Nobel kazandı, tartışma yarattı

Yayın dünyası, Nobel Edebiyat Ödülü'nün açıklanmasının ardından ÅŸaÅŸkınlık yaÅŸadı. Ä°lgili çevreler, Amerikalı John Updike ve Philip Roth ile Kanadalı Margaret Atwood'u ÅŸanslı görürken, ödül. adaylar arasında adı bile geçmeyen Avusturyalı Elfriede Jelinek'in oldu. Bu ÅŸaÅŸkınlığın en önemli sebeplerinden biri 57 yaşıdaki Avusturyalı yazar Elfriede Jelinek'in münzevi bir hayat yaÅŸaması ve ana dili Almanca olan ülkeler dışında çok fazla tanınmıyor olması.  Aslında Jelinek, ülkesinde de baÅŸta muhafazakarlar olmak üzere bazı kesimlerin sert eleÅŸtirilerine maruz kalan bir yazar. Eserlerinde, kadınların ezilmesine, toplum baskısına yönelttiÄŸi  acımasız eleÅŸtiriler özellikle orta sınıf Avusturyalıları rahatsız ediyor. Jelinek'in eserlerinde cinsellik ağırlıklı olarak kendini hissettiriyor. Yazar, kadınların, erkeklerin ve kapitalizmin baskısı altında nasıl ezildiÄŸini göstermek için bu yolu tercih ettiÄŸini söylüyor. Ancak onun eserlerindeki sıradan bir cinsellik deÄŸil, zaman zaman okuyanların ürpertecek kadar yoÄŸun bir sado- mazoÅŸizm ve röntgencilik ağır basıyor. Jelinek'in en çok bilinen kitaplarından biri olan ve ülkemizde Piyano adıyla yayınlanan Piano Teacher (Piyano Öğretmeni) sıradışı yönetmen Michael Haneke tarafından sinemaya uyarlamıştı. Kendi iniÅŸli-çıkışlı yaÅŸamından izler taşıyan bu roman Jelinek'e yönelen eleÅŸtirilerin en çarpıcı örneÄŸi olarak gösteriliyor. Kitap, bastırılmış cinselliÄŸini kendine fiziksel zarar vererek tatmin etmeye çalışan orta yaÅŸlı bir piyano öğretmeninin öyküsünü anlatıyordu. Bu arada ülkemizde Everest tarafından yayınlanan kitabın, müstehcen bulunarak toplatıldığını da hatırlatalım.  Jelinek'in Ä°ngiliz yayıncısı Peter Ayrton onun hakkında "Jelinek zor bir yazar. Kitapları da tartışmalar ve çatışmalarla dolu. Jelinek, kitapları, bir fincan kahve eÅŸliÄŸinde rahatça okuyabileceÄŸiniz bir yazar deÄŸil" diyor. FRANKFURT KÄ°TAP FUARI'NDA DA ÅžAÅžKINLIK YARATTI Jelinek'in Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanması, ÅŸu sıralar dünyanın önde gelen yayıncılarını ve yazarlarını buluÅŸturan Frankfurt Kitap Fuarı'nda da ÅŸaÅŸkınlık yarattı. Frankfut Kitap Fuarı'na katılan Ä°ngiliz yayıncılardan biri "Elfriede Jelinek'in kim olduÄŸu hakkında bir fikrim yok" dedi. Ä°ngiltere'nin önde gelen yayıncılarından biri de "Bunun Ä°sveç'teki seçici kuruldan beklenen bir davranış" olduÄŸunu söyledi. Jelinek'in Almanya'daki yayıncısı Arnulf Conradi ise bu konudaki görüşlerini öyle açıkladı: "Bu duygusal bir seçim. Çünkü, Nobel Komitesi son derece tutucu. Buna gerçekten inanamıyorum ama Jelinek harika bir yazar ve bu entelektüelliÄŸin, yaratıcılığın ödüllendirilmesi için mükemmel bir yöntem." Â