Terapi notları davalık oldu
Güncelleme Tarihi:
Özel bir klinikte çalışan psikiyatristin, hastasına ait tuttuğu terapi notlarını saklaması üzerine işveren tarafından hakkında dava açıldı. Türkiye Psikiyatri Derneği davaya tepki gösterirken, çok özel olan hasta-doktor ilişkisine ait olan bu notların başka bir doktor tarafından dahi görülmemesi gerektiğini savundu.
Özel bir psikiyatri kliniğinde çalışan Uzman Dr. Hande Karakılıç çalıştığı klinikten ayrılırken hastalarına ait psikoterapi notlarını da beraberinde götürdü. Bunun üzerine işveren "güveni kötüye kullanma" gerekçesiyle dava açtı. Bugün görülecek olan dava "hasta mahremiyeti" açısından da önem taşıyor. Anayasal hak olarak kanunlarla koruma altına alınan doktor-hasta ilişkisi ve bunun gizliliği nedeniyle bu dava Türkiye Psikiyatri Derneği'nin ve birçok uzmanın ve hastanın da tepkisini çekti. Bugün, Sıhhiye Adliye Sarayı Ankara 13. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülecek duruşma öncesi dernek kendi internet sitesinden yazılı bir açıklama yaparak şunları söyledi:
"HASTANIN ÖZEL HAYATI KORUNMALIDIR"
"Psikoterapi seanslarında hastanın çocukluk dönemi, cinsel yaşamı, yaşadığı travmatik olaylar gibi hastanın özel hayatının çekirdeğini oluşturan ve hekime duyduğu güven nedeniyle ona aktardığı çok hassas bilgiler yer almaktadır. Bunlar asıl olarak tedavi başvurusunda bulunan kişinin “özel yaşamı” anlamında bilgilerdir. Bu bilgiler tedavi ilişkisinin özelliği nedeniyle saklama zorunluluğu psikoterapiste bırakılmıştır ve psikoterapist için korunması zorunlu meslek sırrı niteliğindedir. Yani psikoterapistin açıklanmaya zorlanması bir yana, açıklaması ya da yeterince korumaması durumunda suçlanması söz konusu olacaktır.
"TERAPİ NOTLARI HİÇBİR KURULUŞA DEĞİL HEKİMLERE AİTTİR"
Öte yandan meslekleri ya da toplumsal konumları gereği, mahremiyet konusu bazı hastaların bir tedavi sürecine adım atabilmeleri için vazgeçilmez bir ön koşul olmaktadır. Tam da bu nedenle psikoterapi notları, hiçbir biçimde özel ya da kamusal herhangi bir sağlık kuruluşuna ait olmayıp, psikiyatri hekimlerinin sır saklama yükümlülükleri gereği üçüncü kişilerle paylaşamayacakları ve başka birine bırakamayacakları özel notlardır. Çünkü yaşam ve sağlık hakkının sağlanması için, hekimlere, kişilerin vücut ve ruh/zihin bütünlüğüne müdahalede bulunma hakkı tanıyan hekimlik mesleği, hekimler yönünden bazı yükümlülükleri de beraberinde getirmektedir. Hekime kendini bütünüyle açan hastanın sır veya kişisel veri niteliğindeki bilgilerinin saklanacağını ve rızası dışında üçüncü kişilerce paylaşılmayacağından emin olması, tedavinin olmazsa olmazı güven ilişkisinin kurulması için şarttır.
"HASTA DOSYALARI AYRI AYRI SAKLANIR"
Kurumlarda psikoterapi ve genel hasta bilgilerinin yer aldığı hasta dosyaları ayrı ayrı tutulmaktadır. Genel hasta notları artık bir çok kurumda elektronik ortamda tutulmaktadır. Genel hasta dosyaları bu nedenle zaten kurumda kalmaktadır. Bununla birlikte psikoterapi notlarının psikoterapistin alması, gizliliğinin korunması hekimin sır saklama yükümlülüğünün bir gereği olup suç oluşturmamaktadır.
"KANUNEN KORUMA ALTINDA"
Hekimlerin başlıca yükümlülüğü olan sır saklama yükümlüğü hastanın kişilik haklarının korunması bağlamında, Anayasa'nın 17. ve 20. maddeleri ve Medeni Kanun'un 24. Maddesi tarafından güvence altına alınmıştır.
"KANUNİ MECBURİYET OLMADIKÇA İFŞA EDİLEMEZ"
TPD Ruh Hekimliği (Psikiyatri) Meslek Etiği Kurallarının 6. maddesinde sır saklama yükümlülüğü düzenlenmiştir. Tıbbi Deontoloji Tüzüğünün 4. Maddesinin ilk fıkrasında "Tabip meslek ve sanatının icrası nedeniyle muttali olduğu sırları kanunu mecburiyet olmadıkça ifşa edemez." düzenlemesine yer verilmiştir. Hekimlik mesleği etiği kurallarının 9. maddesinde de buna paralel olarak hekimin hastasından edindiği kişisel bilgileri koruma borcu düzenlenmiştir. Türk Psikologlar Derneğinin Etik Yönetmeliği’nin 3.2. maddesi "gizliliğin korunması zorunluluğu", ilaveten 3.3. maddesi "elde edilen bilgilerin gizli tutulması" başlıkları altında sır saklama yükümlüğüne dair ayrıntıları düzenlemektedir.
Ayrıca hasta haklarının yönetmeliğinin 23. maddesinde de ‘Hukuki ve ahlaki yönden geçerli ve haklı bir sebebe dayanmaksızın hastaya zarar verme ihtimali bulunan bilginin ifşa edilmesi, personelin ve diğer kimselerin hukuki ve cezai sorumluluğunu da gerektirmektedir.’ denilerek sır saklama yükümlülüğü hasta yönünden bir hak olarak güvence altına alınmıştır.