Virüse karşı nasıl önlem alınmalı?
Güncelleme Tarihi:
Dekanlıktan bir basın bülteniyle yapılan açıklamada şöyle denildi:
Alınması Gereken Önlemler ve Korunma:
|
"Son günlerde birçok ülkeyi ve ülkemizi de etkileyen kuş gribi (yüksek patojeniteye sahip influenza A virusu infeksiyonu) problem olmaya devam etmektedir. Bu nedenle halkımızın ve kanatlılarla ilgili sektörlerin konu hakkında bilgilendirilmesinde yarar vardır.
Hastalığın Tanımı
Hastalık, kanatlı hayvanlarda (tavuk, kuş, hindi, su kuşları, ördekler, kaz gibi) ve bazen domuzlarda görülen ve son yıllarda kanatlılardan insanlara da bulaştığı bildirilen viral bir infeksiyon sonucu oluşmaktadır. Hasta hayvanlarda, üst solunum yolu ve sinir sistemine ilişkin belirtiler görülür.
Hastalık ilk olarak 1878 yılında bildirilmiş ve daha sonra "tavuk vebası" olarak isimlendirilmiştir. 1918 den beri zaman zaman hem kanatlı hayvanlar hem de insanlarda ölümcül infeksiyonlar görülmüştür. Ancak son yıllarda kuş gribinde bir yayılma ve artış söz konusudur.
Hastalık Etkeni
Hastalığa neden olan virusun (avian influenza A virusu) 15 tipi bulunmaktaır. Son yıllarda bu tiplerin bazıları (H5, H7 ve H9) insanlarda infeksiyonlara neden olmuştur. Günümüzün sıkıntısı olan ve son yıllarda insanlarda da görülebilen kuş gribinin H5N1 tarafından oluşturulduğu saptanmıştır. Virus kanatlılar arasında kolay yayılabilmekte ve %100'e varan ölümlere neden olmaktadır.
Virus 56 °C'de 3 saat, 60°C'de 30 dakika, 22 °C'de 4 gün ve 0°C'de 1 ay canlı kalabilmektedir. Tavuk ve kuşların dışkısında ise 3 ay kadar canlı kalabilmektedir. Virus dezenfektanlara duyarlıdır.
Virusun İnsanlara Bulaşması
Kuş gribi virusu insanlara, kanatlı hayvanlarla ve dışkılarıyla yakın temas sonucu solunum ve ağız yolu ile bulaşmaktadır. Sulara karışan kanatlı hayvan dışkıları virusun diğer kanatlılara ve insanlara bulaşmasında önemli rol oynar. Bu bağlamda göçmen kuşların su kaynaklarını kirletmesi büyük risk oluşturmaktadır. Çünkü 1 gr kuş dışkısı 1 milyon tavuğu infekte edecek düzeyde virus içermektedir. Ördeklerin hastalığı daha hafif derece geçirmesi nedeniyle insanlar fark etmeden kuş gribini bu hayvanlardan alabilirler. İnsandan insan bulaşmanın olabileceği fakat bunun genellikle zor olduğu bildirilmiştir.
Hastalığın görüldüğü Ülkeler
Hastalık 1997 den beri dünya üzerinde artan düzeyde Hong-Kong, Çin, Hollanda, Belçika, ABD, Tayland, Japonya, Endonezya, Rusya, Vietnam ve İran'da saptanmıştır. Son yıllarda, Tayland ve Vietnam'da salgınlara neden olmuş ve insanlarda da hastalık olguları bildirilmiştir.
Halk Sağlığı Yönünden Önemi
Hastalıklı hayvanların tüketimi yasaktır ve kesinlikle itlaf edilmelidir. Bu tür hayvanların etleri ve ürünleri insan tüketimine sunulmamalıdır. Ancak, bilimsel verilere göre virus ısıtılmaya dayanıksız olduğundan, virusun pişirilmiş tavuk-hindi etleriyle insanlara bulaşma riski yoktur.
Gıda işleme tesislerinde, el yıkama, bulaşmaların engellenmesi ve dezenfeksiyon gibi iyi hijyen tedbirlerinin alınmaması sonucu virus gıda işletmelerinde çalışan insanlara bulaşabilir.
Dışkı ile bulaşmış gıdalar (örneğin yumurta, kanatlı etleri) virusun taşınmasında rol oynayabilir. Bu gıdalara temas eden insanların da hijyenik önlemleri almaması ile ( el yıkama, kirli ellerin ağza sokulması v.b.) insanlarda infeksiyon oluşabilir. Ayrıca, hastalıklı hayvanların dışkılarının bulaştığı sular hayvanlar ve insanlar tarafından içilmemelidir.