Şapkayı attık
Güncelleme Tarihi:
Tütünüyle ünlü olup, bir sigara gibi duman duman yanan Bitlis, bu seçim büyük bir ilke imza atmış... Adı Bitlis'le özleşleşen Kamran İnan artık Van'dan aday... Onu eleştirenler, ‘‘Kamran Bey yıllarca yurt dışında bir otele kapanıp, Bitlis'te seçimleri yönlendirirdi. Şapkasını gönderir, biz onu milletvekili seçerdik. Şimdi şapkayı Van'a attık’’ diyorlar.
Arazi yarım metre kar altında. Kış güneşiyle öpüşen asfalt ise kupkuru. Her kış kardan haftalarca kapanan, iki yanında reflektörlü yüksek demir çubuklar dizili karayolundan geçiyoruz.
Yol göstermenin yanında, kar kalınlığını ölçmeye de yarayan çubukların dibi görünüyor. Van Büro Şefimiz Sadık Kaplan, ‘‘Doğu'da bu kış bahar oldu. Karayolları da kârda’’ dedi.
GÜN, TERZİNİN GÜNÜ
Rampayı inip Bitlis'e girdik, parti bayraklarıyla süslü caddeleri dolaşmaya başladık. İşyerleri yeni açılmış. Parti binalarından, lider ve aday afişi taşıyor. Birkaç görevli, geceden kalan izmaritleri süpürüyor, boş bardakları topluyor. Siyasilerle görüşmeyi sonraya bırakıp, çarşıyı dolaşmaya başladık.
Önümüze çıkan işyerinin bir terzihane olduğunu görünce şaşırdık. Siz 'tarihe karıştı' deyin, terzilik burada altın çağını yaşıyor. Bitlis'te 30'dan fazla terzihane var. Konfeksiyon yok gibi. Herkes özel dikim elbise giyiyor. Dikim ücreti 25 milyon lira. Parana göre kumaş seç.
Tarih boyunca önemli bir ticaret merezi olan Bilis'te, terzilerin dışında hayatından memnun esnaf yok. Terör, burada güzel olan ne varsa bitirmiş.
Tütünüyle ünlü Bitlis, bir sigara gibi duman duman yanıyor.
Boşaltılan köyler, işsizlik, çaresizlik ve bezginlik. Beyaz eşyadan petekli bala kadar vitrinler, depolar ve tezgahlar dolu ama müşteri yok.
Lokantalar sinek avlıyor. Ünlü büryan (yöreye özgü kebap) salonları boş.
Bitlis'te tarım demek tütün demek. Biz oradayken Tekel tütün alımını başlattı. Üretici, verilen fiyatla fazla ilgilenmiyor. Onun derdi kota. Adam 1 ton, 1.5 ton tütün üretmiş. Tekel bunun 150 kilogramını alıyor. Tüccara satsın desen, burada tüccar yok. Kotayı neden aştın dediğinizde, ‘‘20 nüfusum var, tek bildiğimiz tütün. Ekmeyip de ne yapayım’’ diyor.
PORTAKAL HİKAYESİ
ANAP, adı Bitlis'le özdeşleşen Kamran İnan'ı Van'a kaydırınca bu partinin listebaşı adayı DYP'den transfer Edip Safder Gaydalı olmuş. İkinci sırada ise Bitlis-Van Karayolu'nu genişletme ihalesini alan Nuri Dağdağan var. Kamran İnan'ın yeğeni Ömer Adnan Hüseyni, bu ikilinin önünü kesmek için bağımsız aday olmuş.
Söz Kamran İnan'dan açılmışken, söyleneni aktaralım. Onu eleştirenler, ‘‘Kamran bey yıllarca yurt dışında bir otele kapanıp, Bitlis'te seçimleri yönlendirirdi. Şapkasını gönderir biz onu milletvekili seçerdik. Şimdi şapkayı Van'a attık’’ diyor.
İnan için bir de portakal hikayesi anlatılıyor. Nasıl olmuşsa Kamran bey 1995 seçiminde Bitlis'e uğramış. Mitingte, ‘‘Benim bir arkadaşım vardı. Portakal görmeden öldü. Şimdi her Bitlisli portakalı biliyor’’ diyerek seçim bölgesini nasıl kalkındırdığını anlatmış.
FP, Bitlis'te iki milletvekilini yine listenin ilk iki sırasına almış. Zeki Ergezen listebaşı, Abdülhaluk Mutlu ikinci sırada.
İnan'ın şapkası kadar, Ergezen'in canavarı da ilginç. Van Gölü'nde canavar var mı, yok mu tartışması yapılırken Ergezen, ciddi ciddi açıklama yaparak, ‘‘Eşimle Ahlat'a giderken gölde iki canavar gördük. Biri erkek, diğeri dişiydi’’ demişti. Bitlisliler, ‘‘Canavar tamam da, Zeki bey dişisini erkeğini nasıl bildi’’ diye soruyor.
DYP VE HADEP
DYP'liler ise Gaydalı'dan ağızları yandığı için, seçildikten sonra partide kalacak adaylarla yola çıktıklarını söylüyor. Eğitimci Yahya Çevik ilk, meslektaşı Metin Çetin ikinci sırada. Bu parti belediye başkanlığına Muzaffer Geylani'yi aday gösterdi. Geylani, daha önce CHP ve ANAP'tan da başkan seçilmiş.
Bitlis'te HADEP'in de seçimde belirleyici rol oynayacağı konuşuluyor. Ülke barajını aşması halinde, Bitlis'te en az 2 milletvekili çıkaracağı söyleniyor. HADEP'in belediye başkan adayı, öldürülen Özgür Gündem Gazetesi muhabiri Ferhat Tepe'nin babası İshak Tepe. Aynı zamanda Parti Meclisi üyesi. Eşi Zübeyde Tepe İstanbul'da 'Cumartesi Anneleri' grubunun öncüsü.
Çarşıya çıktıklarında polis kuşatmasına alındıklarını, şoförlere baskı yapıldığı için taksi bile tutamadıklarını söyleyen HADEP'liler, 'mazlumuz' diyor. HADEP'in baraj korkusuna kapılırsa son anda seçime girmeyip, önceden gösterdiği bağımsız adayları Meclis'e sokmaya çalışacağı konuşuluyor.
Sözün özü, Bitlis'te de feodal yapı ve aşiretler siyasete damgasını vuruyor. Adaylar böyle saptanıyor, oylar böyle kanalize ediliyor.