Makedonya da Avrupa sırasında

ÜSKÜPSIRADAYIZ, kuyruktayız, durun biz varız derken, Güneydoğu Avrupa ülkeleri, Brüksel yolunda hiç arkalarına bakmadan ilerliyorlar.Adaylığı Türkiye’den sonra kabul edilen Hırvatistan, eğer ulusal kahraman ilan ettiği generali, uluslararası mahkemeye bugünlerde teslim edebilirse, programa göre AB ile müzakerelere önümüzdeki hafta başlayacak. Sırbistan da Avrupa’nın gözüne bakıyor, ama Makedonya ilk adımı başarılı bir şekilde atmış bile. Makedonya Başbakanı Vlado Buckovski, geçen ay sonunda Brüksel’e 14 bin sayfa teslim etti. Adaylık başvurusu için Brüksel’in sorduğu 1.921 soruya yanıtlarını dört ay gibi kısa bir zamanda hazırlayıp teslim ettikleri için, AB Komisyonu Başkanı Barroso’dan övgü de aldı. * * * DÜN sabah, Balkanların karlı zirvelerini aşarak Üsküb’e geldim. İlk kez, Hikmet Çetin’in Dışişleri Bakanlığı sırasında çıktığı ve Türkiye’nin bölgeye ilgisini gösteren bir Balkan gezisinin ikinci durağı sırasında Üsküp’ü gördüm. On yıl önceydi. Yugoslavya’da ayrılıp 1991’de bağımsızlığına kavuşmasından sonra Makedonya’nın ilk dünyaya açılış yıllarıydı ve Türkiye’den büyük şeyler bekliyorlardı. İkinci kez 1999’da, Kosova NATO uçakları tarafından bombalanırken, Makedonya’daydım. Makedonya bir yandan Kosova’dan gelen Arnavut göçüyle boğuşuyor, öte yandan Büyük Arnavutluk ideali peşinde koşan Makedonyalı Arnavutların bu yeni devleti parçalamamaları için savaş veriyordu. İkinci gelişimde Türkiye’nin profili silikleşmiş, Makedonya gözünü ‘Batı’ya dikmişti. Bugün ise Makedonya’da iklim çok farklı. Şimdi Makedonya’nın hedefi, bu yıl aralık ayında adaylık statüsünü resmen almak ve 2010 yılında Avrupa Birliği üyesi olmak. Dün Makedonya Devlet Başkanı Branko Crvenkovski, Üsküp’te düzenlenen Güneydoğu Avrupa Zirvesi 2005 toplantısında, ‘Avrupalı geleceğimize inanıyoruz’ diyordu. * * * BU toplantı , Makedonya ve diğer Güneydoğu Balkan ülkelerindeki değişim hakkında önemli bir fikir veriyor aslında. Güneydoğu Avrupa Zirvesi, bölgede istikrar ve işbirliği ortamını geliştirmek amacıyla Avrupa Birliği ve bölge ülkelerinin katılımıyla oluşturulan bir forum. Fikir babası Türk iş adamı Şarık Tara. Zirve’nin açılışında Almanya Avrupa İşleri Enstitüsü Başkanı ve eski devlet bakanı Prof. Jürgen Gramke, Tara’yı ‘Yıllardan beri Balkanlar’ı barış içinde bir arada yaşanacak bir bölge haline getirmek için uğraşan kişi’ diye tanımlayıp kendisine teşekkür ederken, salonda bulunanlara ve havaya bakıp ne kadar haklı olduğunu düşündüm. . Salondaki isimler, gerçekten Balkanlar’da son on yılda büyük bir iklim değişikliği olduğunu ortaya koyuyorlardı. On yıl önce birbirleriyle savaş içinde olanlar şimdi bir arada ortak geleceklerinin Avrupa’da arıyorlar. Kimler yoktu ki? Makedonya, Bulgaristan, Karadağ cumhurbaşkanları, Sırbistan, Hırvatistan, Arnavutluk,Romanya, Moldova başbakan ya da yardımcıları katılıyor zirveye. Türkiye’yi Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin temsil ederken, Yunanistan, hala Makedonya’nın ismine taktığı için toplantıya resmi heyet yollamadı ama Yunan işadamları ve parlamenterleri buradalar. Olli Rehn’i temsilen toplantıya katılan AB Komisyonu Genişleme Direktörü Fabrizio Barbaso ise Balkanlardaki değişimi Avrupa’nın yeni Balkanlara bakışını açıklarken kullandığı ifade ile ortaya koyuyordu: ‘Balkanlar artık Avrupa’nın ön bahçesi, arka bahçesi değil!’