Bir AB başarı öyküsü: İrlanda

İrlanda'nın önemi, Avrupa Birliği (AB) üyeliği ile olağanüstü denebilecek bir değişim göstermiş olması. 1973 yılında AB'ye katıldığında fakir bir tarım ülkesi olan İrlanda, bugün teknolojiyi kullanabilen modern bir refah ülkesi konumunda. Dört milyon nüfuslu ülkede kişi başına düşen millî gelir 40.000 dolardan fazla. Özellikle 1990'lı yıllarda yabancı yatırımlarla hızlı bir büyüme sürecine giren İrlanda, bir dönemin önde gelen göçmen veren ülkelerindenken, artık göçmen işçilere ihtiyaç duyan bir ekonomiye sahip. İrlanda'daki yüksek refah düzeyi, yurt dışındaki İrlandalıların evlerine dönmelerinin sebebi. Geri gelenler, 1970'li ve 80'li yıllarda ciddi işsizlik sorunu ile boğuşan fakir ülkelerindeki değişim nedeniyle de en fazla şaşıranlardan.

Tahminlerin çok üstündeki hızlı ve yüksek ekonomik büyüme oranı sonucu 20-30 yıl öncesinin yoksul ülkesinde bugün büyük caddeler, görkemli binalar ve lüks arabalar var. Ancak bu zenginliğin bedelini ödeyen bir kesim bulunuyor. Bir zamanlar ekonominin kalbi olan tarım sektörü dibe vurmuş durumda.

Göçmen veren İrlanda'nın zenginleştikçe göçmen alan bir ülke haline gelmesi de, ülkeye olumlu katkılar sağladı. Üye ülkelerin çoğu, kapılarını yeni katılan ülkelerin vatandaşlarına işsizlik korkusuyla kapatırken, İrlanda AB'nin 2004 yılındaki genişleme dalgasından da faydalandı. Bazı sektörlerdeki açıklarını özellikle eski Doğu Bloku ülkelerin vatandaşlarını istihdam ederek kapatabildi. Nüfusun yüzde 10'unu yabancılar oluştururken, en büyük göçmen grubu Polonyalılar. İrlanda'nın diğer AB ülkelerinden bir farkı da, Anglo-Sakson özelliklerinden dolayı göçmenlerle ırkçılık, şiddet, ayrımcılık, dışlama gibi ciddi entegrasyon sorunları yaşamaması. Üstelik, Polonyalıların Katolik Kilisesi'ni yeniden canlandırması, farklı kültürlerin birlikte ibadet etmesi, farklı dillerin konuşulması, bir başka ifadeyle çeşitlilik, İrlandalıların "şimdilik" hoşuna gidiyor.
İrlanda için AB üyeliği, bir zenginleşme ve modernleşme aracı oldu. Her ne kadar AB'den gelen malî yardımların önemi yadsınamasa da, gelir vergilerinin AB düzeyinden düşük tutulması, yüksek eğitim düzeyi, riskten korkmayan bir girişimcilik ruhunun varlığı ve genel  pragmatik yaklaşım İrlanda'nın bu süreçteki diğer artılarından. AB'den sürekli ve sadece yarar sağlayan bir ülke iken bugün İrlanda'nın AB'ye katkı yapan bir ülke olması bile başlı başına büyük bir gelişme.

AB üyeliğinden en fazla yararlanan ülkelerin başında olması nedeniyle de İrlanda, aynı zamanda AB entegrasyon sürecine en fazla destek veren, AB içinde en uyumlu, en az sorunlu üyelerden. İrlanda'nın AB içinde sebep olduğu başlıca kriz, 2001 yılında Nice Anlaşması'nı halk oylamasında geri çevirmesi idi. Daha etkili bir kampanya sonucu ikinci referandumda anlaşma onaylanmıştı. Bu olumsuz sonucun nedeni, ne İrlanda halkının genişlemeye karşı olması ne de AB entegrasyon sürecine soğuk bakmasıdır. Asıl neden, İrlanda'nın askerî tarafsızlığını kaybetmek istememesidir. Bugün İrlanda'nın AB içindeki başlıca muhalefeti, vergi uyumu konusunda. AB içinde en düşük vergilere sahip İrlanda, yabancı yatırımları böylesine çekebilmesine imkan veren bu özelliğini kaybetmek istemiyor.

İrlanda modeli, her ne kadar Doğu Avrupa için örnek teşkil etmiş olsa da, artık AB'nin eski ekonomik gücünün bulunmadığını söylemek gerekir. Dolayısıyla, dönemin şartlarından azami derecede faydalanan İrlanda, İspanya, Yunanistan, Portekiz gibi bir zamanların fakir ülkelerinin geldikleri nokta yeni üyelerle, adayları fazla heveslendirmemeli.