3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü: Kulağımıza küpe olsun!
Güncelleme Tarihi:
Kulaklarımıza çoğunlukla gözlerimiz, dişlerimiz veya cildimiz kadar ilgi göstermiyoruz. Oysa dünya nüfusunun yüzde 5’inde işitme problemi görülüyor. Uzmanlara kulak sağlığıyla ilgili merak ettiklerimizi sorduk.
Dünya genelinde işitme kaybı yaygın bir sağlık sorunu. Kulak burun boğaz uzmanı Op. Dr. Irmak Uçak, Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünya nüfusunun yüzde 5’inde (430 milyon kişi) rehabilitasyon gerektiren işitme kaybı olduğunu anlatıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2022 Türkiye Sağlık Araştırması’na göre de Türkiye’de toplumun yüzde 3,4’ünde işitme kaybı görülüyor. Bu oran 75 yaş ve üzerinde yüzde 27,8’e çıkıyor. Uçak, işitme kayıplarının sebeplerini şu şekilde açıklıyor: “Yenidoğanlarda ve çocukluklarda genetik faktörler, anne karnındayken geçirilen enfeksiyonlar, doğumda oluşan oksijen eksikliği, sarılık ve menenjit buna sebep olabiliyor. Erişkin dönemde genellikle kronik hastalıklar, sigara, ani işitme kaybı, yaşlılığa bağlı işitme kaybı ve otoskleroz (kulakta kireçlenme) öne çıkıyor. Yaşam boyu maruz kalınan yüksek ses ve gürültü, kulağa zarar veren bazı ototoksik ilaçlar ve geçirilen enfeksiyonlar da nedenler arasında.”
SIK YÜZERSEK NE OLUR?
Kulak burun boğaz, baş ve boyun cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Sarp Saraç: “Sık yüzmek veya pamuklu çubukla temizlik yapmak kulak salgısının azalmasına neden olur, bu da dış kulak yolunda iltihaba yol açar. Orta kulak iltihabıysa özellikle çocuklarda görülür. Kış aylarında, üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben ortaya çıkar.”
‘KULAK ÇUBUĞU BİR HATA’
Kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Dilaver Özturan’a göre temizlik için kulak çubuğu kullanmak hata. Sebeplerini de şöyle açıklıyor: “Banyodan sonra dış kulağımızı yumuşak bir peçete ya da havluyla kurutmak yeterli. Fiziki yapısı sayesinde kulağımız içerideki kiri dışarı doğru iter. Kulak çubuğuysa kirin içeride birikmesine neden olur. Bir tıkaç oluşturarak işitmeyi engelleyebilir.”
BUNLARI BİLMEKTE FAYDA VAR:
- Çınlama çoğunlukla işitme kaybıyla birlikte görülür. Ani başlangıçlı, gün boyu devam eden, tek taraflı veya iki kulak arasında asimetrik şiddette olan, nabız sesi gibi ritmik atan çınlamalara dikkat edilmeli. (Op. Dr. Irmak Uçak)
- Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre günümüzde yaklaşık 1 milyar kişi gürültü maruziyeti nedeniyle kalıcı ve önlenebilir işitme kaybı riski altında. (Op. Dr. Irmak Uçak)
- Yapılan çalışmalarda A, B, C, D, E vitaminleriyle magnezyum, selenyum, çinko ve demir eksikliğinde işitme kaybının daha fazla görüldüğü tespit edilmiş. Ayrıca yüksek karbonhidrat, yağ ve kolesterol almanın işitmeyi olumsuz yönde etkilediği biliniyor. (Op. Dr. Irmak Uçak)
- İşitme kaybıyla birlikte beyindeki işitme merkezi yetersiz uyarılıyor ve duyduğunu anlama yetisi azalıyor. Dolayısıyla işitme cihazından alınan verim de düşüyor. Ne yazık ki işitme cihazı kullanımına karşı bir direnç var. Oysa hastaların erken dönemde işitme cihazıyla rehabilitasyonu çok önemli. (Prof. Dr. Sarp Saraç)