Yıllarca her 10 dakikada bir tuvalet ihtiyacı hissetti... Uzmanlar hayatı kâbusa çeviren 'aşırı aktif mesane'yi anlattı
Güncelleme Tarihi:
Her 10 dakikada bir tuvalete gitmeniz gerektiğini düşünün. Hayat çok daha zor olurdu değil mi? 'Aşırı aktif mesane' olarak adlandırılan bu durum geçtiğimiz günlerde yıllarca bu şekilde yaşamış genç bir kadın sayesinde gündeme geldi. Biz de uzmanlarımıza aşırı aktif mesanenin sebeplerini ve tedavisini sorduk. İşte tüm ayrıntılar...
Brigit Bulla, yıllar boyunca hayatını kabusa çeviren bir sorunla mücadele etti: Aşırı aktif mesane… Peki nedir aktif mesane? Gelin yaşadıklarını İngiliz Telegraph gazetesine anlatan Bulla'dan dinleyelim.
“Aşırı tuvalete çıkma ailemin genelinde görülen bir şey. Soyadımız olan Bulla’nın Latince mesane anlamına gelmesine de bu yüzden pek şaşmamalı. Küçükken günde yaklaşık 10 kez tuvalete gitmem gerekiyordu. Biraz daha büyüdüğümde ise kahve içtikten sonra her 20 dakikada bir tuvalete gitmeye başladım. Can sıkıcıydı ama kontrolüm altındaydı.
27 yaşına geldiğimde her şey değişti. Aşırı aktif mesanem ilk kez devreye girdiğinde ikiz kardeşim Annette ile ABD’de bir yolculuğa çıkmıştım. Birden çok acil tuvalete gitmem gerekti ve şimdiye kadar hiç bu kadar kötü hissettiğimi hatırlamıyorum.
Mesanemin dolu olduğundan emindim ama hayır, sadece küçük bir damladan ibaretti. Aşırı aktif mesane ile ilgili ilk deneyimim buydu. O günden sonra ise hiçbir şey eskisi gibi olmadı. Artık korkunç bir aciliyetle her on dakikada bir tuvalete gitmem gerekiyordu.
Bu durum ABD gezimi ve bundan sonraki tüm gezilerimi korkunç bir hale getirdi. Mesanemi geçici olarak sakinleştirmeye yardımcı olan hareketi de düzenli olarak yapmam gerekiyordu. Her sıkıştığımda diz çöküp ayağımı pelvik tabanıma bastırıyordum. Sonuç olarak idrara çıkma dürtüm zayıflıyordu ama bunu sürekli yaptığımdan, insanların tuhaf bakışlarına maruz kalıyordum. İnsanlar gerçek sorunumu fark etmesinler diye her seferinde ayakkabı bağcığımı bağlıyormuş gibi yapardım.
Korkunç seyahatim bitip Almanya’ya geri döndüğümde ne yapacağımı hiç bilmiyordum. İnternette ‘kadın mesane doktoru’ diye arattım ve nihayet bir ürologla ilk randevumu gerçekleştirdim. Beni muayene bile etmeden bir antibiyotik verdi. Tam bir hayal kırıklığına uğradım ve bir doktordan diğerine uzanan bir maratona başladım. Sonunda bir ürolog bana ‘aşırı aktif mesane’ teşhisi koydu. Mesane problemlerimin psikolojik olmadığı artık kesinleşmişti.”
Aşırı aktif mesanenin, idrar kesesinin depolama fonksiyonlarında ortaya çıkan problemler nedeniyle normale göre daha fazla çalışması durumu olduğunu belirten Üroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Ali Yıldız, bu sorundan mustarip bireylerin şikayetlerini "sık idrara gitmek, ani idrara sıkışma hissi, tuvalete yetişemeden idrar kaçırma, gece idrara kalkmak" olarak sıraladı.
Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Halil Başar ise aşırı aktif mesanenin özellikle kadınlarda görüldüğünü ifade ederek, durumun "bir hastalık olmaktan ziyade, semptomların bir araya gelmesi ile oluşan bir sendrom" olduğunu söyledi.
Kadın üretrası, erkek üretrasından yedi kat daha kısadır. Erkeklerin üretral açıklığı ve anüsü birbirinden daha uzak olduğu için, erkekler mesanelerinde daha az bakteri ile mücadele eder ve bu nedenle mesane enfeksiyonları çok daha nadir görülür.
TEŞHİS SADECE İLK ADIMDI
Teşhis koyulmuştu ancak bu sorunun bittiği anlamına gelmiyordu. Bulla, hâlâ her 10 dakikada bir tuvalete gitmek zorundaydı. Sonra doktor alışılmadık bir tedavi önerdi…
“Testlerden sonra, mesane kasının kasılmasını önleyen bir ilaç aldım. İlaç sorunuma çözüm gibi görünse de hayatımı zorlaştıran yan etkileri vardı: Ağız kuruluğu, göz kuruluğu ve baş ağrısı. Bir sorundan kurtulurken, başıma yeni sorunlar açtığı için ilacı bırakmak zorunda kaldım. Bunun üzerine bir osteopata gittim. Akupunktur ve akupresür denedim, gerçekten iğrenç çaylar içtim ama yine de başarılı olamadım. Mesanem hiç değişmedi…
Sonunda doktorlardan biri bana aşırı aktif mesaneyi hareketsiz hale getirmek için başka bir tedaviden bahsetti: Botoks. Botoks, özel bir iğne kullanılarak mesane duvarındaki çeşitli noktalara enjekte edildi. İlk başta çok fazla enjekte ederseniz, mesane kasının çok zayıflaması ve artık idrarı tutamaması tehlikesi vardır. Ama ne şans ki bu bende olmadı.
İlk tedavide pek bir şey değişmedi, ama görünüşe göre bu normaldi. Tedaviyi altı ay sonra tekrar denedim ve hemen bir fark hissettim. Mesanemdeki baskı gitmişti ve artık birkaç dakikada bir tuvalete koşmama gerek yoktu. Bugün kendimi yeniden özgür hissediyorum. Mesanem üzerinde kontrolüm var ve artık herkes gibi normal bir hayat yaşayabilirim.”
Paylaşmaya hazır mıyız? Tuvaletler bile akıllı olacak… Peki aktif mesane ve botoks tedavisi hakkında uzmanlar ne diyor? İşte detaylar...
GENETİK FAKTÖRLER ÖNEMLİ
Yıldız, aşırı aktif mesane sendromu için birkaç risk faktörü olduğunu belirterek bunları sıraladı: "Yaşın artması, diyabet, genişlemiş prostat, idrar yolu enfeksiyonu, gebelik, doğum ve fazla kilo aşırı aktif mesane riskini arttırır. Ayrıca bazı genetik faktörlerin, insanları aşırı aktif mesaneye ve idrar tutamamaya karşı daha duyarlı hale getirdiği de ortaya çıkarılmıştır. Yani genetik faktörler de oldukça önemli."
GÜNDE 8 KEREDEN FAZLASI ZARAR
Normalde bir insanın idrara çıkma sıklığının gün boyunca 4-8 kez arasında olması gerektiğini vurgulayan Yıldız, "Geceleri birden fazla kez kalkıp tuvalete gitmek ya da gün boyunca 8 kereden daha fazla idrara çıkma durumu idrar sıklığının normalden fazla olduğunu gösterir" dedi.
Başar ise mesane boşaltma süresinin erkek ve kadınlarda farklılık gösterdiğini söyleyerek, "Kadınlarda üretra denilen idrar çıkış kanalı daha kısa olduğundan mesane boşaltma süresi de daha kısa olur" ifadelerini kullandı.
SAĞLIKLI MESANE İÇİN NE YAPILMALI?
Yıldız, günde en az 1,5-2 litre sıvı tüketilmesi gerektiğine dikkat çekerek, "Gece uyumadan dört saat önce sıvı alımından kaçınılmalı, yatmadan önce mesane mutlaka boşaltılmalı. Akşam saatlerinde sulu meyve ve sebze tüketiminden uzak durulmalı, aşırı kafeinli, asitli, baharatlı yiyecek ve içecekler ile aşırı alkol tüketiminden kaçınılmalıdır. Fiziksel aktivite artırılmalı, kilo vermeyi destekleyecek şekilde dengeli ve düzenli beslenilmeli" diye konuştu.
Başar ise aktif mesane sorunu yaşayanlara eğer kullanıyorlarsa 'sigarayı bırakın' mesajı verdi: "Mesanenizi dolu hissettiğinizde idrara çıkmayı saatlerce geciktirmeyin. Özellikle, kadınlarda sistit olayı sık görülebildiğinden idrarda yanma ve ağrı ile birlikte sık idrara çıkma ihtiyacı duyuyorsanız mutlaka bir hekime başvurun."
TÜM TEDAVİLER SONUÇSUZ KALIRSA BOTOKS ÇÖZÜM OLABİLİR
Yıldız, bütün şikayetleri ortadan kaldıran tek bir tedavinin olmadığını ifade ederek, "Bu nedenle hastanın şikayetlerinin başlanan tedaviden sonra takibi oldukça önemli. Çünkü tedavi başarısı kişiden kişiye değişir. Hastalığın birden fazla tedavi yöntemi bulunur, fakat hastadan öncelikle yaşam tarzında değişiklikler yapması ile pelvik egzersiz alışkanlığı geliştirmesi istenir. Bunlara ek olarak ilaç tedavisi de uygulanabilir. Bütün bu tedavi yöntemlerinin sonuçsuz kaldığı hastalarda mesane botoks uygulamaları ve sinir iletimini azaltan cerrahi müdahaleler tercih edilebilir. Bazı durumlarda mesanenin büyütülmesi de etkili bir tedavi yöntemi olarak kullanılabilir" dedi.
Tıbbi bir protein olan botoksun yalnızca kozmetik amaçlı değil, nöroloji ve üroloji gibi alanda da etkin bir tedavi yöntemi olduğunun altını çizen Yıldız, "Günümüzde aşırı aktif mesane sorununda da botoks önemli tedavi seçenekleri arasına girmiştir. Botoks, mesane kası içine enjekte edildiğinde o kas veya kas gruplarının sinirlerini geçici olarak devre dışı bırakıp, istemsiz hareketleri ve aşırı kasılmayı ortadan kaldırır. Tedavi sonrası hastaların büyük çoğunluğunda idrara çıkma ve idrar kaçırma sorunları azalır ve çoğu zaman tamamen iyileşme sağlanır. Bazı hastalarda işlem sonrası idrar yapmada zorluk yaşanabilir. Ancak bu geçici bir durumdur ve 10-14 gün içerisinde şikayetler tamamen ortadan kalkar. Etkinliği ise 6 ila 12 aya kadar devam eder. Bu tedaviden fayda gören hastalarda ilacın etkinliği geçtikten sonra tekrar enjeksiyonlar gerekebileceği ise bilinmeli" ifadelerini kullandı.