Öğretmenim 151 yaşında

Batılı anlamda öğretmen yetiştirmek üzere ilk okul, 151 yıl önce kuruldu. Darülmuallim, muallim mektepleri, köy enstitüleri, eğitim enstitülerinden, bugün eğitim fakültelerine geldik.

Selçuklular döneminde başlayıp Osmanlılarda da süren ‘medrese merkezli ve dini öğretim’ ağırlıklı politikalar, Tanzimat döneminde değiştirildi. İlk kez ‘Batılı’ anlamda öğretmen yetiştirmek amacıyla 16 Mart 1848'de İstanbul'da ‘Darülmuallim’ isimli okul açıldı. 1908 yılına girerken bu okulların sayısı 31'e ulaştı. Darülmuallimat ve Darülmuüllimin-i Aliye de, Cumhuriyet öncesi dönemde, öğretmen okullarının önemli halkalarını oluşturdu.

CUMHURİYET DÖNEMİ

Öğretmen okulları, doğrudan Maarif Vekaleti'ne bağlandı. Böylece, önceki dönemden devralınan 7'si kız, 13'ü erkek toplam 20 öğretmen okulunda ‘ilkokullar’ için öğretmen yetiştirilmeye başlandı.

1926'da çıkarılan yasa ile öğretmen okulları şehirlerdeki ilkokullara öğretmen yetiştiren ‘İlk Muallim Mektepleri’ ile köy ilkokullarına öğretmen yetiştiren ‘Köy Muallim Mektepleri’ olmak üzere iki sınıfa ayrıldı.

KÖY ENSTİTÜLERİ

1930'lu yıllarda ülke nüfusunun yüzde 82'sinin köylerde yaşaması, köy ve köylülerin sosyo-ekonomik ve kültürel yönden kalkınmasının gerekliliğini gören Cumhuriyet hükümeti, kısa soluklu sürecek bir ‘reform’a imza attı.

17 Nisan 1940'ta Köy Enstitüleri Yasası çıkarıldı. Köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek amacıyla, kentlerden uzakta ve kırsal çevrelerde inşa edilen köy enstitülerinin sayıları zamanla 21'e ulaştı. Köy enstitüleri, öğretmen yetiştirme politikaları içinde ‘milli’ bir model oldu. Ancak, 1953'te kapatılarak, 6 yıllık ‘ilköğretmen okulu’ adıyla yeniden yapılandırıldı.

‘İHTİSAS MESLEĞİ’

Öğretmen yetiştirme politikalarında bir önemli değişiklik de, 1973'te yürürlüğe giren Milli Eğitim Temel Yasası ile gerçekleştirildi. Bu yasayla, öğretmenliğin, ‘‘özel bir ihtisas mesleği’’ olduğu vurgulanarak, yeniden tanımı yapıldı.

YÜKSEK ÖĞRETMEN

Eğitim enstitülerinin ilki, 1926 yılında Konya'da ‘Orta Muallim Mektebi’ adıyla kuruldu ve 2 yıl sonra da Ankara'ya nakledildi.

Yine 1924-1925 öğretim yılında, İstanbul Darülmuallimin-i Aliyesi Ali Kısmı'nın devamı olarak Yüksek Öğretmen Okulu eğitim öğretime başladı. 1978-79 öğretim yılında kapatıldı.

2 ve 3 yıllık eğitim enstitülerinin öğrenim süresi 4 yıla çıkarıldı ve isimleri de Yüksek Öğretmen Okulları olarak değiştirildi.

VE YÖK KURULDU

İlkokul öğretmeni dahil bütün öğretmenlerin lisans seviyesinde öğrenim görmeleri, YÖK'ün 1989'da aldığı kararla, 1989-90 öğretim yılından itibaren uygulamaya konuldu.