Zaman tartışılıyor

Dördüncü boyut olarak da nitelenen zaman, bilim dünyasını ikiye böldü. Bilim adamlarının bir kısmı Einstein'in İzafiyet Teorisi'nin zamanın aşılamayacağını ve bu nedenle zamanda yolculuk yapılamayacağını söylüyor. Diğer bir kısmı ise bu teorinin ‘‘çağdaş bir fosil’’ olduğunu ve insanın boyut değiştirebileceğini belirtiyor.

Bilim dünyası, dışarıdaki gündelik hayata pek yansımayan gizli bir savaşa sahne oluyor. Dünyanın önde gelen fizikçileri, İzafiyet Teorisi'nin babası Albert Einstein'ı tahtından indirmeye çalışıyorlar. Daha doğrusu, zaman kavramının evrendeki egemenliğini sona erdirip Einstein'in yıllardır mutlak kabul edilen teorisini çürütmek istiyorlar.

Alman Der Spiegel Dergisi'nin son sayısında kapak konusu yaptığı bu savaş, esas olarak ‘‘zamanda yolculuk’’ düşünü gerçekleştirmeyi hedef alıyor.

Einstein'ın teorisine göre ışık hızının aşılması mümkün değil. Kütlenin hız limiti olduğu için, boyut değiştirmek; zamanda ileri veya geriye doğru yolculuk yapmak da mümkün değil. Çünkü teoriye göre kütle ışık hızına yaklaştığı takdirde büyüyor ve sonsuza yayılıyor. Yani boyut değiştiremiyor.

Ancak bugün birçok bilim adamı mutlak olarak görülen bu teoriye başkaldırıyor ve ‘‘zaman’’ın iktidarına son vermek, saatlerin insanoğlu üzerinde kurduğu baskıyı ortadan kaldırmak için uğraşıyor. Amerikan Bilimsel Gelişme Derneği'nin geçtiğimiz günlerde ABD'nin Seattle kentinde düzenlenen yıllık kongresinde sunulan bildirilerde bu alanda yapılan deneyler enine boyuna sergilendi. Gerçi hiçbir bilim adamı İzafiyet Teorisi'ni çürüten yeni bir kuramla ortaya çıkamadı ama, teoriyi zorlayan bazı araştırmalar yoğun tartışma ortamı yarattı. İki Alman profesörün, mikrodalga sinyalleri göndererek ışık hızını aşması, bazı parçacıkların ve lazer ışınlarının ışık hızından daha hızlı yayılması, uzun uzun tartışıldı.

Toplantıya katılan pekçok bilim adamı, İzafiyet Teorisi'nin astrofizikçi Joseph Silk'in tanımladığı gibi ‘‘muhteşem bir fosil’’ olduğunu ve gelecekte zaman yolculuğunun aynı metroda seyahat etmek gibi sıradan gündelik bir eylem haline geleceğini belirttiler.

Fizikçiler, İngiliz kunamsal fizikçi Stephen Hawking'in çalışmalarının zamana karşı verilen savaşta önemli aşamalar kaydettiği kanısındalar. Bu arada fizikçiler yalnız da değiller. Beyin uzmanları insan beynindeki zaman kavramının sırrını çözmeye çalışırken, biyologlar da hücrelerimizdeki saatleri ortaya çıkarıyor. Zaman kavramının çözümlenmesinde en büyük başarıyı da bu biyologlar elde etti. ABD'de başlatılan bir projede görev alan bilim adamları, insanın kromozomlarında gizli bulunan ve ortalama ömür süresini belirleyen genetik saati bu yıl keşfetmişlerdi.