Alkol yasağı Facebook ile Mursi'yi sevindirmiştir

Türkiye’de alkollü içeceklerin* satışını kısıtlayan yeni yasanın, uluslararası alanda siyasi ve ekonomik etkileri olacaktır.

Hayır, sadece ülke imajının kötü etkileneceği yönündeki yorumlardan bahsetmiyorum.

İmajın ve algının ötesinde somut etkiler de söz konusu olabilir.

Yeni kanun ile alkollü içeceklerin reklamının yasaklanmasını ele alalım.

Türkiye’de kültürel ve sanatsal faaliyetlere sponsor olarak tanıtım yapma imkanları da ellerinden alındığında göre…

…yerli üreticiler reklam bütçelerini kaçınılmaz olarak sosyal medyaya yönlendirecekler.

Bu durumda gelir kaybeden sadece Türk medyası olmayacak.**

Türk şirketleri Facebook, Google ve Twitter’a çok daha fazla para kazandırırken…

…bu uluslararası internet şirketleri resmi olarak temsil edilmedikleri Türkiye’de vergi ödemediğinden…

…milli bütçemiz açısından ciddi bir kayıp oluşacak.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin 1 milyar dolarlık “online” reklam pastasının yüzde 70'inin vergilendirilmediğini ve bu yönde bir çalışma yaptıklarını henüz iki hafta önce açıklamıştı.

Fakat hem uluslararası antlaşmalardan kaynaklanan yükümlülüklerimiz, hem de küresel ekonomideki teknolojik dönüşüm nedeniyle bu alanda etkin bir vergilendirmenin çabucak yapılması mümkün değil.

ABD merkezli bir avuç internet devi, 2013 için 17.7 milyar dolar reklam geliri öngörüyor.

Facebook kurucusu Mark Zuckerberg başta olmak üzere bu şirketlerin yöneticileri, Türkiye’deki yeni kısıtlamaları da görünce ellerini iyice ovuşturmuştur herhalde…

KOLAJDIR

* * *

Bugünlerde Türkiye’ye bakıp memnun olduğu tahmin edilebilecek bir başka isim, bir ölçüde Facebook’un da katkısıyla iktidara gelen Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi…

Müslüman Kardeşler üyesi Mursi, siyasi ve ekonomik muhaliflerini yönetimden dışladığı, "tek adam" gibi davranmaya başladığı için eleştiriliyordu. Ve henüz geçen martta alkollü içeceklere ek vergiler koyarak ülkesinde birçok vatandaşının tepkisini çekmişti.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry dün Afrika Birliği zirvesinde Mursi’ye, “Gerekli reformları acilen yap” mesajı verdi.

Arap Baharı’ndan hemen sonra ABD başta olmak üzere uluslararası toplum, Mısır dahil tüm bölgeye Türkiye’yi örnek göstermişti.

Bugünlerde Türkiye’den gelen görüntüler ise “model ülke” iddiasına giderek daha karanlık bir gölge düşürüyor.

Hemen her kitlesel eylemi polisin sertlikle bastırması, medyaya yayın yasakları konması, öpüşenlerin “sallamayla” kovalanması gibi manzaralara, bir de “alkolün sadece turiste serbest olacağı ülke” algısı eklendi.

Uluslararası medyada öpüşme protestosu ve alkol kısıtlamaları, Türkiye tarihinin en kanlı terör eylemi olan Reyhanlı’dan daha fazla yer buldu.

* * *

Bu durum, Mursi gibi, biat kültürüne sahip hiyerarşik bir örgütlenme içinden çıkmış, dolayısıyla içe kapalı ve otoriter yaklaşımlara meyilli olan tüm Ortadoğu liderlerini etkiler.

Mursi’nin yanısıra, Irak’ın, İran’ın, Suudi Arabistan’ın, Katar’ın başında bulunan “demokrasiye Fransız” liderler de, Türkiye’nin demokrasiden tedricen uzaklaşmasını izliyorlar.

Ve muhtemelen keyifle şöyle diyorlar:

“İşte bu coğrafyada ancak bu kadar demokrasi oluyor. Önümüze koyduğunuz örnek buysa, bu kadarını biz de yapıyoruz. Bize AB kriterleriyle değil, Ankara kriterleriyle gelin.”

Son tahlilde, parlamentonun ve hükümetin siyasi ve ekonomik anlamda ‘kafası kıyak’mış gibi davrandığı bu günlerde, Türkiye’de demokrasinin geleceği açısından sembolik bir umut olarak, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün vetosu kalıyor.

- Hürriyet Gazetesi Dış Haberler Şefi Emre KIZILKAYA’nın iletişim bilgileri ve bloguna www.emrekizilkaya.com adresinden ulaşılabilir. Ayrıca: http://www.twitter.com/ekizilkaya

* Bir önceki yazıda Türkçe’nin önemine değinmiştim. Ne yazık ki burada bir kez daha görüyoruz. Anayasamızın bozuk dilini hatırlatır şekilde, son kanuna da “alkollü içki” ifadesi girdi. Doğrusu “içki” veya ‘alkollü içecek’tir.

** Reklam geliri dağılımındaki teknolojik dönüşümde, geleneksel medya şirketlerinin uzun vadede yeni medya şirketlerine yenileceğini düşünmüyorum. Yeni çağa ayak uyduran eski medya şirketleri konumunu koruyacak, hatta büyüyecek. Son araştırmalar da bu yönde sonuçlar veriyor.