İstanbul’un rengârenk kuşları

Coğrafi konumu, iklimi, iki kıtanın birleştiği dar bir boğaza sahip olması, dünyanın en önemli kuş göçü rotalarından birinin üzerinden geçmesi, lagünleri, gölleri, deniz kıyıları... İstanbul’u, insanlar için olduğu kadar kuşlar için de cazibe merkezi yapan birçok özelliği var. Tam da bu yüzden Türkiye’de gözlemlenen türlerin yüzde 80’ini oluşturan 397 kuşu İstanbul’da da görmek mümkün.

İstanbul Kuş Rasathanesi Derneği Başkanı Süreyya İsfendiyaroğlu, Prof. Dr. Ahmet Karataş, Prof. Dr. Zeynel Arslandoğdu ve Doğa Araştırmaları Derneği kuş uzmanı Ömral Ünsal Özkoç’un birlikte hazırladığı ‘İstanbul’un Kuşları’ kitabı geçen günlerde İBB Yayınları’ndan çıktı. İstanbul’da görebildiğimiz tüm kuşların tek tek anlatıldığı 912 sayfalık kitap, günlük kent yaşamında kuşların yerine de bir parantez açıyor.

İstanbul’da bazı alanlar var ki onlar birçok türe ev sahipliği de yapıyor. Kentin kuş zenginliğine, buzenginliği nasıl keşfedebileceğimize, yani ‘Önemli Kuş Alanı’ olarak tanımlanan yerlere yakından bakalım.

Küçük şarkıcıların yurdu
BELGRAD ORMANI

160’tan fazla kuş türünün yaşam alanı... Burada küçük ötücü kuşlara, bentlerdeyse sukuşlarına denk gelebiliriz. Büyük baştankara ve mavi baştankara bu ormanda en sık karşılaşacağımız ötücüler. Türkiye’de görülen 9 ağaçkakan türünden 8’i Belgrad Ormanı’nda gözlemlenebilir.

Hayati önemde
KÜÇÜKÇEKMECE HAVZASI

Alanda gözlemlenebilen tür sayısı 200’ün üzerinde... Kuşların göç zamanı olan bugünlerde Küçükçekmece Gölü ve çevresinde binlerce karabatak ve leylek var. Büyük kumkuşu, poyrazkuşu, Van Gölü martısı, çamur çulluğu, kadife ördek ve tepeli pelikan gibi nesli tehlike altındaki türler için de bu göl, hayati önemde!

‘Nadir tür’lerin durağı
BÜYÜKÇEKMECE GÖLÜ

Kuş göçü yolunun üzerinde olan gölde 170 farklı kuş türü var. Burası aynı zamanda 42 türün de üreme alanı. Küçük batağan, bahri ve sumru, yıl boyunca karşımıza çıkabilir. Elmabaş patka, sakarca kazı ve nesli küresel ölçekte tehlike altında olan Sibirya kazı da gölü ziyaret eden ‘nadir tür’lerden.

Göçü izlemek için uygun
PRENS ADALARI

Görebildiğimiz kuş türü sayısı, 100’ün üzerinde... Şu sıralar, başta bülbüller olmak üzere küçük ötücü kuşlarla dolu olan Prens Adaları, leyleklerin göçünü izlemek için de en uygun yerlerden. Adaların hâkimiyetiyse elbette ki gümüş martılarda.

103 tür bir arada
ÖMERLİ HAVZASI

Endemik bitki türlerine ve tehlike altındaki fundalıklara sahip bölgede kuş türü sayısı 103. Kara leylek, gece balıkçılı, alaca sinekkapan, arı şahini, kır incirkuşu ve yalıçapkınına yıl boyunca denk gelebiliriz.

Onlar da bozulmamış kıyı sever
ŞİLE

Kıyı kumul ekosisteminin en az zarar gördüğü yerlerden biri burası... 50’nin üzerinde sukuşu ve kıyı kuşu türüne de ev sahipliği yapıyor. Gümüş yağmurcun, tepeli karabatak, ak kumkuşu, suna, kervançulluğu ve gri balıkçıl gibi kuşları görmek mümkün.

Suyu hepsine şifa
TERKOS HAVZASI

Çatalca Yarımadası’nın kuzeyindeki alan, Durusu-Terkos Gölü gibi bir hazineyi barındırıyor. Gölde kış aylarında 10 binden fazla sukuşu var. Pasbaş patka, küçük balaban, alaca balıkçıl, balık kartalı, küçük akbalıkçıl, kocagöz, akkanatlı sumru ve kocagöz bu gölde ürüyor.