Sinsi ölüm işbaşında

Kömür sobası zehirlenmesinden İstanbul'da son iki ayda dokuz kişi öldü

Bilinçsiz soba kullanımı can almaya devam ediyor. Kasımdan bu yana soba zehirlenmelerinden dokuz kişi öldü, zamanında hastaneye kaldırılan üç kişi zorlukla hayata döndürüldü. Maden Mühendisleri Odası'ndan Profesör Engin Arıoğlu ’’faciaların sebebi kalitesiz kömür değil, soba yakmasının bilinmemesidir’’ diyor.

İstanbul'da son iki ayda meydana gelen soba faciaları yine yanlış soba seçimi ve kullanımı sorununu gündeme getirdi. 'Sadece kalitesiz kömür kullanılan sobalar zehirler' gibi önyargıların yeni facialara davetiye çıkardığını vurgulayan Maden Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Prof. Dr. Ergin Arıoğlu, ‘‘Zehirlenme, sobalarda kullanılan kömürün tam yanmaması sonucu oluşan karbonmonoksit gazından kaynaklanmaktadır. Sobayı yakmayı bilmediğimiz için zehirlenmeler katlanarak artıyor. Kullanılan kömür türü ile zehirlenmenin hiçbir ilgisi yok’’ dedi. Toplumun, kömür zehirlenmelerinin nedeni konusunda bilgisiz olduğunu söyleyen Arıoğlu, tam yanmanın sağlanması için kullanılan kömürün yakılma yöntemi kadar, uygun soba seçiminin ve baca konumunun da yaşamsal önem taşıdığını ifade etti.

'Kömür Zehirlenmelerinin Baca Tasarımı Açısından İrdelenmesi ve İlkyardım İlkeleri' başlıklı bir kitap da yazan Arıoğlu, ‘‘Zehirleyici gazın sobadan odaya yayılması, zehirlenme olayına neden olmaktadır. Zehirlenmenin belirtisi, kandaki karbonmonoksit yoğunluğunun artması ve şiddetli baş ağrısıdır. Böyle durumlarda hemen oda havalandırılmalı, hasta hızla hastaneye ulaştırılmalıdır’’ diye konuştu.

Ne yapmalı?

Zehirlenmeye karşı önlemler

Prof. Arıoğlu, zehirlenmelerin önlenmesinde soba tasarımının önemine dikkat çekerek, ‘‘Sobanın hava girişi, yanmayan gazların dışarı atılmasını önleyecek boruları ve iç yan yüzeylerinde sıcağa dayanıklı tuğlaları olmalıdır. İmalatta kullanılan malzemenin kalitesi de önemlidir’’ dedi. Kömür yakarken bazı noktalara dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.

‘‘Linyit, uçucu madde bakımından zengindir. İdeali üstten yakılmasıdır. Bu yolla hem tam yanma gerçekleşir hem de eksik yanma sonucu çıkan karbonmonoksit azalır. İçinde uçucu maddesi az olan taşkömüründe, tam yanma için soba alttan tutuşturulmalıdır. Bu yolla tehlike önlenir, az kömürle çok ısı sağlanır.

Soba tamamen temizlenmeden yeni kömür atılmasının sık rastlanan bir uygulama olduğunu belirten bilimadamı, ‘‘Yeni atılan kömür, zehirlenmeye davetiye çıkartır. Çünkü, tam yanmaz. Oluşan karbonmonoksit etrafa yayılır’’ dedi. Arıoğlu, kış sezonuna başlamadan önce baca temizliğine özel önem verilmesi, baca gazlarının tüm analizinin yapılması, 'Yapıda Kalite Denetimi ve Sigortalaması' düzeninin acilen oluşturulması ve devletin prefabrikasyon yapı tekniklerinin konut alanında uygulanmasını teşvik etmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. Proje yapımı ve uygulamalarında, mimarlık ve mühendislik alanındaki çağdaş bilimsel tekniklerin yaşama geçirilmesi gerektiğini de söyleyen Mühendis Arıoğlu, ‘‘Baca sistemi çok düşük olan konutlarda, belediyelerin kış boyunca karbonmonoksit ölçerlerle durumu izlemesi gerekir. Yoksa, çarpık kentleşmenin ürünü olan gecekondularda sıkça rastlanan soba zehirlenmelerinin dramatik sonlarını görmeye devam ederiz’’ dedi.

Uykuda öldüler

İstanbul'da, son iki ayda meydana gelen soba facialarında, benzer şekillerde

dokuz kişi hayatını kaybetti.

İşte son 67 günün kurbanları:

8 Kasım: Malazgirt İlköğretim Okulu öğrencisi Selahattin Geçit (14), kuşu Maviş'le beraber odasındaki sobadan zehirlenerek öldü. Semt sakinleri, Bağcılar bölgesinde

esen ters rüzgarın daha önce de birçok ölüme neden olduğunu söyledi.

9 Kasım: Kartal Samandıra'da, yattıkları odadaki sobanın boru çıkışını kapatarak uyuyan Ayfer Demirtaş (20) ve kızı Bahar (1) zehirlendi. Sabah kayınvalide Döne Demirtaş tarafından bulunan anne ve kızı hastaneye kaldırıldı. İkisi de saatler önce ölmüştü.

1 Aralık: Halkalı Altınşehir'de sobadan zehirlenen Derin çifti, sabah komşuları tarafından baygın bulundu ve

hastaneye kaldırıldı. Beş aylık evli çiftten İlkay Derin (22) öldü, eşi Cevat Derin güçlükle yaşama döndürüldü.

2 Aralık: Eşi ve çocuklarını memleketi Zonguldak'a gönderen Tahsin Özbay (50) akşam sobayı yakıp yattı. Cesedi sabah,

işe gitmemesi üzerine harekete geçen arkadaşları tarafından bulundu.

3 Aralık: Yıldız Ailesi, Bağcılar'daki evlerinde sobayı kömürle doldurup uykuya daldı.

Sabah duman içinde uyanan aile bireylerinden baygın bulunan Hacer Yıldız (42), Ziya (16), Bayram (15) hastaneye kaldırdı. Hacer ve Ziya Yıldız öldü.

6 Kasım: Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'nde görevli polis memuru Bahattin Ayverdi'nin işe gelmemesinden şüphelenen arkadaşları, polis memurunun Zümrütevler'deki evinin kapısını kırdılar. Bahattin Ayverdi ve yedi aylık oğlu Furkan ölmüştü. Eşi Asiye Ayverdi (24) doktor müdahalesiyle hayata döndürüldü.

Ve dün... Ümraniye'deki evlerinde, sobadan sızan gazdan zehirlenen Sakine Eser (8) öldü, kardeşleri Suna (4), Sakin (5) ve annesi Zeynep (28) kaldırıldıkları Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde tedavi altına alındı.