Komşuda CD korsanlığı

Bulgaristan, bir zamanlar taklit sigara ve viski üretiminden otomobil kaçakçılığına kadar, devlet eliyle vurgun yapılan bir ülke olarak biliniyordu. Şimdi ise teknolojiye ayak uyduruldu. Ünlü müzik topluluklarının CD'leri, piyasaya çıkar çıkmaz, tek kuruş telif hakkı ödenmeden kopyalanıp çok ucuza satılıyor. Türkiye'ye de Bulgaristan'da kopyalanan çok sayıda CD'nin giriyor. kaçak CD'ler, özellikle Beyoğlu'nda peynir ekmek gibi satıyor.

Başta ABD olmak üzere, dünyanın herhangi bir ülkesinde, ünlü müzik topluluklarının CD'leri ve yüksek kapasiteli digital bilgisayar disketleri, çıkar çıkmaz derhal özel kuryeler tarafından Bulgaristan'a ulaştırılıyor. Bulgaristan'da bu işi yapan mafya, binlerce yaratıcı kişinin emeği olan ve milyonlarca dolar harcanarak hazırlanan CD'leri ve DVD'leri hemen kopyalayıp piyasaya sürüyor. Bandrolsüz ve lisanssız olarak seri üretimi yapılan CD ve DVD'ler, tek kuruş telif ödenmediği için, orjinalinin onda biri fiyatından, hem ülke içinde, hem de yurtdışında satılıyor.

ESKİ KOMÜNİSTLER

Bulgaristan'da eski komünüstlerin kurduğu ve ülkenin en güçlü holdingi olan ‘‘Multigrup’’ tarafından Starozağra (Eski Zağra) kentinde kurulan DZU Fabrikası'nda kopyalanan ünlü şarkıcı ve toplulukların CD'leri, ülke içinde 5000-6000 levadan (Yaklaşık 600 bin-650 bin lira) satılıyor. Botevgrad kentindeki fabrikada da kopyalama yapılıyor. CD'ler, kargo uçaklarıyla başta Rusya olmak üzere çeşitli ülkelere ulaştırılıyor. Mafya, kopyalanan CD ve bilgisayar programlarını genelde üniversite öğrencileri kanalıyla işporta tezgâhlarında sattırıyor. DZU Fabrikası, ayda 800 bin CD kopyalayabiliyor.

ÜNLÜ GRUPLAR

Bulgar mafyası, daha çok Abba, Beatles, Metalica, Nirvana, Vangelis, Pink Floyd, Duran Duran, Doors gibi ünlü topluluğun yanı sıra, Celin Dion, Michael Jackson, Madonna, Rod Stevart, Phil Collins, Stings, Elton John, Julio Iglasıas, Bon Jovi, George Michael gibi ünlü şarkıcıların CD'lerini çoğaltıp satıyor. Kopyalamanın yanı sıra, ünlü şarkıcılarının hit şarkılarını topladığı CD'leri de çoğaltıp piyasaya süren mafya, bunları Bulgar Kültür Bakanlığı'ndan lisans ve üretim izni almadan yaparak milyonlarca dolar telif ödemekten kurtuluyor.

Bulgar mafyasının korsanlığı, dünyanın ünlü müzik şirketlerini ayağa kaldırdı. Bulgaristan Cumhurbaşkanı Petar Stayanov, ABD'ye yaptığı gezi sırasında, ülkesindeki korsanlık yüzünden zor durumda kaldı. Büyük harcamalar yapıp ortaya çıkardıkları eserlerin kopyalanmasına tepki gösteren dev şirketler, hükümetler aracılığı ile Starozağra ve Botevgrad kentlerindeki fabrikaların kapatılması için baskılarını artırdılar.

Bulgaristan hükümeti, uluslararası tepki üzerine mücadele başlattı. Bulgar polisi, ülkede en yaygın müzik marketlerinin sahibi olan Unison Şirketi'e ait bir minibüsü Sofya yakınlarında durdurup aradı. Araçta 35 bin 280 kaçak üretilişmiş CD ele geçirildi. Bulgaristan'ın en büyük holdinglerinden Multigrup'a bağlı Intercom şirketinin de Rusya'ya kargo uçakları ile 1 milyon 607 bin kaçak CD gönderdiği ortaya çıktı. Savcılık şirket hakkınta geniş çaplı bir soruşturma başlattı.