Rus uzmanlardan nükleer uyarısı
Güncelleme Tarihi:
Japonya’da deprem ve tsunaminin vurduğu Fukuşima nükleer santralinde radyasyonun yayılmasını önleme çalışmaları sürerken, binlerce kilometre ötede, Moskova’da, Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, nükleer enerjinin güvenliğiyle ilgili artan sorulara yanıt verdi.
Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor
“Durum ortada. Nükleer santrallerin yerini, planlarını ve doğru seçerseniz, nükleer enerji güvenidir” diyen Medvedev, bu koşulların sağlanması halinde atom enerjisinin tamamen güvenli ve insanlık için fazlasıyla faydalı olduğunu belirtti.
Medvedev, bu açıklamayı 16 Mart’ta Başbakan Tayyip Erdoğan’la Akkuyu’da inşa edilecek nükleer santralle ilgili planları teyit ettikten sonra yaptı. Ancak Türkiye, Japonya gibi deprem bölgesi ve Rusya’nın inşa edeceği santral aktif bir fay hattından sadece 25 kilometre uzaklıkta.
Yine de Medvedev, “en yıkıcı deprem” halinde bile Rus reaktörlerinin dayanacağının sözünü verdi. Erdoğan da projenin “tüm dünya için bir model olacağını” söyledi.
Bu anlaşmalar kısmen Kremlin’in 1991’de komünizmin yıkılmasıyla ağır darbe alan nükleer endüstriyi yeniden canlandırma girişiminin bir parçası. Moskova Japonya’nın ABD’nin 1960’larda tasarladığı Fukuşima nükleer santralindeki krizden faydalanmaya çalışıyor gibi geliyor. Rusya 1986’daki Çernobil’den bu yana tesislerini ciddi anlamda geliştirdiğini söylüyor.
Çernobil’deki Sovyet tasarımı reaktörlerin aksine yeni versiyonlar Fukuşima’dakine benzer koruma yapıları içeriyor. Yeni Rus planlarında enerji akışı kesilse de çalışacak pasif soğutma sistemleri de bulunuyor.
Ancak Medvedev’in yorumları çevrecilerden eleştiri toplamayı sürdürüyor. Örneğin Norveç merkezli çevre örgütü Bellona’dan Aleksandr Nikitin, ilerlemelere rağmen güvenlik bir nükleer reaktör olmadığını söyledi.
Nikitin, “Bir reaktörü güvenli hale getirecek bütün koşulları öngörmek imkansız. Arabanız gibi düşünün, eninde sonunda bozulacağını bilirsiniz. Dolayısıyla birileri nükleer santral güvenli, kaza olmaz derse, yalan söylüyor demektir” dedi.
Rusya’nın Federal Atom Enerjisi Ajansı Rosatom, Hindistan, Bulgaristan ve İran dahil 14 ülkede nükleer santraller inşa ediyor. İran’ın Buşehr nükleer santrali de üç tektonik düzlemin kesişim noktasında yer alıyor. Bölge 2002 yılında 4.6’lık bir depremle sarsılmıştı. Nikitin benzer bir durumda yeni bir felaket olabileceğini belirtti.
“Japonya’da gördüğümüz üzere, bütün gelişmeleri teorik olarak tahmin etmek mümkün değil” diyen Nikitin, kazaların kontrol edilemez durumlara yol açan zincirleme reaksiyonlar yaratabileceğini söyledi.
Rusya aynı zamanda içeride de nükleer reaktörler üretiyor. Beş yıl kadar önce, Rosatom, 2030 yılına kadar 40 reaktör inşa etme planını duyurdu ancak o günden bu yana programda önemli sınırlamalara gidildi.
Liberal Yabloko Partisi’nin Yeşil Rusya grubundan nükleer uzman Aleksei Yablokov programı, “gerçekçilikten uzak” olarak nitelendirdi. Yablokov, “Son 20 yılda böyle beş programımız vardı. Hiçbiri tamamlanmadı” dedi.
Yablokov, dünya kaygıyla Japonya’daki felaketi izlerken Rusya’nın nükleer reaktör inşaatları için anlaşmalar yapmasının uluslararası kamuoyu için bir çağrı olması gerektiğini söyledi.
Dünyanın doğal gaz rezervlerinin üzerinde oturan bir ülke için nükleer enerji seçeneği saçma görünebilir. Ancak Rusya yurtiçinde sübvanse edilen satışlardan kazandığından fazlasını ihracattan kazanıyor. Hatta Gazprom yeni nükleer reaktörler için finansmanını artırdı.
Nikitin, Rusya’nın nükleer enerji planlarının yetkililerin kar arzusuyla çizilmesini eleştirdi. Rus uzman, “Bu santrallere ihtiyacımız yok, hiç mantıklı değil” dedi.
Uzmanlar ayrıca Rosatom’un var olan nükleer santralleri son kullanım tarihlerinin çok sonrasında kullanmaya devam ederek ateşle oynadığı uyarısını da yaptı.
Çernobil’in 25’inci yıldönümüne çok az kaldı, uzmanlar o günden bu yana pek bir şey değişmediğinden endişeli.
RFE/RL'de yer alan "Experts Deny Russia's 'Safe' Nuclear Reactor Claims" başlıklı haberden derlenmiştir.
http://www.facebook.com/#!/HurriyetPlanet
Planet'i Twitter'da takip etmek için:
http://twitter.com/HurriyetPlanet