Müze şehir: Şanlıurfa

Şanlıurfa'da dini mimari tarzında tarihi değere sahip 39 cami, 5 kilise, 1 namazgah ve 7 tekkenin bulunduğu bildirildi.Harran Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cihat Kürkçüoğlu,  GAP Bölgesi'nde topografik yapısını yüzyıllardır koruyabilmiş tek şehrin Şanlıurfa olduğunu söyledi. Örencik Köyü yakınlarındaki Göbekli Tepe'deki arkeolojik kazılarda Neolitik Çağ'a ait bulgular elde edildiğini belirten Kürkçüoğlu, “Söz konusu bulgular, Şanlıurfa'nın mimarlık tarihinin başladığı şehir olduğu düşüncesini desteklemektedir” dedi. Geçmişten beslenen mimari geleneğin, günümüzde zengin mimari örnekleriyle süslendiğine dikkati çeken Cihat Kürkçüoğlu, şöyle konuştu: “Kentte dini mimari tarzında tarihi değere sahip 39 cami, 1 namazgah, 7 tekke ve 5 kilise yer alıyor. Şanlıurfa bu yönüyle Anadolu'daki sivil mimari örneklerinin en önemlilerine sahip ender şehirlerden biridir. Geçmişte yapılan yüzlerce tarihi eser incelendiğinde, plan olarak birbirinden farklılık gösteriyor. Bu da kentte sivil mimarinin ulaştığı seviyeyi gözler önüne seriyor.” MİMARİ ESER ZENGİNLİĞİŞanlıurfa Valiliği'nin web sitesinde ise Hazreti İbrahim'in doğduğu, Hazreti Eyyub'un yaşadığı ve Hazreti İsa tarafından kutsandığı bildirilen 11 bin yıllık tarihi geçmişe sahip şehirde, dini, sosyal tesis, su, mezar, askeri, ticaret, konut ve anıt mimarisi olmak üzere toplam 8 farklı alanda yüzlerce mimari eser bulunuyor. Roma Dönemi'ne ait bir anıt mezarın yanı sıra yüzlerce kaya mezarın bulunduğu Şanlıurfa'da, mezar mimarisi tarzında 13 türbe yer alıyor. Özellikle Osmanlı döneminde sosyal tesis mimarisi tarzında önemli eserler verildiği belirtilen Şanlıurfa'da, söz konusu dönemde 7 medrese, 4 mektep, 1 kütüphane, 2 hastane, 1 yetimhane inşa edilmiş. Su mimarisi tarzında 8 köprü, 12 çeşme, 2 sebil, 1 su kemeri, 1 su bendi, 1 maksem (su haznesi), 8 hamam, 3 çimecek (gusülhane), 21 su değirmeninin bulunduğu Şanlıurfa'da, Balıklıgöl civarındaki iç kale ve şehir surları ise askeri mimarinin en güzel örneklerini oluşturuyor. Tarihi İpekyolu üzerinde yer alan ve bu özelliğiyle geçmişten beri ticaret kervanlarına ev sahipliği yapan şehirde, özellikle Haşimiye Meydanı civarında yoğunlaşan tarihi 10 han, 8 kapalı çarşı ve 1 basmahane halen ticaret yapılan alanlar olarak değerlendiriliyor. Köşkler, konaklar ve evlerin oluşturduğu sivil mimari yönünden bölgedeki diğer illere göre ayrı bir yeri bulunan Şanlıurfa'da, Beykapısı ve Hekimdede mahallelerinde “Urfa Taşı” ile inşa edilen evler ise mimarisiyle dikkati çekiyor. Harb-i Umumi (Şehitler Abidesi), Mustafa Kemal Paşa Anıt Çeşmesi (Yol Gösteren Çeşmesi), Milli Mücadele Şehitleri Abidesi ve Garnizon Şehitleri Abidesi ise Şanlıurfa'nın anıt mimarisi tarzındaki önemli eserler arasındaki yerini koruyor.�