluen moleküllerini yakalayıp bildirebilen cihazın, köpeklerdeki hava moleküllerini emerek konsantre eden sistemin mikro boyuttaki kopyası gibi işlediğini bildiren Kanay, şunları kaydetti:
“Köpeklerdeki kesici dişlerin arkasındaki kanal taklit edilerek geliştirilen, saç telinden 20 kat daha ince bir mikrokanal, molekülleri yakalayıp hapsederek, onları tespit edecek bir lazer tarafından çalışan mini bir spektrometreye gönderiyor. Burada da gelen molekül belirlenerek, bilgisayara iletiliyor.
Şu an patlayıcıların tespitinde kullanılmak için üzerinde çalışmalar yapılan cihaz, gelecekte narkotik tarafından da kullanılabilir ya da kişilerin nefeslerinden gelen molekülleri inceleyerek hastalık tespiti yapabilir.”