Windows’u etkin kullanma klavuzu
Güncelleme Tarihi:
Erdal Kaplanseren ekaplanseren@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Şubat 11, 2005 01:17
İşletim sistemi kişisel bilgisayarınızın her şeyidir. Programları çalıştırırken, dosyaları düzenlerken veya bir şarkı dinlerken işletim sisteminin araçlarını kullanuyoruz. Kısayolları ve püf noktalarını bilmek işlemler sırasında vakit kazandırırken, diğer taraftan çok daha konforlu bir bilgisayar kullanma deneyimi sunuyor.
Yılların bilgisayar kullanıcıları bile, kullancıkları işletim sisteiyle ilgili püf noktalarından ve kısayollardan bihaber olabiliyor. Uzun yoldan yapılan bir işlemin aslında kestirme bir yolu olduğunu bilmemek kötü. Öğrenince insan hayıflanıyor. Örneğin bendeniz, bu yazıyı hazırlayana kadar, CD’nin otomatik olarak çalışmaya başlamasını önlemek için epeyce debeleniyordum. Üstelik genellikle engelleyemiyordum. Meğer çok basitmiş bu iş. CD-ROM sürücüsüne bir CD yerleştirdiğinizde SHIFT tuşuna basıyorsunuz. O kadar! Aslında yazıyı hazırlarken daha pek çok şey öğrendim Windows XP ile ilgili, ama cahilliğim ortaya çıkmasın diye çaktırmıyorum.
Kişisel bilgisayarların büyük bir çoğunluğunda Microsoft’un Windows işletim sistemi ve XP versiyonu kullanıldığı için biz de kısayol ve ipuçlarını bu işletim sistemini baz alarak seçtik. Etkin bir Windows XP deneyimi için bu noktalara dikkat çekmek istiyoruz. Önümüzdeki sayıdaki bölümümüzde ise hınzır tilki Firefox’u enine boyuna inceleyeceğiz. Şair Cemal Süreya “Aşklar da bakım istiyor” demiş. Evet, şimdi işletim sistemimize bakım yapalım bakalım. İşte bazı ipuçları ve püf noktaları:
- Kaç tane pencereniz açık olursa olsun, Windows XP’nin görev çubuğunun bir parçası olan Hızlı Başlat’taki ‘Masaüstünü Göster’ düğmesini tıklayarak tüm pencereleri bir kerede simge durumuna küçültebilirsiniz. Eğer fikrinizi değiştirir ve masaüstüne kullanmak istemezseniz, Masaüstünü Göster düğmesini tekrar tıklatarak tüm pencerelerinizi eski haline getirebilirsiniz. Masaüstünü Göster düğmesini görmüyorsanız, görev çubuğunun boş bir alanını sağ tıklayın, Araç Çubukları’nı seçin ve Hızlı Başlat’ın seçilmiş olduğundan emin olun. Seçili değilse, Hızlı Başlat’ı tıklayın.
- Windows XP’de dosya simgelerini bir klasöre sürükleyerek dosyaları taşımak veya kopyalamak için Windows Gezgini’ni kullanabilirsiniz. Pencerenin solunda ‘Klasörler’ görünüyorsa, bir dosyayı başka bir klasöre sürüklemek çok kolay. Klasör genişletilmemiş olduğundan istediğiniz klasörü göremiyorsanız, işte size zaman kazandıracak bir yol. Dosya simgesini genişletilmemiş klasörün üzerine sürükleyerek birkaç saniye bekleyin. Klasör kendiliğinden genişler ve dosyayı istediğiniz klasörün üzerine getirip bırakabilirsiniz.
- Windows XP’deki Internet Explorer 6’da en son ziyaret ettiğiniz sayfalar arasında her seferinde bir sayfa olmak üzere ileri ve geri gezinmek için İleri ve Geri düğmelerini tıklayabilirsiniz. Daha hızlı bir şekilde birkaç sayfa geri veya ileri gitmek isterseniz, İleri ve Geri düğmelerinin yanındaki küçük siyah ok işaretini tıklayın, karşınıza son ziyaret ettiğiniz sitelerin listesi gelir; gitmek istediğiniz sayfayı tıklatarak o sayfaya hızlı bir şekilde gidebilirsiniz. Bu listeyi İleri ve Geri düğmelerini sağ tıklatarak da görebilirsiniz.
- Günler, haftalar hatta aylar önce ziyaret ettiğiniz, ancak ‘Sık Kullananlar’ listenize kaydetmediğiniz bir sayfayı tekrar görmek için, Windows XP’deki Internet Explorer 6’da bulunan Geçmiş listesini kullanabilirsiniz. Araç çubuğundaki ‘Geçmiş’ düğmesini tıklayın. Geçmiş bölümü karşınıza gelir. Bu bölümde bugün, dün, geçen gün, daha önceki gün ve son üç hafta içerisinde ziyaret ettiğiniz her sayfa için kısayollar bulunur. Bağlantılar haftalara göre düzenlenmiştir. İstediğiniz bağlantıyı bulmak için, o sayfayı ziyaret ettiğinizi düşündüğünüz haftayı tıklayın. Her haftaya ait grubun içindeki bağlantılar alfabetik olarak listelenir.
- Windows XP’deki Internet Explorer 6’da, Web sayfalarını görmek için daha fazla yer kazanmak veya verimli kullanım amacıyla tarayıcınızı özelleştirmek isterseniz menü çubuğunu, araç çubuğunu, Bağlantılar çubuğunu ve Adres çubuğunu taşıyabilirsiniz.
İşaretçiyi taşımak istediğini çubuğun sol yanında bulunan dikey çizgiye getirin. İşaretçi çift yönlü ok şeklini aldığında araç çubuğunu taşımak istediğiniz yere sürükleyin. Sola, sağa, yukarı veya aşağı taşıyabilirsiniz.
- Dosya ve Ayar Aktarma Sihirbazı, eski bilgisayarınızdaki veri dosyalarınızı ve kişisel ayarlarınızı yeni bilgisayarınıza aktarmanızı ve böylece eski bilgisayarınızda yapmış olduğunuz aynı ayarları yeni bilgisayarınızda tekrar girmek zorunda kalmamanızı sağlar. Örneğin, eski bilgisayarınızdaki kişisel ekran özelliklerini, klasör ve görev çubuğu seçeneklerini ve İnternet tarayıcınız ve posta ayarlarınızı alarak yeni bilgisayarınıza aktarabilirsiniz. Sihirbaz, belirli dosyaları ve Belgelerim, Resimlerim ve Sık Kullanılanlar gibi klasör içeriklerinin tamamını da taşıyacaktır.
- Görev çubuğunu istediğiniz yere taşıyabilirsiniz. Yalnızca ekranın kenarlarına, üstüne veya altına sürüklemeniz yeterli. Öncelikle görev çubuğunun kilidini açmanız gerekebilir. Bunu yapmak için, Görev çubuğundaki herhangi boş bir alanı sağ tıklayın ve Görev çubuğunu kilitle’yi seçerek yanındaki onay işaretini kaldırın.
- Tek bir tuşa basarak bir Web sayfasını Sık Kullanılanlar klasörünüze kolayca ekleyebilirsiniz. CTRL+D tuşlarına basmanız yeterli.
- Windows XP’de bir kez tıklatarak sabit diskinizdeki dosyalar ve klasörler arasında gezinmek İnternet sitelerinde gezinmek kadar kolay olabilir. Bir programı veya belgeyi açmak için bir kez tıklatmanız yeterli olacak. Tek tıklatma özelliğini kullanmak için:
1. Windows Gezgini’nin Araçlar menüsünde Klasör Seçenekleri’ni tıklayın.
2. Öğeleri tıklatma seçenekleri bölümünde Öğeyi açmak için tek tıklat (seçmek için üzerine git) seçeneğini tıklayın.
- Windows XP ile görev çubuğunuzu özelleştirerek, programları başlatmak, belgeleri görmek ve Web’de gezinmek dahil her şeyi tek bir yerden yapabilirsiniz. Görev çubuğunun arka planını sağ tıklayın, Araç Çubukları’nı seçin ve eklemek istediğiniz araç çubuğunu tıklayın.
- Windows XP’deki Internet Explorer 6 ile ‘.com’la biten adresleri yazmak çok kolay. Adresin etki alanı adını yazın. Örneğin ‘Hurriyetim’ yazın ve CTRL+ENTER’a basın. Internet Explorer yazdığınız adının başını ve sonunu ‘http://www...com’ olarak tamamlar.
- Web’de gezinirken bazen bulunduğunuz sayfadan bağlantı olarak verilen bir Web sayfasına, bulunduğunuz sayfayı kaybetmeden bakmak isteyebilirsiniz. Windows XP’deki Internet Explorer 6 ile bunu çok rahat bir şekilde yapabilirsiniz. SHIFT tuşuna basın ve bağlantıyı tıklatırken basılı tutun. Sayfa, yeni bir Internet Explorer penceresinde açılacaktır.
- Windows XP’nin otomatik güncelleştirme özelliği, bilgisayarınızın her zaman güncel kalmasını sağlar. Internet’e her bağlanışınızda Windows XP, Windows Update sitesini kontrol ederek en yeni güncelleştirmelere bakar, bilgisayarınız için hangi güncelleştirmelerin uygun olduğunu belirler ve siz çalışırken veya oynarken arka planda bu güncelleştirmeleri indirir. Eğer isterseniz, bilgisayarınızın, güncelleştirmeleri otomatik olarak balon mesajları ile size bildirmeye devam etmesini sağlayabilirsiniz.
Otomatik güncelleştirmeleri açmak/kapatmak için:
1. Başlat’ı tıklayın, Denetim Masası’nı tıklayın, Performans ve Bakım’ı tıklayın ve Sistem’i seçin.
2. Otomatik Güncelleştirme sekmesinde istediğiniz ayarları yapın.
- Windows XP’de ekranınızın ‘kapanma’ özelliğini etkin hale getirerek hem elektrikten ve paradan tasarruf edersiniz hem de çevrenin korunmasına yardımcı olursunuz. Kapatma ayarlarının etkin duruma getirilmesi, bir bilgisayarın her yıl yaklaşık 150 kg daha az karbondioksit üretmesini sağlıyor. Ekranın güç yönetimi ayarlarını etkinleştirmek için:
1. Başlat’ı ve sonra Denetim Masası’nı tıklayın.
2. Görüntü simgesini çift tıklayın.
3. Ekran Koruyucu sekmesine geçin.
4. Monitör gücü kutusunda Güç düğmesini tıklayın.
5. Monitörü kapat kutusunda 10 dak. sonra seçeneğini veya sizin için uygun olan süreyi seçin.
Kişisel bilgisayarların büyük bir çoğunluğunda Microsoft’un Windows işletim sistemi ve XP versiyonu kullanıldığı için biz de kısayol ve ipuçlarını bu işletim sistemini baz alarak seçtik. Etkin bir Windows XP deneyimi için bu noktalara dikkat çekmek istiyoruz. Önümüzdeki sayıdaki bölümümüzde ise hınzır tilki Firefox’u enine boyuna inceleyeceğiz. Şair Cemal Süreya “Aşklar da bakım istiyor” demiş. Evet, şimdi işletim sistemimize bakım yapalım bakalım. İşte bazı ipuçları ve püf noktaları:
- Kaç tane pencereniz açık olursa olsun, Windows XP’nin görev çubuğunun bir parçası olan Hızlı Başlat’taki ‘Masaüstünü Göster’ düğmesini tıklayarak tüm pencereleri bir kerede simge durumuna küçültebilirsiniz. Eğer fikrinizi değiştirir ve masaüstüne kullanmak istemezseniz, Masaüstünü Göster düğmesini tekrar tıklatarak tüm pencerelerinizi eski haline getirebilirsiniz. Masaüstünü Göster düğmesini görmüyorsanız, görev çubuğunun boş bir alanını sağ tıklayın, Araç Çubukları’nı seçin ve Hızlı Başlat’ın seçilmiş olduğundan emin olun. Seçili değilse, Hızlı Başlat’ı tıklayın.
- Windows XP’de dosya simgelerini bir klasöre sürükleyerek dosyaları taşımak veya kopyalamak için Windows Gezgini’ni kullanabilirsiniz. Pencerenin solunda ‘Klasörler’ görünüyorsa, bir dosyayı başka bir klasöre sürüklemek çok kolay. Klasör genişletilmemiş olduğundan istediğiniz klasörü göremiyorsanız, işte size zaman kazandıracak bir yol. Dosya simgesini genişletilmemiş klasörün üzerine sürükleyerek birkaç saniye bekleyin. Klasör kendiliğinden genişler ve dosyayı istediğiniz klasörün üzerine getirip bırakabilirsiniz.
- Windows XP’deki Internet Explorer 6’da en son ziyaret ettiğiniz sayfalar arasında her seferinde bir sayfa olmak üzere ileri ve geri gezinmek için İleri ve Geri düğmelerini tıklayabilirsiniz. Daha hızlı bir şekilde birkaç sayfa geri veya ileri gitmek isterseniz, İleri ve Geri düğmelerinin yanındaki küçük siyah ok işaretini tıklayın, karşınıza son ziyaret ettiğiniz sitelerin listesi gelir; gitmek istediğiniz sayfayı tıklatarak o sayfaya hızlı bir şekilde gidebilirsiniz. Bu listeyi İleri ve Geri düğmelerini sağ tıklatarak da görebilirsiniz.
- Günler, haftalar hatta aylar önce ziyaret ettiğiniz, ancak ‘Sık Kullananlar’ listenize kaydetmediğiniz bir sayfayı tekrar görmek için, Windows XP’deki Internet Explorer 6’da bulunan Geçmiş listesini kullanabilirsiniz. Araç çubuğundaki ‘Geçmiş’ düğmesini tıklayın. Geçmiş bölümü karşınıza gelir. Bu bölümde bugün, dün, geçen gün, daha önceki gün ve son üç hafta içerisinde ziyaret ettiğiniz her sayfa için kısayollar bulunur. Bağlantılar haftalara göre düzenlenmiştir. İstediğiniz bağlantıyı bulmak için, o sayfayı ziyaret ettiğinizi düşündüğünüz haftayı tıklayın. Her haftaya ait grubun içindeki bağlantılar alfabetik olarak listelenir.
- Windows XP’deki Internet Explorer 6’da, Web sayfalarını görmek için daha fazla yer kazanmak veya verimli kullanım amacıyla tarayıcınızı özelleştirmek isterseniz menü çubuğunu, araç çubuğunu, Bağlantılar çubuğunu ve Adres çubuğunu taşıyabilirsiniz.
İşaretçiyi taşımak istediğini çubuğun sol yanında bulunan dikey çizgiye getirin. İşaretçi çift yönlü ok şeklini aldığında araç çubuğunu taşımak istediğiniz yere sürükleyin. Sola, sağa, yukarı veya aşağı taşıyabilirsiniz.
- Dosya ve Ayar Aktarma Sihirbazı, eski bilgisayarınızdaki veri dosyalarınızı ve kişisel ayarlarınızı yeni bilgisayarınıza aktarmanızı ve böylece eski bilgisayarınızda yapmış olduğunuz aynı ayarları yeni bilgisayarınızda tekrar girmek zorunda kalmamanızı sağlar. Örneğin, eski bilgisayarınızdaki kişisel ekran özelliklerini, klasör ve görev çubuğu seçeneklerini ve İnternet tarayıcınız ve posta ayarlarınızı alarak yeni bilgisayarınıza aktarabilirsiniz. Sihirbaz, belirli dosyaları ve Belgelerim, Resimlerim ve Sık Kullanılanlar gibi klasör içeriklerinin tamamını da taşıyacaktır.
- Görev çubuğunu istediğiniz yere taşıyabilirsiniz. Yalnızca ekranın kenarlarına, üstüne veya altına sürüklemeniz yeterli. Öncelikle görev çubuğunun kilidini açmanız gerekebilir. Bunu yapmak için, Görev çubuğundaki herhangi boş bir alanı sağ tıklayın ve Görev çubuğunu kilitle’yi seçerek yanındaki onay işaretini kaldırın.
- Tek bir tuşa basarak bir Web sayfasını Sık Kullanılanlar klasörünüze kolayca ekleyebilirsiniz. CTRL+D tuşlarına basmanız yeterli.
- Windows XP’de bir kez tıklatarak sabit diskinizdeki dosyalar ve klasörler arasında gezinmek İnternet sitelerinde gezinmek kadar kolay olabilir. Bir programı veya belgeyi açmak için bir kez tıklatmanız yeterli olacak. Tek tıklatma özelliğini kullanmak için:
1. Windows Gezgini’nin Araçlar menüsünde Klasör Seçenekleri’ni tıklayın.
2. Öğeleri tıklatma seçenekleri bölümünde Öğeyi açmak için tek tıklat (seçmek için üzerine git) seçeneğini tıklayın.
- Windows XP ile görev çubuğunuzu özelleştirerek, programları başlatmak, belgeleri görmek ve Web’de gezinmek dahil her şeyi tek bir yerden yapabilirsiniz. Görev çubuğunun arka planını sağ tıklayın, Araç Çubukları’nı seçin ve eklemek istediğiniz araç çubuğunu tıklayın.
- Windows XP’deki Internet Explorer 6 ile ‘.com’la biten adresleri yazmak çok kolay. Adresin etki alanı adını yazın. Örneğin ‘Hurriyetim’ yazın ve CTRL+ENTER’a basın. Internet Explorer yazdığınız adının başını ve sonunu ‘http://www...com’ olarak tamamlar.
- Web’de gezinirken bazen bulunduğunuz sayfadan bağlantı olarak verilen bir Web sayfasına, bulunduğunuz sayfayı kaybetmeden bakmak isteyebilirsiniz. Windows XP’deki Internet Explorer 6 ile bunu çok rahat bir şekilde yapabilirsiniz. SHIFT tuşuna basın ve bağlantıyı tıklatırken basılı tutun. Sayfa, yeni bir Internet Explorer penceresinde açılacaktır.
- Windows XP’nin otomatik güncelleştirme özelliği, bilgisayarınızın her zaman güncel kalmasını sağlar. Internet’e her bağlanışınızda Windows XP, Windows Update sitesini kontrol ederek en yeni güncelleştirmelere bakar, bilgisayarınız için hangi güncelleştirmelerin uygun olduğunu belirler ve siz çalışırken veya oynarken arka planda bu güncelleştirmeleri indirir. Eğer isterseniz, bilgisayarınızın, güncelleştirmeleri otomatik olarak balon mesajları ile size bildirmeye devam etmesini sağlayabilirsiniz.
Otomatik güncelleştirmeleri açmak/kapatmak için:
1. Başlat’ı tıklayın, Denetim Masası’nı tıklayın, Performans ve Bakım’ı tıklayın ve Sistem’i seçin.
2. Otomatik Güncelleştirme sekmesinde istediğiniz ayarları yapın.
- Windows XP’de ekranınızın ‘kapanma’ özelliğini etkin hale getirerek hem elektrikten ve paradan tasarruf edersiniz hem de çevrenin korunmasına yardımcı olursunuz. Kapatma ayarlarının etkin duruma getirilmesi, bir bilgisayarın her yıl yaklaşık 150 kg daha az karbondioksit üretmesini sağlıyor. Ekranın güç yönetimi ayarlarını etkinleştirmek için:
1. Başlat’ı ve sonra Denetim Masası’nı tıklayın.
2. Görüntü simgesini çift tıklayın.
3. Ekran Koruyucu sekmesine geçin.
4. Monitör gücü kutusunda Güç düğmesini tıklayın.
5. Monitörü kapat kutusunda 10 dak. sonra seçeneğini veya sizin için uygun olan süreyi seçin.