Yetki sınırlamaya Demirel taktiği

HÜKÜMET, Cumhurbaşkanı'nın yetkilerini sınırlandırmak için, 9'uncu Cumhurbaşkanı Demirel'in başbakan olduğu dönemde, 8'inci Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ı devre dışı bırakmak amacıyla çıkardığı yasaları örnek alacak. Siyasi tarihe ‘By pass yasaları’ diye geçen tasarıların ilki 1992 yılında TBMM'ye sevkedildi. 3798 sayılı tasarı Adalet Bakanlığı teşkilat ve görevlerine ilişkin KHK'de değişiklik yapılmasını sağlıyordu. Demirel'in Meclis'e sevk ettiği bu tasarısıyla hakim ve savcıların atanması ‘Bakanın teklifi ve başbakanın onayı ile yapılmasını’ öngörüyordu. Özal tasarıyı veto etti. Ancak hükümet aynı tasarıyı ikinci kez, 3798 sayılı düzenleme olarak TBMM'ye sevk etti. Bu kez Özal onaylamak zornunda kaldı ve yasa 25.6.1992 tarihinde yürürlüğe girdi.

İkinci ‘By-pass’ tasarısı ise dönemin Adalet Bakanlığı Müsteşarı Arif Yüksel'in görevden alınmasına ilişkin olarak gündeme geldi. Özal'a bağlılığı ile bilinen Yüksel'in bu görevden uzaklaştırmasını sağlayan 4141 sayılı tasarı 24.5 1996 tarihinde yasalaştı. Hükümet bu iki ‘By pass yasası’nı örnek alarak Cumhurbaşkanı'nın yasalardan kaynaklanan yaklaşık 5 bin yetkisinin önemli bölümünü sınırlayabilecek. Cumhurbaşkanı'nın yetkilerinin sınırlandırmasına sıcak bakan Sezer'in, bir tek bu yetkilerin kanun hükmünde kararname ile düzenlenmesine itiraz edebileceği bildirildi.