Türk bayraklı cesur yürek

Afgan Mülteciler Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Kurucu Başkanı Zakira Hekmat, 14 yıldır göçmenlerle ilgili çalışan bir hekim. Liseden sonra Türkiye’den aldığı devlet bursuyla önce Ankara’ya daha sonra da üniversite sınavlarını kazanarak Kayseri’ye gelen Hekmat, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu. Göçmenlerle ilgili yaptığı çalışmalar son olarak ABD Dışişleri Bakanlığı’nın ’Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü’yle taçlandı. ABD, bu ödülü 2022 yılında dünyanın farklı ülkelerinde yaptığı çalışmalarla topluma fayda sağlayan 11 kadına verdi.

ORTAOKULU GİZLİ BİTİRDİM

Hâlâ Washington’da temaslarını sürdüren Hekmat ile online buluştuk. “Ödülü almak bir dakika ama onun arkasında tam 20 yıl var” diyen Hekmat’tan hikâyesini dinledik.

“Ben Afganistan’ın Gazne eyaletinde doğdum. İlkokulun ardından Taliban yönetime geldi ve kız çocuklarının okulu, kadınların da çalışmayı bırakmasını emretti. Hep başarılı bir öğrenciydim. Okul yasaklanınca gönüllü öğretmenlerin ve ailemin desteğiyle, evlerde gizli gizli okuyarak ortaokulu bitirdim. NATO ve uluslararası kuvvetler Afganistan’da geçici hükümet kurunca okula dönebildim ve liseyi tamamladım. O sırada uluslararası bursları araştırmaya başladım. ABD, Hindistan ve Türkiye’den burs kazandım. Türkiye’yi tercih ederek 2006 yılında önce Bursa’ya sonra Ankara’ya geldim. Dil eğitimimi Ankara’da aldım ve üniversite sınavlarına girdim. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni kazandım. Afganistan’dan geldiğimde nişanlıydım. Eşimle evlendik ve o da benimle Kayseri’ye geldi.”

DÖNÜM NOKTASI AĞLAYAN KADIN

Hekmat devletin kendisine yurt ve burs sağlamasına rağmen farklı bir dilde farklı bir ülkede çok zorlandığını anlatıyor:

“Ben bu kadar avantajlı gelmeme rağmen bu kadar sıkıntı yaşadıysam, hiçbir şeyi belli olmadan gelen mülteciler ne kadar zorlanıyorduk kim bilir diyerek üniversite birinci sınıfta Afgan mültecilerle çalışmak istedim. Tam o günlerde, Ankara’dan Kayseri’ye giderken telefonda Farsça konuştuğumu duyan bir kadın yanıma geldi. Sarılarak ağlamaya başladı. ‘Dört gecedir çocuklarımla birlikte terminalde kalıyorum. Dil bilmediğimiz için derdimizi anlatamıyoruz’ dedi. Yardımcı oldum ve gardaki personellere numaramı verdim, ‘Böyle göçmenler olursa beni arayın yardımcı olayım’ dedim.”

DİL DERSİYLE BAŞLADI

Bu olay Hekmat’ın göçmenlerle çalışmasının başlangıcı olmuş: “Eşimle ne yapabiliriz diye düşündük ve ilk aşamada dil eğitimi verebileceğimize karar verdik. Bir yandan derslerim çok yoğundu, tıp öğrencisiydim. Hafta sonları ve akşamları kurs vermeye başladık. Sonra bizim gibi düşünen diğer Afganlar da dil eğitimlerine katıldı.”

SURİYELİLERE EL UZATTI

2011 yılında yaşanan Van depremi, Hekmat’ın göçmenlerle ilgili çalışmalarının ikinci dönüm noktası olmuş:

“Van’da deprem olunca çalışmalarımızı sadece Kayseri’de değil farklı şehirlerde de yürütmemiz gerektiğini fark ettik. Afgan Mülteciler Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği’ni kurduk. 2017 yılında ise Suriyeli mültecilerin sayısının artmasıyla sadece Afganlar değil hem Suriyeliler ile hem de yerel halkla çalışmaya ve sosyal uyum faaliyetlerine katkı sunmaya başladık. Şu anda 62 ilde 160 gönüllüyle çalışıyoruz. Kurulduğumuzdan beri 110 bin kişiye yardım ettik. Tercüme desteği, danışmanlık, kadınların istihdamını artırmak için çalışmalar, sosyal uyum gibi onlarca alanda proje ürettik.”

VEFA BORCU

Deprem döneminde de aktif bir şekilde çalıştık. 6 Şubat’ta deprem meydana geldiğinde yönetim kurulumuz AFAD ile birlikte Kahramanmaraş’a gitti. Bünyemizde gönüllü arama kurtarma ekibi bulunuyor. 12-13 gün boyunca arama kurtarma çalışmalarına katıldılar. 62 şehirde kan bağışı kampanyası başlattık. Türkiye’ye vefa borcumuzu ödemek istedik. İlaç desteğinde bulunduk. Gönüllü olarak çalışmak isteyen yabancılar ve mülteciler bize başvurdu. Bunlar Türkçe’ye çok hâkim, destek personeli olabilecek kişilerdi. Gelen başvurulardan 300 kişi gönüllü oldu biz de bu isimleri yetkili kurumlarla paylaştık. İçinde Arapça, Azerice ve İngilizce bilenler vardı. Sinop’ta göçmenler kendi aralarında 27 bin TL topladı ve AFAD’a teslim etmesi için göç idaresine verdi. Şimdi depremden etkilenmiş 320 mülteci aileye 2 aylık kira ve market desteği yapma projemiz var.

BEYAZ SARAY GÖREVLİSİ ŞAŞIRDI

Ödülü First Lady Jill Biden’ın elinden aldım. Çok büyük bir mutluluk ve onur duyuyorum. Ödülü 1 dakikada aldım ama bunun arka planı 20 sene yaptığım çalışmalar. Hem anadilim dışında farklı bir dilde okuyup doktor oldum. Bir yandan evliydim, evdeki sorumluluklarım vardı, çocuklarım vardı. Bir yandan da göçmenler için çalıştım. Çalışmaların takdir edilmesinden çok mutlu oldum. Ben Afganım ama Türkiye’de çalışmalarımı sürdürüyorum. Beyaz Saray çalışanı Beyaz Saray’a ilk girdiğimde bana, ‘Afgan bayrağını mı asmamızı istersiniz yoksa Türk bayrağını mı asmamızı istersiniz?’ diye sordu. ‘Ben her ikisini de istiyorum’ dedim. ‘Bu ödüllerde ilk kez oluyor’ dediler. Bir ödül ama iki bayrak var arkamda. İki bayrakla da gurur duyuyorum.