Ermenistan hükümetini arıyor

Cumhuriyetçiler hariç, Meclise giren dört partiden "Kanunlar Ülkesi" ile koalisyon yapılması, ilke olarak, zor görülmektedir. Bu parti geçmiş yıllarda uzun süre Cumhuriyetçilerle aynı koalisyon içinde yer almış, parti başkanı Artur Bagdasaryan Meclis Başkanı olmuş, ancak Cumhurbaşkanı olmak istediği ortaya çıkınca ve Rusya'dan ziyade Batı Avrupa ve özellikle Fransa ile işbirliği yapmak eğilimi gösterince Meclis Başkanlığını kaybetmiş, Partisi de koalisyondan çıkartılmıştı. Bir yabancı ülke temsilcisinden Ermenistan'ın seçimler için tenkit edilmesini istediği meydana çıkan ve bu nedenle de Başkan Koçaryan tarafından ihanetle suçlanan Bagdasaryan ve partisiyle Sarkisyan'ın koalisyona yapmak istemesi bu safhada pek anlamlı görülmemektedir.

Miras Partisi yıllar süren gayretler sonunda seçime girebilmiş ve % 5 barajını az farkla aşmış küçük bir partidir. Başkanı Raffi Hovannisyan Amerikalı bir Ermenidir. Ermenistan'ın ilk Dışişleri Bakanıdır. Türkiye'ye karşı izlemek istediği sert politika nedeniyle 1992 yılında zamanının Cumhurbaşkanı Ter Petrosyan tarafından görevden alınmış ve sonra uzun yıllar Ermeni vatandaşlığına kabul edilmediği için siyasette başarı gösterememişti. Bu kez Meclise girebilmiş olmakla beraber, gerek geçmişi gerek diaspora değerlerini yansıtması veya diaspora sözcülüğüne soyunması gibi nedenlerle ve esasen az sayıda milletvekiline de sahip bulunduğu için bu parti ile koalisyonun kayda değer bir cazibesinin olmadığı düşünülmektedir.

Cumhuriyetçiler son yedi yıldır Taşnak Partisiyle aynı koalisyonda çalışmışlardır. Taşnaklar disiplinli bir partidir. Taşnak Bakanlar da genelde işinin ehlidir. Ne var ki aşırı milliyetçi olan bu parti Ermenistan'ın dış politikasında söz sahibi olmak istemektedir. Taşnakların görüşleri kabul edildiği takdirde ne Karabağ sorununun ne de Türkiye ile olan sorunların çözümünün mümkün olmadığını geçen yıllar göstermiştir. Oysa Ermenistan, özellikle gelecek yıl yapılacak ve büyük olasılıkla Başbakan Sarkisyan'ın kazanacağı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra, ülkenin içinde bulunduğu izolasyona son vermek üzere Azerbaycan ve Türkiye ile  görüşmeler yapması için uluslararası  baskılara maruz kalacak ve esasen  kendisi de mevcut sorunların çözümü için bu müzakereleri isteyecektir.  Taşnakların üyesi olduğu bir koalisyon hükümetinin bu tür müzakereleri başarıyla yürütmesi imkansız gibidir.

Yeni kurulmuş olup ve zihniyet olarak Cumhuriyetçilere yakın olan Müreffeh Ermenistan Partisinin ilke olarak koalisyona katılabileceği görülmektedir. Burada tek tehlike Müreffeh Ermenistan'ın Başkan Koçaryan taraftarı olmasıdır. Koçaryan ve Sarkisyan'ın yıllardan beri sürdürdükleri yakın işbirliğinin devam etmesi veya bu işbirliğinin sona ermesi Müreffeh Ermenistan ile koalisyon yapılıp yapılmayacağını belirleyen unsur olacaktır. Koçaryan faktörü hariç tutulursa Sarkisyan için en kolay koalisyonun Müreffeh Ermenistan ile yapılabileceği, bağımsız olarak seçilmiş bazı milletvekillerinin de Hükümete katılmasıyla Mecliste rahat bir çoğunluk elde edilebileceği düşünülmektedir.

Yeni Hükümet bu ay sonuna doğru açıklanacağından Başbakan Sarkisyan'ın Hükümet kurulurken hangi mülahazalara öncelik verdiği o zaman anlaşılacaktır.

Yorum: Ömer Engin LÜTEM- E. Büyükelçi
ASAM Ermeni Araştırmaları Enstitüsü Başkanı