Havuç olmadan asla!
Güncelleme Tarihi:
Ne havuçsuz bir turşu düşünebiliyorum ne de en basitinden bir bolonez sos... Mevsimsiz olarak kullandığım belki de tek malzeme havuç. Yaz, kış; et, tavuk, balık hatta tüm sebze yemeklerinde, o nefis şekerli tadıyla adeta bir kaldıraç görevi görüyor. Başrolde olduğu zeytinyağlısı ve üzerindeki peynir kremasıyla bir dünya klasiği haline gelen keki de onu vazgeçilmez kılıyor...
Ünlü kalp cerrahı Prof. Dr. Mehmet Öz, genç kalmanın beslenme rehberini yazarken havuç için “Mükemmel bir A vitamini kaynağı. A vitamini, zihnin dinç olması, genç görünmek ve saçların parlaması için gerekli bir besin maddesi” demişti... Her sebze gibi mevsiminde ve yeterli şekilde beslenmemize eklersek eminim faydalıdır ama mucize yaratmasını beklemek safdillik olur. Gerçi bir mucizevi özelliği var; gereğinden fazla yer veya suyunu içerseniz ten renginiz geçici bir süreliğine turuncu olabiliyor.
Havuç, kökenine dair en az bilgiye sahip olduğumuz sebzelerden. Çünkü yabani havuçla bugün yemekte olduğumuz bahçe havucu en başta sadece beyazdı. 10 bin yıl önceden beri tohumlarına rastladığımız yabani havucun ne ara bahçe havucuna döndüğünü tam olarak bilemiyoruz. Bugün yediğimiz turuncu havucun tarımının ilk olarak 15’inci yüzyıl civarında Afganistan’da yapıldığı kesin ama... Mor, beyaz ve siyah gibi türleri olsa da en çok tercih edileni her zaman turuncusu olmuş.
Ülkemizde en çok Beypazarı havucu meşhur ama Konya Ovası kuraklaşıp kumulla kaplanınca en rahat havuç orada yetişir oldu. Şimdilerde Konya’nın Meram ilçesinde üretilen havuçlar ülke ihtiyacımızın neredeyse yüzde 70’i. Tabii Beypazarı’nın yerini alır mı bilmiyorum, orada havuç turistik bir ürün; festivalinden şekerlemesine ve heykeline ilçenin adeta simgesi olmuş durumda.
Tavuğun suyuyla cızırdayınca...
Osmanlı mutfağında da birkaç yüzyıl et yemeklerinde yancı olmuş, kızartılmış ve hatta dolması yapılmış. Özge Samancı’nın 19’uncu yüzyıl saray mutfağı notlarına bakınca havucun zeytinyağında veya sadeyağda kızartıldığını görüyoruz. Sarayda sebze kızartmalarına sirkeli, sarımsaklı, ballı bir sos da yapılırmış. Bunu bir ara deneyeceğim ama her misafir sofrasında yaptığım basit yoğurtlu havuçtan da bahsetmeden geçmeyeceğim. Havucu rendeleyip bir tavada çok az yağla öldürüyorum, üzerine sarımsak, dereotu, belki biraz mayonezle çeşnilendirilmiş yoğurt ekliyorum, biraz ceviz, dereotu serperek de süsleyebilirsiniz. Çiğ rendesine zeytinyağı ve tuzla da kışın en güzel salatasıdır.
Mevsimsiz olarak mutfağıma giren belki de tek sebze havuç... Yaz, kış; et, tavuk, balık hatta tüm sebze yemeklerinde, o nefis şekerli tadıyla bir kaldıraç görevi gören havuçtan vazgeçmek imkânsız gibi. Ne havuçsuz bir turşu düşünebiliyorum ne deen basitinden bir bolonez sos... Kuru fasulyeden bezelyeye ve ıspanağa kadar girdiği her yemekte önemli bir görevi var. Rus salatasında eksikliğini düşünemem. Fırına atılmış tavuğun suyuyla cızırdamış, şekeri az karamelize körpecik mini havuçlar olmasa o yemek eksik kalır. Benim için turuncu olanher şey gibi bir miktar aşk da barındıran bu sebze için iki leziz tarifim var.
HAVUÇLU KEK
NE LAZIM?
* 3 su bardağı un * 1 paket kabartma tozu
* 1 paket vanilya (ya da 2 çay kaşığı vanilya özütü) * 1 tatlı kaşığı toz tarçın
* 1/2 çay kaşığı karanfil tozu * 1/2 çay kaşığı muskat rendesi * 1 su bardağı ayçiçeğiyağı
* 1.5 su bardağı beyaz şeker
* 3 yumurta * 1/2 kilo havuç (temizlenip ince rendelenmiş) * 100 gr ceviz
NASIL YAPARIM?
* Fırınınızı önceden 180 derecede ısıtın. Karıştırma kabında un, kabartma tozu, vanilya ve bütün baharatı karıştırın. * Başka bir kapta yumurtaları ve şekerleri çırpın. Yağı da ekleyip tekrar çırpın. Un karışımını azar azar katarak karıştırmaya devam edin.
* Rendelenmiş havuçları ve cevizleri de ilave edip karıştırın. Yağlanmış kalıba dökün.
* 180 derecede 1 saat kadar pişirin.
PEYNİRLİ FROSTING İÇİN
Havuçlu kekin ayrılmaz bir parçası sayılan peynirli kremayı yapıp kek soğuduğunda üzerini kaplayabilirsiniz. Kalıbınız yuvarlaksa keki 2’ye kesip arasına da sürebilirsiniz.
NE LAZIM?
* 50 gr tereyağı, oda sıcaklığında yumuşamış (3 yemek kaşığı kadar)* 150 gr labne peyniri* 200 gr pudra şekeri
(1 su bardağından 1 parmak fazla) * 1 paket vanilya (1 çay kaşığı vanilya özü)
NASIL YAPARIM?
Tüm malzemeyi mikserle iyice çırpın. Kekinizi istediğiniz gibi süsleyin.
ZEYTİNYAĞLI HAVUÇ
6 KİŞİLİK
NE LAZIM?
* 1/2 su bardağı zeytinyağı * 1 adet soğan, 2 diş sarımsak * 1 kilo havuç
* 1 avuç pirinç* 1 su bardağı sıcak su
* 1 tatlı kaşığı toz şeker * Tuz * Dereotu
NASIL YAPARIM?
* Soğanı yarım ay şeklinde, sarımsakları da incecik doğrayın. Tencereye önce zeytinyağı, sarımsak ve soğanı, ardından temizleyip verev, halkalar şeklinde kestiğiniz havuçları ekleyip soteleyin. Birkaç dakika sonra pirinç ve sıcak suyu koyup, tuz ve şekerini de ilave edip çok kısık ateşte demlendirerek pişirin. Gerekirse arada sıcak su ekleyebilirsiniz. Ocaktan indirmeden önce ince kıyılmış dereotunu serpip altını kapatın. Tencerenin kapağını soğuyana kadar açmayın. Soğuduktan sonra üzerine zeytinyağı gezdirin.