Preveze Deniz Savaşı nedir? Preveze Deniz Zaferi önemi, nedenleri ve sonuçları

Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini belirlemede Preveze Deniz Savaşı büyük öneme sahiptir.

Preveze Deniz Savaşı Tarihi

Preveze Deniz Savaşı 27 Eylül 1538 tarihinde Barbaros Hayrettin Paşa'nın Andrea Doria komutasındaki Haçlı kuvvetlerini yendiği deniz savaşıdır. Savaşı Osmanlı Devleti büyük bir zafere imza atarak kazanmıştır. Savaş sonucunda Akdeniz'deki askeri üstünlük tamamen Osmanlılara geçmiştir.

Preveze Deniz Savaşı'nın Özeti

Barbaros Hayreddin Paşa Osmanlı Devleti'nin hizmetine girmesi ile "kaptan-ı derya" olmasından sonra Avrupa devletleriyle olan deniz savaşları şiddetlendi. Osmanlı donanması Balear adalarına ulaştı ve Ege Denizi’ndeki Venedik’in elinde bulunan pek çok adayı ele geçirdi. Girit’in birçok kalesine ve köyüne ulaşıldı. Bunun üze­rine Avrupa donanmaları Türklere karşı birleşme düşüncelerine kapılmıştır.

Avrupalılar karada elde edemedikleri başarıyı denizde elde etmeyi ve denizlerde egemen olmayı düşünmüştür. Barbaros Hayrettin Paşa Ege adalarına yönelerek Ege Denizi'nde iyice üstünlük kurdu. Venediklilerin Ege Denizi'nde hiç üssünün de kalmaması sebebiyle Venedik, Floransa, Malta, Ceneviz, İspanya ve Portekiz birleşerek bir haçlı donanması oluşturdu.

Haçlı donanması oluşturulunca mey­dana gelen donanmanın başına Andrea Do­na getirilmiştir. Osmanlı Devleti’nin denizlerde hâkimiyet kurabilmesini engellemek maksadıyla da bu deniz ordusu Osmanlı Donanması'nın üzerine yönelmiştir.

Haçlı donanması Korfu ada­sında toplandıktan sonra Preveze kale­sini kuşattı. Preveze, düşman donanması tarafından bombalandığı esnada Barbaros Hayrettin Paşa İstanköy (Kos) körfezindeydi. Durumu öğrenir öğrenmez Eğriboz (Euboia) adasında Khalkis limanına ulaştı. 20 par­çalık bir donanma ile birlikte Turgut Reis’i Preve­ze’ye gönderdi.

Andrea Doria komutasında ve 602 gemiden oluşan haçlı donanması 122 adet gemiden oluşan Osmanlı donanmasıyla karşı karşıya geldi. Osmanlı donanmasının merkezine Bar­baros Hayreddin Paşa, donanmanın sağ kanadına Sa­lih Reis, sol kanadına ise Seydi Ali Reis ku­manda ediyordu. Çetin mücadelelerin ardından Osmanlı ordusu karadaki gibi denizlerde de kendini göstermiştir.

Haçlı donanmasının 128 büyük gemisi etkisiz hale getirilmiş ve de Haçlı donanması geri çekilmek zorunda kalmıştır. Bu deniz savaşı Osmanlı adına çok büyük bir zaferle sonuçlanmıştır.

Preveze Deniz Zaferi'nin Önemi

Preveze Deniz Zaferi'nin ardından Akdeniz, bir Türk gölü hâline gelmiştir. Osmanlı gücü ve Barbaros Hayrettin Paşa'nın taktiksel zekâsı zaferi getirmiştir. Avrupa krallarının desteğinde hüküm süren deniz korsanlığının önüne geçilmiştir. Ayrıca deniz seyahati deniz ticareti ile sahildeki halkın yaşantısında emniyet ve huzur sağlanmıştır. Kuzey Afrika’daki İslâm devletleri Avrupalı devletlerin yarattığı tehlikelerden de korunmuştur.

Preveze Deniz Savaşı'nın Nedenleri ve Sonuçları

Preveze Deniz Savaşı'nın nedenleri şu şekildedir:

Nedenleri 

 - Osmanlı Devleti’nin Avusturya ile mücadele etmesinden yararlanılmak istenmiştir.

 - Korfu Adası'nın kuşatılması etkili olmuştur.

 - Osmanlı Devleti Ege Denizi’ni tamamen kontrolü altında tutmak istemiştir.

 - Avrupalı devletler denizlerde başarı elde etmek istemiş ve Osmanlı ilerlemesini durdurmak istemiştir.

 - Haçlı donanması oluşmuş ve Osmanlı'nın üzerine yönelmiştir.

 Preveze Deniz Savaşı'nın sonuçları ise şunlardır:

Sonuçları 

 - Akdeniz bu zaferle birlikte bir Türk gölü haline gelmiştir.

 - Akdeniz bütünüyle Osmanlı Devleti'nin egemenliği altına girmiştir.

 - Suriye ile Mısır deniz yollarının güvenliği sağlanmıştır.

 - Mora, Venedik ve Dalmaçya kıyılarındaki birçok kale Osmanlı Devleti’ne bırakılmıştır.

 - Venedik savaştan sonra Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ödemekle yükümlü kılınmıştır.

 - Savaşın ardından Osmanlı donanması 16. yüzyılın sonlarına kadar Akdeniz’deki en güçlü donanma haline gelmiştir.

 - Preveze Deniz Zaferi'nin yıl dönümü olan 28 Eylül günümüzde her yıl "Türk Denizcilik Günü" olarak kutlanır.