Meydanlar korkuttu

ABD'nin Irak'a saldırı planlarına karşı tüm dünyada tarihin en büyük protesto gösterileri sürüyor. Dünya çapında bazı kaynaklara göre önceki gün en az 6 milyon, bazı kaynaklara göre de 8 milyon kişinin yürümesinden sonra dünkü ilk gösteriler Avustralya'da 250 bin kişinin katılımıyla yapıldı. 70 ülkede 600'den fazla kasaba ve kentte düzenlenen gösteriler, ABD Başkanı George Bush'un Irak'a müdahale planlarına yeni müttefikler bulamayacağını gösterirken, baş destekçisi İngiltere Başbakanı Tony Blair'in iktidarını bile tehlikeye soktu.

Kimi ülkelerde Vietnam savaşından bu yana görülen en büyük gösteriler meydana gelirken, dünya tarihinde de ilk kez bu kadar çok ülkede aynı anda savaş karşıtı gösterileri yapılıyor. Irak'ın silahlarını denetleyen BM müfettişleri ekibinin başkanı Hans Blix'in Güvenlik Konseyi'ne raporunu sunmasının ardından dünyanın dört bir yanında barışçı çözüm çağrıları için sokaklara dökülen milyonlarca insan Washington yönetimini yalnız bıraktı. ABD'ye destek için Körfez'e asker gönderen İngiltere ve Avustralya halkıyla birlikte kendi ülkesinde de savaş karşıtı gösteriler Bush'a büyük darbe oldu.

ŞAHİNLER ZORDA

Yüzbinlerce kişinin gösterilerine rağmen Avustralya ve İngiltere başbakanları, savaş yanlısı tutumlarında en ufak bir değişiklik işareti vermediler. Özellikle İngiliz Başbakan Tony Blair, organizatörlere göre 2 milyon, resmi rakamlara göre 750 milyon olan göstericilerin sayısını küçümsedi. Blair, ‘‘Bu sayı, Saddam Hüseyin'in öldürdüğü insan sayısından az’’ dediği için tepki topladı. Siyasi gözlemciler, Blair'in iktidarını bile kaybedebileceğine işaret ediyorlar.

Avustralya Başbakanı John Howard ise aynı şekilde, ‘‘Gösterilere katılanları sayarak bir kamuoyu görüşüne varamazsınız’’ diyerek gösterileri hiçe saydı. Bush'un Irak politikasına en fazla destek veren liderlerden biri olan Avustralya Başbakanı, ABD'yle olan güvenlik ittifaklarını, BM'yle olan ittifaklarından daha önemli gördüğünü söyledi.

Gelecek hafta sonunda Başkan Bush'u Teksas'taki çiftliğinde ziyaret edecek olan İspanya Başbakanı Jose Maria Aznar da, ABD'nin Irak'a müdahale planlarına destek vermesi dolayısıyla kendi ülkesinde zor durumda. Önceki gün İspanya'nın belli başlı kentlerinde toplam 3 milyon kişi sokaklara dökülerek savaşı protesto ettiler ve başbakanın Irak konusundaki politikasını gözden geçirmesini istediler.

BUSH YALNIZ KALDI

Irak basını da, Asya'dan Amerika kıtasına kadar birçok ülkede milyonlarca kişinin sokaklara dökülmesini ABD'nin yalnız kalmasının kanıtı olarak gösterdi. Baas Partisi yayın organı At-Tavra, ‘‘Bu dünyanın halklarının gözünde saldırgan olarak görülen ABD için Güvenlik Konseyi toplantısı da bir yenilgi olmuştur’’ diye yazdı. İtalya'nın başkenti Roma'da bulunan Irak Başbakan Yardımcısı Tarık Aziz de gösterilere atıfta bulunarak, ‘‘ABD'nin uluslararası kamuoyunun sesini dinlemesi gerektiğini’’ bildirdi.

BM Güvenlik Konseyi'nin cuma günkü toplantısında Irak'a müdahale konusunda istekli görünmemelerinin ardından ABD yönetiminin nasıl bir tavır alacağı bekleniyor. Beyaz Saray sözcüsü Jeanie Mamo, ‘‘Başkan Bush hálá barışçı bir çözüm umudu taşıyor ancak bu Saddam Hüseyin'e bağlı’’ dedi.

Gösteriler sürüyor

Avustralya'nın Sidney kentinde dün, 30 yıl önce Vietnam savaşı aleyhine yapılan gösterilerden bu yana en büyük protesto gösterileri düzenlendi. 250 bin kişinin katıldığı gösteride şarkılar söylendi. İspanya’da da 3 mlyon kişi yürüdü. Berlin, Roma, Atina ve Paris'te de yüzbinlerce savaş karşıtı sokaklardaydı. ABD'deki gösterilerin en büyüğü ise New York'taki BM karargahı önünde yapıldı. Burada yarım milyon kişi toplanıp savaş planlarını protesto etti.

İstanbul da sokaktaydı

CHP İstanbul İl Teşkilatı'nın Bağcılar Meydanı'nda düzenlediği mitinge katılan yaklaşık 1000 kişi ‘‘Irak'ta savaş istemiyoruz’’ dedi. CHP Milletvekilleri Ahmet Güryüz Ketenci, Berhan Şimşek, Birgen Keleş ve Mehmet Ali Özpolat, İstanbul İl Başkanı Şinasi Öktem ve sanatçı Bedri Baykam’la vatandaşlar, savaşa gidişi protesto ettiler.

Tarihin en büyük global hareketi

AVRUPA

İngiltere: İngiltere'de savaş sonrası düzenlenen en büyük gösteri olarak tarihe geçen Londra'daki dünkü gösteriye polise göre 750 bin, organizatörlere göre 2 milyondan fazla kişi katıldı.

İskoçya ve İrlanda: Glasgow'da 80 bin, Dublin'de de 100 bin kişi savaşa hayır dedi.

Almanya: Berlin'de yaklaşık 500 bin kişi yürüdü.

İspanya: Organizatörlere göre ülke genelinde 5 milyon kişi, polise göre 3 milyon kişi gösteri yaptı.

Fransa: Ülke genelinde yüz binlerce kişi , başkent Paris'te 250 bin kişi savaşı protesto etti.

Yunanistan: Organizatörlere göre 100 bin, polise göre 35 bin kişi başkent Atina sokaklarındaydı.

Belçika: Başkent Brüksel'deki gösterilere 65-70 bin kişi katıldı.Polis, bu sayıyı 42 bin olarak açıkladı.

İtalya: Organizatörlere göre Roma'da 3 milyon kişi ,polise göre ise gösteriye 650 bin kişi yürüdü.

Hollanda: Amsterdam'da 65-70 bin kişi savaşa karşı gösteri yaptı.

Norveç: Oslo'da 60 bin kişi sokaktaydı.

İsveç: 40-50 bin kişi savaşa hayır dedi.

İsviçre: Bern'de 35-40 bin kişi gösteri yaptı.

Avusturya: Organizatörlere göre 30 bin polise göre 15 bin kişi başkent Viyana sokaklarındaydı.

Macaristan: Başkent Budapeşte'de 20 binden fazla kişi savaşı protesto etti.

Finlandiya: Başta başkent olmak üzere ülke genelinde 12 bin kişi protesto gösterisi düzenledi.

Hırvatistan: Zagreb'de yaklaşık 100 bin kişi gösteri düzenledi.

Lüksemburg: 10 binden fazla kişi protesto etti.

Danimarka: Kopenhag'da 10 bin kişi toplandı.

Eski SSCB ülkeleri: Rusya, Ukrayna ve Kiev'de çok sayıda gösterici savaşa hayır dedi.

ASYA-OKYANUS

Yeni Zelanda'da 14 bin, Hindistan'da 10 bin, Tayland'da 3 bin, Malezya'da 2 bin, Avustralya'da 250 bin, Japonya'da da 25 bin kişi savaşa karşı gösteri düzenledi.

YAKIN DOĞU-ORTADOĞU

Suriye'de yaklaşık 200 bin, Irak'ta 1 milyon, Lübnan'da 10 binden fazla, İsrail'de 3 bin kişi olası savaşa hayır dedi.

AMERİKA

ABD'de on binlerce gösterici New York sokaklarını doldururken, Kanada'da yüz binlerce kişi gösterilere katıldı. Latin Amerika ülkelerinde de savaş protesto edildi. Uruguay'daki gösteriye 50 bin kişi katıldı.