Türkiye-ABD iliÅŸkileri yeniden tanımlanmalı

ABD Temsilciler Meclisi'nde gerçekleÅŸtirilen Türkiye oturumuna katılan uzmanlar, Türk-Amerikan iliÅŸkilerinin yeniden tanımlanması gerektiÄŸini ifade ettiler. Eski Ankara Büyükelçisi Mark Parris, iki ülke iliÅŸkilerinin stratejik kalmaya devam edeceÄŸini söyledi.ABD Temsilciler Meclisi uluslararası iliÅŸkiler komitesinin, Avrupa alt komitesi tarafından, ''Türkiye'nin gelecekteki yönü ve Türk-Amerikan iliÅŸkileri'' konulu bir oturum düzenlendi.  Oturuma, ABD'nin eski Ankara büyükelçilerinden Mark Parris, düşünce kuruluÅŸu Stratejik ve Uluslararası Etüdler Merkezi CSIS'in Türkiye Projesi Direktörü Bülent Alirıza, Washington Institute Türkiye uzmanı Soner ÇaÄŸaptay ve Hürriyet gazetesi Ankara temsilcisi Sedat Ergin konuÅŸmacı olarak katıldı.  Büyükelçi Parris, komitede yaptığı konuÅŸmada, ABD'nin Türkiye ile iliÅŸkilerinin ''stratejik'' kalmaya devam edeceÄŸini vurguladı. Parris, Türk-Amerikan iliÅŸkilerindeki deÄŸiÅŸimin, ABD'nin, Saddam Hüseyin rejimini ortadan kaldırma kararını vermesinden kaynaklandığını kaydetti.  TBMM'nin 1 Mart kararına karşı, Türk firmalarının Irak'tan dışlanacağı, Amerikan yardımının da Türkiye'nin Irak'a asker göndermesine baÄŸlandığı şüphelerine dikkat çeken Parris, Türkiye'nin aynı zamanda, bağımsız bir Kürt devleti endiÅŸesine iÅŸaret etti.  Mark Parris, 1 Mart'taki TBMM oylamasının ardından oluÅŸan ortamı geride bırakırken, Ankara'nın, Irak'taki çıkarlarının Washington kadar büyük olduÄŸunu söyledi. Parris, bu çerçevede iki ülkenin birarada çalışabileceÄŸini kaydetti. Türkiye'ye yeni kredinin, Irak'a iliÅŸkin hiçbir koÅŸula baÄŸlanmadığını ileri süren Parris, ABD'nin ÅŸu ana kadar Irak'taki tutumunun, daha önce kamuoyuna yaptığı açıklamalarla paralelolduÄŸunu ve Irak'ın toprak bütünlüğünün korunduÄŸunu söyledi.  ''AMERÄ°KA KOMÅžU KAPIYA TAÅžINDI''Parris, ''Türkiye, Amerika'nın komÅŸu kapıya taşındığı, orada daha uzun süre kalacağı ve Türk çıkarlarına önemli etkisi olacak bir gündeminin bulunduÄŸu gerçeÄŸini kavramalı'' dedi.  Irak'a Türk askeri gönderilmesinin, Türkiye'ye, koalisyon güçleri içinde güçlü bir ses vereceÄŸini belirten Parris, ancak herzaman Washington ile Ankara'nın aynı sayfada olacağını varsaymanın mümkün olamayacağını söyledi.  Parris, terör örgütü PKK-KADEK sorununa çözüm bulununcaya kadar, Türkiye'den Irak'a asker konusunda karar vermesini beklemediÄŸini de belirtti.  Ä°ki ülke iliÅŸkilerinin geleceÄŸinde Irak meselesinin gidiÅŸatının ÅŸekillendirici rol oynayacağını belirten Parris, Avrupa BirliÄŸi'nin Türkiye'ye yeÅŸil ışık yakıp yakmayacağını söylemek için de erken olduÄŸuna iÅŸaret etti. Ancak Parris, Ankara'nın, geçmiÅŸte olduÄŸundan daha fazla, Avrupa'nın görüşlerine yaklaÅŸmasını beklediÄŸini kaydetti.  KIBRIS AB ÃœYELİĞİNÄ° RÄ°SKE SOKARCSIS Türkiye Projesi Direktörü Bülent Alirıza da konuÅŸmasında, AB'nin Türkiye'ye karşı Aralık 2004'teki tutumunun nasıl olacağının açıklığa kavuÅŸmadığını söyledi.  Türkiye'nin uzun AB yolculuÄŸunun, Kıbrıs problemiyle son bulabileceÄŸine iÅŸaret eden Alirıza, Türkiye'nin AB'ye girmesi için Kıbrıs probleminin ön ÅŸart olmadığını, ancak Kıbrıs'ın Mayıs 2004 tarihinde çözüm olsun ya da olmasın AB'ye kabulünün Türkiye'nin AB'ye üyelik planlarını karıştıracağını söyledi.  Alirıza, Türkiye'nin Irak'a asker gönderme konusunu bu ay içinde parlamentoya götürebileceÄŸini belirtirken, bunun zor bir karar olduÄŸuna iÅŸaret etti. Alirıza, öncelikle Türk askerlerinin Kuzey Irak'tan çıkması gerekeceÄŸini, bunun yerine Türk askerlerinin, BaÄŸdat yakınındaki tehlikeli Sünni üçgenine gönderileceÄŸini savundu. Bülent Alirıza, Türk parlamentosundan asker gönderme yönünde karar çıksa bile, Türk askerlerinden kayıp vermenin, hükümet için sıkıntı yaratabileceÄŸini söyledi.  Bülent Alirıza, Irak'a asker göndermenin, 1 Mart kararını ortaya çıkaran sorunları ortadan kaldırmasının beklenemeyeceÄŸini de kaydetti. ''AB ÃœYELİĞİ ŞÜPHELÄ°''Washington Institute Türkiye uzmanı Soner ÇaÄŸaptay da konuÅŸmasında, son reformların Türkiye'yi AB üyeliÄŸi için muhtemel aday haline getirmesine karşılık, AB'nin Türkiye'yi yakın bir zamanda üyeliÄŸe kabul etme ÅŸansı konusunda şüpheci olduÄŸunu söyledi.  ÇaÄŸaptay, Türkiye'nin 1 Mart'taki kararında, Avrupa BirliÄŸi'nin dış politikasıyla aynı çizgide olma arzusunun da payının bulunduÄŸunu savundu. Soner ÇaÄŸaptay, ABD'nin artık Türkiye'ye ihtiyacı kalmadığı yorumlarına karşılık, ABD'nin uzun dönemde Türkiye'ye ihtiyaç duymayı sürdüreceÄŸini söyledi. ÇaÄŸaptay, buna örnek olarak, Türkiye'nin Irak'taki yardımlarını gösterdi. ÇaÄŸaptay, Ankara'nın da, yakın zamanda kendisine üyelik vermeyecak AB'ye karşılık, kendi çıkarlarını koruyacak bir global ortaÄŸa ihtiyaç duyacağını savundu.  Soner ÇaÄŸaptay, Türk hükümetinin Irak'ta veya baÅŸka yerde ABD'ye yardım etmemesi halinde, Washington'ın gözünde Ankara'nın stratejik önemini kaybedeceÄŸini, ancak Ankara'nın destek vermesi halinde, Türk-Amerikan iÅŸbirliÄŸinin çok saÄŸlam bir temele oturacağını ifade etti.  TÃœRKÄ°YE VE ABD'NÄ°N ORTAK ÇIKARLARIHürriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Sedat Ergin de, Türkiye ve ABD'nin, kendilerini sık sık aynı gündemi paylaşırken, aynı ortak zorluklara karşı mücadele ederken, aynı çıkarları savunurken bulacaklarını belirterek, gündemin sadece Irak ile sınırlı olmadığını söyledi.  Türk askerinin Irak'a gönderilmesi konusunun iliÅŸkiler için yeni bir test olacağına iÅŸaret eden Ergin, 1 Mart oylamasından sonra yaÅŸanan sıkıntıyı hatırlatarak, bu kez asker göndermenin iliÅŸkiler için aşırı önem taşıdığı, benzeri vurguların yapılmaması gerektiÄŸini söyledi.  "TÃœRKÄ°YE'YE GARANTÄ° VERÄ°LMELÄ°"ABD Temsilciler Meclisi uluslararası iliÅŸkiler komitesinin Avrupa alt komitesi üyesi, Demokrat Parti Florida milletvekili Robert Wexler da, Türkiye'nin ABD için önemli bir müttefik olduÄŸuna dikkati çekti ve ABD'nin, serbest ticaret anlaÅŸması gibi uygulamalarla, Türkiye ile iliÅŸkilerini geliÅŸtirmesi gerektiÄŸini söyledi.  Kongredeki Türk dostluk grubu üyesi Wexler, Türkiye'nin, Afganistan'da saÄŸladığı desteÄŸi övdü ve iki ülkenin 50 yıllık geçmiÅŸinin bir kenara bırakılmaması gerektiÄŸini belirtti.  Wexler, Türk askerinin Irak'ta da ABD ile yan yana yer almasını istediÄŸini belirtirken, terör örgütü PKK-KADEK'e karşı gerekli mücadele için garanti verilmesi gerektiÄŸini söyledi.  Robert Wexler, Türkiye'nin AB üyeliÄŸi için ABD'nin destek olmasını ve AB'nin de Türkiye için çıtayı sürekli yükseltmek yerine, kucaklamasını tavsiye etti.Â