Referandum 21 Ekim’de
Güncelleme Tarihi:
Anayasa Mahkemesi, merakla beklenen kararını açıkladı ve Anayasa paketinin iptali için CHP ile Cumhurbaşkanı Sezer’in yaptığı 3 başvuruyu reddederek referandumun önünü açtı. Referandum tarihi 21 Ekim olarak belirlenirken, seçimlerin 4 yılda bir olması da kesinleşti.
ANAYASA Mahkemesi, Cumhurbaşkanını halkın seçmesi ve seçimlerin 4 yılda bir yapılmasına ilişkin Anayasa paketinin iptali istemiyle Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve CHP tarafından yapılan 3 ayrı başvuruyu dün reddederek, referandumun önünü açtı. Referandum tarihi 21 Ekim olarak belirlenirken, seçimlerin 4 yılda bir olması da kesinleşti.
CHP, Anayasa Mahkemesi’ne iptal için 2 ayrı başvuru yaptı. Birincisi, paketin "Anayasa’ya aykırı eylemli içtüzük değişikliği" niteliğinde olduğu iddiasıyla hazırlandı. İkincisi ise paketin "Anayasa’ya şeklen aykırı" olduğuna ilişkindi. İkinci başvuruda belirtilen gerekçe nedeniyle, Cumhurbaşkanı Sezer de mahkemeye iptal başvurusu yapmıştı. CHP’nin ilk başvurusu ayrı, CHP ve Sezer’in paketin "Anayasa’ya şeklen aykırı" olduğuna ilişkin iki ayrı başvurusu ise birleştirerek görüşüldü.
Mahkeme, paketin içtüzük değişikliği niteliğinde olduğu iddiasına ilişkin başvuruyu "yetkisizlikten" oybirliğiyle reddetti. Paketin 1. maddesinin Anayasa’da aranan 3’te 2 çoğunluk olan 367 yerine 366 oyla geçtiği ve bunun Anayasa’ya şeklen aykırılık taşıdığı yönündeki başvuru 5’e karşı 6 oyla reddedildi. 6 üye, paketinbütününe ilişkin yapılan oylamada 367 oyu yeterli buldu. 1. maddenin 366 ile geçmesinin bütünü sakatlamayacağı kararı alındı. Başkanvekili Haşim Kılıç, Anayasa değişikliklerine ilişkin iptal kararlarının ancak 3’te 2, yani 7 oyla alınabildiğine dikkat çekerek, "7 iptal oyu çıkmış olsaydı bu paketin yürürlüğü söz konusu olmayacaktı" dedi.
OYLARIN DAĞILIMI
İptal yönünde oy veren 5 üye, Şevket Apalak, Necmi Özler, Mustafa Yıldırım, Mehmet Erten ve Fulya Kantarcıoğlu oldu. Ret yönünde oy kullanan 6 üyenin isimleri ise şöyle: Başkanvekili Haşim Kılıç, üyeler Sacit Adalı, Ahmet Akyalçın, Osman Paksüt, Serdar Özgüldür, Serruh Kaleli. Kararı açıklayan Kılıç, "Bu karar Cumhurbaşkanı halkın seçmesine vize anlamına mı geliyor?" sorusu üzerine, "Şüphesiz tabii. Şu anda halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazete’de yayımlanmış olan bu Anayasa değişikliğine ilişkin paket yürürlüğünü sürdürüyor" dedi. Kılıç, bundan sonraki süreçle ilgili sorulara ise "O bizim dışımızda. Seçimlerden sonra Meclis, karar verecek" cevabı verdi. Karardan sonra cumhurbaşkanını halkın seçmesi referanduma götürülecek. Referandum sürecini 45 güne indiren paketi Sezer veto ettiği için, referandum mevcut olan Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasına ilişkin 3376 sayılı kanunun 2. maddesine göre, 120 gün sonra yapılacak. Süreç, Sezer’in Anayasa değişikliğini Resmi Gazete’de yayınlandığı 16 Haziran’da başladı. Bu nedenle referandum 21 Ekim’de yapılacak. YSK Başkanı Muammer Aydın, hazırlıklara başladıklarını belirterek, "Karar bize ulaştı. Uzun süre var zorlanmayız" dedi.
TEKRAR DEĞİŞİR Mİ
Referandum tarihi, 22 Temmuz seçimlerinde yeni Meclis’in oluşmasından sonraya rastlayacağı için, yeni Meclis’in aritmetiği de bunda önem taşıyacak. Yeni Meclis, referandum konusunda yeni düzenleme yapabilir. Ancak bir değişiklik yapılmaz ve referandumda Cumhurbaşkanını halkın seçmesi kabul edilirse de bu durumda bir sonraki cumhurbaşkanını halk seçebilecek. Burası tartışmalı. Bazı hukukçular "Yeni Meclis, 11. Cumhurbaşkanını Parlamento’da seçmek zorunda" diyor. Bazıları ise referandumun beklenebileceği görüşünde. Ancak ağırlıklı görüş, ancak 12. Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçilebileceği yönünde. Meclis’te 11. Cumhurbaşkanı seçiminde 367 bulunmaması halinde ise yeniden seçime gidilmesi gerekecek.