Maddenin 4'üncü hali

Maddenin sıvı, katı ve gaz halinden sonra bir de ‘kuark-glüon plazma’ hali yaratıldı. 4. hal için laboratuvarda mini Big Bang (büyük patlama) yaratıldı ve 2 trilyon derece ısıya ulaşıldı.

İsviçreli bilim adamları

İNANILMAZ deney, İsviçre'deki CERN araştırma merkezinde çalışan Avrupalı araştırmacılar tarafından gerçekleştirildi. Uzmanların ‘kuart-glüon plazması’ dediği bu maddeyi elde edebilmek için, evrenin oluşmasını sağlayan büyük patlamanın yani Big Bang'ın bir küçüğü laboratuvar ortamında yaratıldı.

Laboratuvarda Big Bang

Bilinen en basit partiküllere (atomun elektron, nötron gibi parçacıkları) kuark adı veriliyor. Kuarklar ikili veya üçlü olarak birbirine yapışık halde bulunuyor. Kuarkları birbirinden ayırmak, bağlantılarını koparmak için devasa bir enerji gerekiyor. İşte uzmanlar, ‘kuark-glüon plazması’ elde etmek için gerekli enerjiye, laboratuvar ortamında yaratılan bir minik Big Bang'le ulaştılar.

Deneyin rakamsal boyutları

Bu devasa patlamanın ortaya çıkardığı rakamlar ise inanılır gibi değildi: Maddenin yoğunluğu atom çekirdeğinin 20 katına, elde edilen ısı ise güneş çekirdeğinin 100 bin katına, yani 2 trilyon dereceye ulaştı. Bu korkunç patlama sayesinde de, ‘maddenin bilinen sıvı, katı ve gaz halinden sonra yeni bir hali’ olan ‘kuark-glüon plazma’ elde edildi.

Günlük hayatı da etkileyecek

Evrenin oluştuğu an olarak kabul edilen Big Bang'den hemen sonra iki çekirdeğin çarpışmasını gösterir temsili resim. Mavi, yeşil ve kırmızı noktalar, ‘serbest kalan’ kuarklar (üstte).

CERN laboratuvarı uzmanlarından Johanna Stachel ‘‘Bu buluş, insanların günlük hayatını iyileştirmeye yarayacak buluşlarda da kullanılacak’’ müjdesini verdi.