Bir anlamda Türkiye’nin reklam tarihi

Eminönü’ndeki İş Bankası Müzesi bugünlerde adeta bir zaman tüneli... Müzede açılan ‘İş Bankası İftiharla Sunar’ sergisi, bankanın kuruluşundan bu yana sürdürdüğü reklam faaliyetlerini bir araya getirmekle kalmıyor, aynı zamanda Türkiye’nin reklam tarihine derinlemesine bir yolculuğa çıkarıyor.
20’li ve 30’lu yıllar... Genç Türkiye Cumhuriyeti çağdaş uygarlık düzeyi hedefine erişmeye çalışırken bir yandan da topluma tasarruf bilincini yerleştirmeye çalışıyor. Dönemin reklam afişlerinde verilmek istenen mesaj açık ve net. Hepimizin hafızasına kazınan meşhur kumbaralar da bu dönemin alametifırkası. O yıllarda hayatımıza giren İş Bankası kumbarası, her kesim için tasarrufun simgesi halini alıyor. Haliyle döneme ait reklam kampanyaları da bu çerçevede şekilleniyor. Serginin bu bölümünde, ilk dönem illüstrasyonları ve eski el yapımı ilanlar meraklılarıyla buluşuyor.
Küratör İzzeddin Çalışlar, serginin amacını, “İş Bankası reklamları üzerinden bir markalaşma ve gelişim süreci izlemek” diyerek özetliyor. Çalışlar’a göre serginin en önemli özelliği, 93 yılın bıraktığı izleri kesintisiz olarak bir araya getiriyor olması. Çalışlar, sergide ziyaretçileri reklamlarla ilgili alabildiğine renkli bir atmosferin beklediğini belirterek, “Serginin, reklam ve bankacılık tarihi bakımından önemli bir kaynak olduğu kesin. Benim için önemi ise ziyaretçilere farklı keşif alanları açması, barındırdığı sürprizlerle keyifli zaman geçirmelerini sağlaması” diyor.

ZEKİ MÜREN’Lİ RADYO GÜNLERİ
Günümüz popüler kültürünün ayrılmaz parçası haline gelen reklamcılığın tarihine ve gelişimine tanıklık eden sergi, iletişim tarihinin ülkemizdeki kilometre taşlarını da vurguluyor. Meraklılarına özel ‘Reklam nasıl hazırlanır?’ bölümü ise reklam sektörünün son yüzyıldaki mesleki değişimi, kullanılan nesneler üzerinden ziyaretçilere aktarıyor. Geleceğin reklam ajansları o günlerde grafik stüdyoları olarak karşımıza çıkıyor. Dönemin ekonomik koşullarına bağlı olarak, yerli ve yabancı sermayeli sanayii kuruluşlarının sayısı artıyor. Haliyle reklama duyulan ihtiyaç da... Radyo ve televizyonların yaygınlaşmasıyla birlikte reklamcılık sektöründe de yeni bir kapı açılıyor. Sanatçıların, işadamlarının rol aldığı güvercinlerin İş Bankası’nın logosunu oluşturduğu ilginç reklam kampanyaları artık evimize kadar girmeyi başarıyor. Bu reklam çalışmaları içinde en uzun soluklusu ise sanatçı Zeki Müren’in seyirciden mektupla aldığı istek parçalarını okuduğu program oluyor. Sergide yer alan o yılların renkli reklamları, yakın geçmişe açılan bir pencere tadında.

İZ BIRAKAN REKLAM FİLMLERİ
‘İş Bankası İftiharla Sunar’ sergisi, ziyaretçilere, aynı zamanda ilginç ve interaktif bir bilgilenme deneyimi de sunuyor. Tek tek ve toplu gösterimlerde 450 reklam filmi, 400’e yakın basılı iş ve 60 kadar özgün nesnenin izlenebildiği sergide, yıllar içinde geliştirilen mecralar, teknoloji kullanımının farklı dönemlerine ışık tutan uygulamalar da mevcut. Seçkide yer alan siyah beyaz ekrandan izlenen ilk reklam filmi örnekleri, reklamcılık sektörünün de kilometre taşları niteliğinde. Özel olarak tasarlanan dijital zaman akışı paneli, geçmişten bugüne yüzlerce reklam filminin izlenmesine olanak sağlıyor. Dünden bugüne İş Bankası reklamlarında rol alan Yeşilçam yıldızları, sanatçılar, genç yetenekler bu sergide ilk kez bir araya geliyor, hepimizi geçmişte bir yolculuğa çıkarıyor.
“Serginin her izleyici kesimi üzerinde farklı etki yaratacağına inanıyorum” diyen İzzeddin Çalışlar, şöyle devam ediyor: “Örneğin iletişim öğrencileri ve eğitmenleri vaka analizleri için sayısız örnekle karşılaşacak, reklamcılar mesleki kültürle ilgili yeni bir kaynağa kavuşacak. Reklamla doğrudan özel bir ilişkisi olmayan her yaştan izleyici ise çocukluk hafızasında kalan örneklere rastlayıp güncel gözle yeniden değerlendirebilecek. Bir taraftan da bazı küçük deneyimler yaşayacak ve reklam üretiminin perde arkasında neler yaşandığını öğrenebilecek. Ezcümle, sergide ziyaretçileri reklamlarla ilgili alabildiğine renkli bir atmosfer bekliyor.”
Sergi, bankanın son yıllarda yayımladığı reklamlar filmlerinde kullandığı aksesuarları da ilk kez izleyicisiyle buluşturuyor. Ziyaretçilerin yoğun ilgi gösterdiği bölümlerin başında, Cem Yılmaz’ın rol aldığı ‘Servet Bey’ reklamlarının dekor, kostüm ve kamera arkası görüntülerine uzanan seçki yer alıyor. Son reklam filmi ‘93. Kuruluş Yıldönümü’ setinin kamera arkası görüntüleri de izleyicilere sunuluyor.
‘İş Bankası İftiharla Sunar’ 25 Mart’a kadar, Eminönü’ndeki İş Bankası Müzesi’nde ücretsiz ziyaret edilebilir.