Yılın yöneticisi bir işçi kasabı

25 bin kişiyi işten çıkarmış bir insan, ‘‘Yılın En Başarılı Şirket Yöneticisi’’ seçilebilir mi?Daha da ötesi, böyle bir insan o millet tarafından ‘‘Yılın Babası’’ seçilebilir mi?İşsizliğin dayanılması en zor dramlardan biri olduğu şu gün bu soruyu sormak bile insana ağır geliyor.CEVABI ‘‘EVET’’Ama hayatın gerçeği şu ki, bu soru soruluyor ve cevabı da şu:‘‘Evet seçilebilir.’’‘‘Time’’ Dergisi son sayısında ‘‘dünyanın en başarılı 25 küresel yöneticisini’’ seçmiş.Dünyanın önde gelen ekonomi dergileri, mesela ‘‘Forbes’’ ve ‘‘Fortune’’ her yıl buna benzer listeler yapar.Bunların tanıdık bazı simaları da vardır.Ama ‘‘Time’’ın yaptığı listede şimdiye kadar başka listelerde rastlamadığım bir isim var.Üstelik bu kişi, 25 kişilik listenin bir numarasına konmuş.Adı Carlos Ghosn...Çoğunuz bu ismi belki de şimdiye kadar hiç işitmediniz.Mesela ikinci sıradaki Bill Gates'i artık hepimiz tanıyoruz.Üçüncü sıradaki ‘‘AOL-Time Warner’’ın iki üst düzey yöneticisi Jerry Levin ve Steve Case'i de biliyoruz.Öyleyse bu bir numaralı yöneticiyi size biraz tanıtayım.Ghosn, Fransa'nın en büyük otomotiv kuruluşu olan Renault'nun elemanı.Dikkat edin, genel müdürü CEO'su falan değil.Onun en önemli özelliği ‘‘yöneticilik’’ de değil.Lakabı, ‘‘Maliyet Kasabı’’...OTEL ODASINDANYani, bir şirkette maliyetleri indirecek cesur adımları atan, acı reçeteleri hazırlayıp, en önemlisi uygulayan adam.Lübnanlı bir anne ve babanın oğlu. Brezilya'da doğmuş. Yaşı 47 ve eğitimini Fransa'da yapmış. Renault, Japonya'nın otomotiv devlerinden Nissan'ın yüzde 35'ini satın aldı.O tarihte Nissan 5.6 milyar dolar gibi inanılmaz bir zarardaydı.Şirket, otomotiv dünyasının ‘‘en hasta adamlarından’’ biriydi.Yönetim Renault'nun eline geçti.Şirket derhal Ghosn'u Tokyo'ya gönderdi.‘‘Maliyet Kasabı’’ bir otel odasına yerleşip, kurtarma operasyonunu oradan yönetti.25 bin kişiyi işten çıkardı.Maliyetleri indirdi. Nissan'a inanılmaz ataklar yaptırdı.Ve geçen yıl 5.6 milyar dolar zarar eden şirketi, bu yıl 2.6 milyar dolar kára geçirdi.İşte bu performansı onu, Bill Gates'in, Jerry Levin ile Steve Case'in, Michael Dell ve Rupert Murdoch'un önüne geçirdi.Japonlar 25 bin kişiyi işten çıkaran bu adamı ‘‘Yılın Babası’’ ilan ettiler.Bu liste, ilginç bir soruyu önümüze koyuyor. İnsanların işlerini kaybetmesi mi daha önemlidir, yoksa şirketlerin kurtarılması mı?SİZ OLSANIZBugün Türkiye'de çok sayıda şirket sahibi ve yöneticisi işte bu dramatik çelişki ile karşı karşıya.İnsanlar işlerini kaybediyorlar. Şirketlerde çok sancılı, hatta ağlatıcı günler yaşanıyor.Ama sonunda bu şirketlerin kurtarılması gerekiyor.Çünkü şirket battığı takdirde, öteki insanlar da işlerini kaybedecekler ve büyük bir ihtimalle o şirket bir daha istihdam yaratamayacak.Japonlar işte bu düşünceyle, böylesine zalim bir adamı ‘‘Yılın Babası’’ seçiyorlar.Nissan bugün sağlıklı bir şirket. Otomotiv gibi acımasız rekabetin hüküm sürdüğü bir sektörde bu kárları yapabiliyor.Dolayısıyla Japon ekonomisine de katkıda bulunuyor.O nedenle Ghosn'un yaptığını zalim bir davranış gibi değil, tam aksine ‘‘müşfik’’ bir iş olarak görmek gerekiyor.Çünkü bugünün acımasızlığı, yarının şefkati oluyor.Medyacılar başka iş yapmasın mıLİSTENİN 2, 10, 12, ve 15'inci sıralarında medya yöneticileri var.İkinci sıradaki AOL-Time Warner'dan söz etmiştim. 10'uncu sırada Rupert Murdoch var. Avustralyalı medya devi.Onları tanıyoruz. 12'nci sırada ise Jean-Marie Messier yer alıyor. Messier, Fransız bir banker. 148 yıllık geçmişi olan bir su dağıtım şirketinin başına geçti ve onu bugünün en büyük medya devlerinden biri haline getirdi.15'inci sırada da Jeffrey İmmelt isimli bir yönetici var. General Electric'in efsaneleşen CEO'su Jack Welch'in yerine geçti.General Electric, beyaz eşyadan uçak motoruna kadar birçok şey üretiyor. Welch, işbaşına geçince, NBC televizyonunu satın almıştı. Onun yerine geçen İmmelt'in yaptığı ilk işlerden biri de İspanyolca yayın yapan Telemundo adlı TV şirketini satın almak oldu.Bunu, hálá ‘‘Gazete ve televizyon sahipleri başka iş yapmasın’’ diyen demode kafalara duyurmak istedim.