Hakemler yönetmemeli, oynatmalı

Geçenlerde bir restoranda bir milli futbolcuyla karşılaştım, benzer bir şeyi Mete Kalkavan için söyledi: “Yanlış karar verebilir, ama bunu bilinçli yaptığını hiç düşünmedim”. Kasımda Jose Mourinho da hakem Anthony Taylor’ı eleştirdikten sonra, şu iki cümleyi eklemeyi ihmal etmemişti: “Her şeye rağmen kötü bir insan olduğunu düşünmüyorum. Bazı başka hakemler gibi ön plana çıkma maksadı yok. Gördüğünü çalmaya çalışıyor.”

İşin sırrı da burada zaten. Futbolcular ve antrenörler, hakemin o gün maçı ‘yönetmeye’ değil, ön plana çıkmaya değil, kafasındaki hesapları sahaya yansıtmaya değil, ‘oynatmaya’ çıktığını hissediyorlarsa tamamdır bence. Hakem futbolcuya baktığında şu duyguyu geçirebilmeli ona:  “Bugün 26 kişi beraber spor yapmaya geldik buraya. Siz oynayacaksınız, ben oynatacağım. Bugün bende düdük, yarın sende olabilir. Niyetimiz birlikte oynamak olacak, başka bir şey değil.”

HER ŞEYDEN MAHRUM EDİLMELİLER

Bugün Türkiye’de provokatif kulüp yöneticilerinin ürettikleri kasıtlı kakofoniye ve birtakım medya organlarının manipülasyon çabalarına rağmen maçlar olaysız bitiyorsa, temelinde bu duygu vardır. Birçok hakem, maç içinde futbolculara adaletli olduğu duygusunu geçirebiliyor. Futbolcular da hata olsa da devam ediyorlar oyuna... Futbolcu-hakem arasındaki bu güven duygusunu kuvvetlendirmek için MHK, önceki yıllarda olduğu gibi, sezon başında 8-10 hakemlik ekiplerle kulüpleri ziyaret etmeli. Hem yeni kuralları anlatmalı, hem de hakemlerle futbolcular arasında diyalog gelişmeli. Sporcular, hakemlerin düşman olmadığını, yalnızca işlerini en iyi şekilde yapmaya çalıştıklarını hissetmeli diyalog yoluyla.

Eğer futbolcu-antrenör-hakem arasında güven köprüsü kuvvetlenirse meselenin yüzde 80’i çözülmüştür zaten. Sonra bir gün bir TFF yönetimi, ‘Futbol Disiplin Talimatnamesi’ni değiştirip kulüp yöneticilerine verilen hak mahrumiyeti cezalarını ‘gerçekten bir şeyden mahrum eder’ hale getirirse, meselenin kalan yüzde 20’si de hallolmuş olur zaten.

Bir yönetici çıkıp bir hakemi tehdit ettiğinde, tetikçilikle itham ettiğinde ona 500 bin lira para cezası verir, ikinci provokasyonunda da ömür boyu kulüplerde görev almasını engelleyecek talimatnameyi hayata geçirirseniz, kimse bir daha o şekilde konuşamayacaktır zaten.

VİDEO HAKEM UYGULAMASI NASIL OLMALI?

ADANA-Başakşehir maçındaki hakem hatasını izlemişsinizdir. Göçek ve ekibi, Mossoro’nun nizami golünü önce verdi, sonra ofsayt nedeniyle iptal etti. Olabilir, Almanya’da auta giden topu gol verdi hakem! Dünyanın sonu gelmedi, hayat devam etti. Yüz yıldır hatalı kararlar veriliyor, önümüzdeki yüz yılda da verilecek.

Ancak... Göçek’in, yardımcısı Erkan Akbulut’un yanına pozisyonu konuşmak için gidip konuşamaması bence esas fiyasko. Bir orta hakem pozisyonu tartışmak için yardımcısının yanına gidiyor. Ve konuşamıyor! Çünkü maçın en kritik pozisyonu tartışılırken Adanalı Bekir, iki hakemden daha çok konuşuyor. Zira Bekir de dahil, bir sürü oyuncuyu uzaklaştıramıyorlar yanlarından. Göçek, kartını kullanarak oyuncuları oradan uzaklaştırıp sağlıklı bir toplantı yapamıyor. Türkiye’nin en tecrübelilerinden; FIFA kokartlı uluslararası bir hakem, sporcuları yanından gönderip bir pozisyonu üç arkadaşıyla sağlıklı biçimde değerlendiremiyorsa oradan çıkacak karara güvenmem ki! Futbolcu da güvenmez, antrenör de...

Adana’daki o pozisyon, olası video hakem yılları için de kılavuz görevi görüyor. Bir gün Türkiye’de video hakem uygulamasına geçilirse, yöntem kesinlikle ‘FIFA Kulüpler Şampiyonası’ndaki gibi olmamalı. Dışarıda yayın aracında maçı izleyen hakemler pozisyondan eminlerse orta hakeme görüşlerini söylemeli, o kadar. Orta hakem kesinlikle kenara gelip monitörden pozisyonun tekrarını seyretmeye kalkmamalı, çünkü bizim hakemlerin bir kısmı o pozisyonu sağlıklı izlemeyi başaramaz, çok fazla zaman kaybıyla oyunun ruhuna aykırı bir durum oluşur. Dilerim TFF gelecekte video hakem teknolojisini hayata geçirirken, Adana-Başakşehir maçında Göçek’in halini de göz önüne alır.