Fosil yakıtta son göründü
Güncelleme Tarihi:
İklim krizine çözüm üretmek için yaklaşık 30 yıldır toplanan 200’den fazla ülkenin, sorunun temel nedeni olan fosil yakıt ibaresini ilk kez kullanması kulağa dalga geçmek gibi gelse de ben umutluyum. Çünkü ‘cin şişeden çıktı’ ve fosil yakıtların sonu ilk kez göründü.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde gerçekleşen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı’nda (COP28) uzun müzakerelerin ardından fosil yakıtlardan kademeli geçiş çağrısı yapan anlaşma taslağı onaylandı.
28 yılın sonunda ilk defa metne ‘fosil yakıtlardan kademeli geçiş’ ibaresi yazıldığı için bunu başarı sayan da var, “Gezegen aşırı ısınıyor; ancak insanlık ayrılmaz bir şekilde kömüre, petrole ve doğalgaza bağımlı olmaya devam ediyor” deyip yetersiz bulan da.
ÖLÜM MALİYETİ FORMÜLÜ
Bu arada iklim kriziyle ilgili bilimsel gerçekleri ortaya koyan raporlar da konferans sürerken peş peşe yayımlandı. Geçen hafta 90 farklı kurumdan 120 biliminsanının oluşturduğu Küresel Karbon Bütçesi ekibi, karbon emisyonlarına ilişkin yeni araştırmalarını COP28 Taraflar Konferansı’nda basına açıkladı.
Araştırmaya göre, fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonlarının bu yıl geçen yıla kıyasla yüzde 1.1 artarak 36.8 milyar ton seviyesine çıkacağı tahmin edildi. Fosil yakıtlar ve arazi kullanım değişikliği de dahil olmak üzere toplam küresel emisyonlarınsa bu yıl 40.9 milyar ton olacağı öngörüldü.
ABD Çevre Koruma Ajansı ve diğer çevre kurumları tarafından kullanılan ‘ölüm maliyeti formülüne’ göre her 1 milyon tonluk karbon salımı dünyada iklim kaynaklı 226 ölüme neden oluyor. Bu boyuttaki karbon salımının, 1 milyondan fazla ölüme yol açan aşırı sıcaklıklar için yeterli olduğuna dikkat çekildi.
Britanya merkezli düşünce kuruluşu Oxfam, Stockholm Çevre Enstitüsü ve Guardian gazetesinin ortak araştırmasıysa dünyadaki en zengin yüzde 1’in en yoksul yüzde 66’dan daha fazla karbon emisyonuna neden olduğunu gösteriyor.
Sonuç olarak 30 yılda geldiğimiz noktada ‘fosil yakıt’ ibaresi nihayet kullanıldı ve bunun için seviniyoruz ama gezegende milyonlarca insan iklim krizi nedeniyle acı çekmeye devam ediyor.
KISA KISA
Yapay resifler yerleştirildi
Marmara Denizi’ndeki canlılara yaşam alanı sunacak ‘Marmara Adaları Yapay Resif Projesi’ tamamlandı. Proje kapsamında deniz canlılarının barınmasına, beslenmesine ve çeşitliliğin arttırılmasına katkı sağlamak amacıyla üretilen toplam 280 yapay resif canlılara yuva olması için deniz tabanına yerleştirildi.
Balıkların dörtte biri yok olabilir
Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından yapılan kırmızı liste kategorisindeki ilk değerlendirmeye göre dünyadaki tatlı su balıklarının dörtte biri yok olma riski altında. Çalışmaya göre; küresel ısınma, kirlilik, aşırı avlanma ve düşen su seviyeleri popülasyonları tehlikeye atan faktörler arasında.
‘Sulak alanlar korunacak’
Doğa Derneği, WWF-Türkiye ve Doğa Araştırmaları Derneği’nin sulak alanlarla ilgili yönetmeliğe yaptığı itiraz sonuç verdi. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, sulak alanlarda tarımsal üretim temelli organize sanayi bölgelerinin açılmasına izin veren maddenin iptal edilmesi yönünde karar aldı.
Kızılgeyikler doğada
Türkiye’nin 4 büyük geyik üretim istasyonundan biri olan Samsun’daki Kunduz Geyik Üretim İstasyonu’nda 1984 yılından bu yana üretilen 87 kızılgeyik yakın zamanda doğaya bırakıldı. İstasyonda halen 45 kızılgeyikle üretim yapılmaya devam ediyor. Bu yılsa istasyonda 12 yavru dünyaya geldi.