Yediğimiz gıdaların yüzde 40’ında pestisit var

Pestisit, endüstriyel tarımda mantar, böcek, yabani otlara vs. karşı kullanılan kimyasalların genel adı. Türk Dil Kurumu’na göre ‘ilaç’, bir hastalığı iyileştiren ya da önleyen madde anlamına geliyor. Oysa ‘tarım ilacı’ olarak bilinen pestisitler iyileştirmiyor; toprağı, suyu, havayı, insanları, hayvanları zehirliyor.
Bitkilere uygulanan pestisitlerin sadece yüzde 2’si uygulandığı alanda kalıyor; geriye kalan yüzde 98’lik kısım havaya, toprağa ve suya karışıyor.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan bazı pestisitler hayvan deneyleri dikkate alındığında, insanlar için ‘kanserojen olması kuvvetle muhtemel olanlar’ ya da ‘muhtemel kanserojen’ olarak sınıflandırılıyor.
Pestisitlerinse insanların sinir ve hormonal sistemine zarar verdiği biliniyor. Ayrıca araştırmalar, pestisit kullanımıyla prostat, pankreas, akciğer gibi kanser türleri, beyin tümörleri, bilişsel ve psikomotorik fonksiyonlarda bozulmalar ve depresyon arasında bağlantı olduğunu gösteriyor. Çocuklarda öğrenme ve dikkat eksikliği, duyusal eksiklikler veya gecikmiş gelişim, pestisite maruz kalma sonucu en sık görülen nörolojik bozukluklar arasında yer alıyor.
En yoğun
Antalya’da çıktı
Dünyada tarım zehiri kullanımı her geçen yıl artıyor. Helvetas’ın raporuna göre, 2015’te dünya genelinde kullanılan pestisit miktarı 3.5 milyon ton olarak açıklandı. Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın verileri, 2009’da bayilere satılan bitki koruma ürünleri aktif madde miktarının 37 bin 651 tonken, bu sayının 2017’de 54 bin 98 tona ulaştığını gösteriyor.
Sağlık Bakanlığı’nın 2011-2016 arasında yaptığı araştırmanın gazetelerde yayımlanan sonuçlarına göre, “Kocaeli’nden alınan toplam 283 örneğin yüzde 38’inde, Antalya’dan alınan 572 örneğin yüzde 60’ında ve Ergene bölgesinden alınan 463 örneğin yüzde 14’ünde pestisit kalıntısı tespit edildi. Gıdalarda en çok pestisit kalıntısı çıkan il Antalya oldu. Pestisit kalıntı analizi yapılan 1318 gıda örneğinin yaklaşık yüzde 60’ında pestisit kalıntısı çıkmadı; yüzde 40’ında en az bir pestisit olmak üzere 73 çeşit pestisit kalıntısı belirlendi.”

Başka türlü
beslenmek mümkün
Türkiye’de pestisitlerin kullanımını azaltmak ve alternatif tarım ve zararlılarla mücadele yöntemlerini yaygınlaştırmak için bir araya gelen 88 STK ve sivil girişim ‘Zehirsiz Sofralar’ sloganıyla ortak amaçları olan bir ağ kurmayı hedefliyor.
Ağın tüm üyeleri ile birlikte, üreticiler ve tüketicilerde farkındalık yaratmak, davranış değişiklikleri oluşturmak ve AB ile paralel olarak mevzuatta değişim yaratmak için, alternatif tarım ve zararlılarla mücadele yöntemlerine odaklanan bir kampanya yürütülecek.
Ayrıca, bu konuda güvenilir bir bilgi kaynağı olmak üzere bir web sitesi hazırlanacak, Türkiye’deki iyi ve doğa dostu geleneksel uygulamalar belgelenip erişime açılacak.
Şimdilik ne yapabilirim?
*“En güvenilir gıda kendi yetiştirdiğimizdir” deyip evde balkon, bahçe, saksı ne varsa ekilebilir, küçük küçük olsa da birtakım ihtiyaçlar bu yolla karşılanabilir.
*Yetiştiremediğimiz ürünler ilaç, kimyasal gübre, hormon vs. kullanmayan, yerel tohumla üretim yapan, doğaya saygılı, canlılara duyarlı tanıdık kişilerden temin edilebilir.
*Organik pazarlar, sertifikalı temiz gıdaya ulaşmak için önemli duraklar. Şehrinizde kurulan organik pazarları ziyaret etmeniz halinde tüm ihtiyaçlarınızın karşılığının olduğunu göreceksiniz.
*Semt ve kasaba pazarları her geçen gün kirlenmesine karşın halen köylünün getirdiği temiz ve zehirsiz gıdaya ulaşılabilecek yerler. İyi bir araştırma, sorgulama ve arkadaşlıkla gıdanın üretim serüveni öğrenilebilir.
*Birçok gıda maddesi evde de yapılabilir. Yoğurt, peynir, sirke, tarhana, erişte, ekmek, reçel ve daha nice önemli gıdayı yapmayı öğrenebilir, evde kendi imkânlarınızla üretebilirsiniz.