Ruslar da bize silah satmak istiyor

Başbakan Yılmaz'ın ABD Yönetimi ile gerçekleştirdiği yoğun temas maratonunda en gergin anlar geçen perşembe günü Savunma Bakanı William Cohen ile görüşmesinde yaşandı. Gerilim, Cohen'in insan hakları alanındaki eleştirel bir dille konuşması, Yılmaz'ın da kendisine karşılık vermesinden kaynaklandı.

Tartışma, ABD Kongresi'nin Türkiye'ye silah satışlarına getirdiği kısıtlamaların görüşülmesi sırasında çıktı. Halen ilişkilerdeki en sıkıntılı konu, ABD Yönetimi'nin Türkiye'nin açtığı saldırı helikopteri ihalesine katılmak isteyen Sikorsky ve Bell gibi ABD şirketlerine pazarlama ve satış lisansı vermemesi. Amerikan Yönetimi'nin güçlüğü, helikopterlerin Güneydoğu'da kullanılacağını gerekçe göstererek engelleme yapan Kongre'den kaynaklanıyor. Sonuçta ABD Yönetimi, ihaleye girmek isteyen silah yapımcısı şirketlerle insan hakları engelini koyan Kongre arasında sıkışıp kalıyor. Yönetim ihaleye son başvuru tarihi olan 31 Aralık'a kadar bu izni vermezse, ABD şirketleri devre dışı kalacak ve Avrupalılar’ın önü açılacak.

Yılmaz, Cohen'le görüşmesinde yönetimin Kongre engelini aşmak için çaba sarfetmesini ve silah üreticilerine hiç olmazsa ihaleye katılabilmeleri için ön koşul olan pazarlama lisansı vermesini istedi. Cohen ise pürüzün aşılabilmesi için Türkiye'nin insan hakları alanında ilerleme sağlaması beklentisini açtı. Türk tarafında rahatsızlık yaratan nokta, Cohen'in, Leyla Zana'nın ve tutuklu gazetecilerin durumunu da gündeme getirmesiydi. Yılmaz, Cohen'e, Türkiye'nin önümüzdeki 30 yılda yaklaşık 150 milyar dolar tutarında silah alımı yapacağını belirtip ‘‘Siz bilirsiniz...’’ mesajını verdi. Yılmaz, yanıtında ABD Savunma Bakanı'nın damarına basmak için şu sözleri de sarfetti:

‘‘Yönetim tutumunu değiştirmediği takdirde kaybeden taraf Amerikan şirketleri olur. Rusya Başbakanı Çernomırdin geçen hafta Ankara'daydı. Rusya da Türkiye'deki savunma sanayii ihaleleriyle yakından ilgili ve ilginç teklifleri var.’’