'Çocukların geleceğini tehdit ediyor'

Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mustafa Arı, dijital dünyanın çocukların geleceğini tehdit ettiğini söyledi.
Dijital dünyanın çocukların psikolojisi üzerindeki etkilerini değerlendiren Doç. Dr. Mustafa Arı, “Teknoloji, insanın hayatında çok büyük kolaylıklar getirmiştir. İnsan yaşamında ciddi kazanımlara vesile olmuştur. Ama bunun yanında bu kazanımlar belli oranda riskleri de beraberinde getirmiştir. Örneğin arabanın icadı ile insan hayatı çok kolaylaşmıştır. Ulaşım ciddi anlamda rahatlamıştır. Fakat beraberinde trafik sorununu getirmiştir. Bugün dünyanın en önemli meselelerinden biri olan trafik kazalarına sebebiyet verebilecek insan için ciddi bir riski doğurmuştur” dedi.

Dijital dünyanın insan yaşamında çok ciddi kolaylıklar sağladığını belirten Doç. Dr. Arı, “İnternet, insanların kısa süre içerisinde her türlü bilgiye çok kısa sürede ulaşabilmelerine vesile olmuştur. Daha önceden ulaşmakta çok zorlandığımız hatta imkansız olan, özellikle biz akademisyenler için önemli literatürel bilgilere ulaşmak daha kolay hale gelmiştir. Bilim dünyası açısından çok önemli ve değerli kazanımlardır. Fakat çocuk gelişimi ve çocuk ruh dünyası açısından ele alacak olursak bu tabi beraberinde çok büyük olumsuz durumlara neden olmuştur” diye konuştu.

Doç. Dr. Arı, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Dijital dünya, çocuklarda ortopedik problemler, obezite ve bazı görme sıkıntıları gibi bedensel rahatsızlıklara neden olabildiği gibi ruh dünyalarında da ciddi sıkıntı yaratmakta. Bu çocuklar sosyal olarak gerçek dünyadan ayrılıp kendi fantastik dünyalarına yönelmekteler. Çünkü dijital ortamlar, verbal iletişimin, dil iletişiminin olmadığı ortamlardır. Kişi hayalinde bir karakter yaratmakta ve bu karakteri dijital ortamda karşıya yansıtmaktadır. Bu türlü bir iletişim ise tamamen fantastik, gerçek dışı bir dünyanın oluşmasına vesile olmaktadır. Kişi bu dünyada yaşarken bilgiye kolay ulaşmakta, arkadaşlığa kolay ulaşmakta ve zaman zamanda gerçek dışı paylaşımlarda bulunmakta. Bu paylaşımlar da kişinin gelecekle ilgili tasarımlarını etkilemektedir.”

"ÇOCUK İÇİN ALTERNATİF HAZLAR SUNULMALI"

Bu kısıtlamaların yanında çocuklara haz için alternatifler sunulması gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Arı, “Çocuklar, ders çalışmalarını gerektirmediği durumlarda oyun ortamlarına yönlendirilebilir, spor aktivitelerine yönlendirilebilir. Becerilerine göre zevk alabilecekleri sanat etkinliklerine yönlendirilebilir. Arkadaş ortamlarına yönlendirilebilir. Arkadaş ortamları için zemin hazırlanabilir. Örneğin çocuklarının arkadaş ilişkilerini geliştirmek için anne evde bir pasta yapar, ortaya bir meyve suyu koyar, çocuklarının arkadaşlarını davet eder. Böylelikle çocuğun internetten alabileceği hazzın yerine başka keyifler konulduğu zaman o hazzı alma ihtiyacı hisseder” şeklinde konuştu.

Çocuklara sorumluluklarını yerine getirdikten sonra internet için izin verilmesi gerektiğini söyleyen Arı, şöyle devam etti:
“Çocukların önüne eğer ki önce internet gibi bir ödülü koyarsanız, çocuk o bilgisayarın başından kalkıp ders çalışmak için kendi masasına gitmekte zorlanır. Önce odasını toplayacak, dersini çalışacak ve bütün bu sorumluluklar yerine getirildikten sonra en son olarak internete girilmesine izin verilecek. Ayrıca evde internet sağlayıcılar, bilgisayarlar, tabletler, telefonlar mutlaka ailenin ortak kullandığı alanlarda bulundurulmalı. Salonda, oturma odasında bulundurulmalı. Mümkün olduğunca çocuğun odasında olmamalı. Bunun için bilgisayara çocuk filtreleri konulabilir. Çünkü internette bilgi sağlayıcılar, bilgiye çocuk mu ulaşacak, yetişkin mi ulaşacak şeklinde kısıtlama getirmedikleri için, çocuk istemeden de olsa merakını cezbedecek, kendi yaş gurubu için riskli olabilecek sitelere girebilir. Bunun engellenmesi için o filtrelerin mutlaka konulması gerekiyor.”

Doç. Dr. Mustafa Arı, ebeveynler ile çocuğun birlikte program hazırlamaları gerektiğini ifade ederek, “Anne ve babanın yanında kardeşlerin de bulunduğu bir ortamda program hazırlanmalı. Çocuk alternatifleri gördükten sonra bir süre sonra oraya yönelecektir. Ayrıca internet ortamında geçirmediği zamanlarda çocuğu ödüllendirirsek bu da yine etkili bir yöntem olabilecektir. Ama daha ileri vakalarda artık çocuğun tamamen bağımlı olduğu, çocuğun yeme içme ihtiyaçlarını dahi bilgisayar başında geçirdiği durumlarda bir profesyonel yardım alınması gerekir” diye konuştu.