Zeugma'da antik kent arşivi

Gaziantep Arkeoloji Müzesi'nce, Zeugma antik kentinde yapılan kazı sırasında ortaya çıkarılan ve Roma dönemi kentinin devlet arşivi oluşturan mühür baskılarının sayısı 90 bini aştı. Arkeolog Mehmet Önal, Zeugma'nın arşiv binası olarak tahmin ettikleri yapıda 2 yıldır yaptıkları kazıda, "bulla" adı verilen mühür baskıları bulduklarını söyledi. Mühür baskılarının değerlendirilmesi ve örneklerinin sergilenmesi için Gaziantep Müzesi'ne taşındığını belirten Önal, mühür baskıların, 10-15 tez ve yüzlerce cilt kitap konusu olabileceğini söyledi.

Dini, resmi, idari, askeri ve ticari başta olmak üzere, her türlü yazı, koli, mektup, sepet, torba, ferman gibi taşınacak maddeler ile depo, hazine ya da cephane odası gibi korunması gereken önemli mekanların güvenliği için açılıp kapatılma sırasında kullanılan mühür baskılarının, Zeugma'nın kent hayatı hakkında önemli bir belge olduğuna dikkat çeken Önal, şöyle devam etti:

"Bugünkü resmi kırmızı mühür ya da güvenlik amacıyla kullanılan kurşun mühürlerin işlevini üstlenen mühürler üzerindeki çalışmalar, metropoller ve komşu kentlerle olan ilişkilerin boyutunu da ortaya çıkaracak. Antik kentte şimdiye kadar 90 bini aşkın baskı çıkarıldı. Roma arşivi olarak tanımlanan ve üzerinde resimler bulunan mühür baskıları, Roma döneminde papirüs, parşömen gibi dökümanın, değerli eşyaların konulduğu torbalar ile yiyecek-içecek kapları ve gümrük balyalarının mühürlenmesinde kullanılıyordu. Eşyalara bağlanan kil hamuru üzerine, 'vurulan' mühür veya yüzük taşında bulunan resimler çıkıyordu. Mühürler, posta gönderilerinin alındı veya malzemelerin açıldı kanıtı olarak arşiv odasında korunuyordu."

Mühür baskıları arasında, Efes, Anavarza, Dülük ve Antakya'dan gelen ve üzerinde Şehir Tanrıçası Thyke'nin figürü ile Part krallarının resimleri olanları belirlediğine dikkati çeken Arkeolog Mehmet Önal, özellikle yazılı mühür baskılarının tarihe ışık tutucak belge niteliğinde olduğunu söyledi. Önal, açılan alanların kapatıldığını ve son çalışmaların dün yapıldığını sözlerine ekledi.